Eimreiðin - 01.01.1908, Page 6

6
PÓR hefir fengið mjög skýra mynd, ekki aðeins sem hinn
þrúðgi ás í trúsögnunum með gleðibragðinu, heldur og þýðing hans
fyrir trúarlífið. Hann er verndargoð gegn öllu illu. I trúsögnun-
um er hann sá, sem eyðir tröllum og jötnum, og í trúarlífinu heita
menn á hann gegn sótt og hungri, og með hamarsmerki hans
vígja menn sig frá vöggu til grafar, og setja það svo á sjálfa
gröfina til verndar grafarhelginni. Hann verndar og þinghelgina,
og þegar vikuskiftingin komst á, varð f’órsdagurinn hinn almenni
þingdagur. Hér við bætist, að hann frá því að vera þrumuguð
er orðinn veðurguð, og að á hann er heitið til afls, svo hann
verður líka herguð garpa, sem hafa mætur á kröftum í köglum.
Yfir öllu hans athæfi er ennfremur kátínu og lagsmenskubragur;
hann er öflugur og hjálpsamur vinur og verndari mannkynsins.
FREYR er getnaðarguð og frjósemi, er lætur kýr og kindur
aukast og margfaldast; á hann er heitið við brúðkaup, og hann
veitir frið og velsæld. I skáldalýsingum er hlýr yndisþokki yfir
honum, sem annars kemur varla fyrir í lýsingum á norrænum
karlverum:
Freyr er beztr mey hann né grætir
allra ballriða né manns konu,
ása görðum í; ok leysir ór höptum hvern.
En að menn ættu að snúa sér til Freys í miklum mannraunum
eða lífshættum, virðist engum Norðurlandabúa hafa komið til hug-
ar; og það sýnir glöggléga takmörkin fyrir mætti hans og veldi.
ÓÐINN er herskapar guð og ráðspeki. Pó hann sé konung-
ur guðanna og faðir ásanna, þá er hann þó frá sögunnar sjónar-
miði þeirra yngstur. Dýrkun hans hafði á járnöldinni smámsam-
an þokast norður á bóginn sunnan að. Hofdýrkun hans hafði
ekki enn þá á víkingaöldinni náð verulega föstum fæti á vestur-
strönd Noregs eða í nýlendunum þaðan. Af því hann frá upp-
hafi hafði verið settur í samband við náttfaragný eða þjótanda í
skógum og á heiðum, var hann orðinn dánargoð, sem hafði sálir
þeirra, sem vóru að gefa upp andann, á brott með sér. I’að lá
þá beint við að gera hann að drottinvaldi í himneskri Valhöll, og
og jafnframt að þeim, er réði úrslitum 1 orustum. Og næsta
skrefið var þá að gera hann að höfðingja goðanna. Því tignar-
sæti hafði hann þegar náð hjá hinum fornu Germönum á dögum