Eimreiðin - 01.01.1908, Blaðsíða 46

46
heimting á nema 262,000 kr. útborgun, auk nokkurra smáupp-
hæða, og neitar berlega að fallast á hinar frekari skaðabótakröfur
(Jóns Sigurðssonar). Enn þá árið 1865 kallar íslenzkur bréfritari
í »Fædrelandet« (12. okt.) kröfur Jóns Sigurðssonar »hinar hóf-
lausustu staðhæfingar um skaðabótakröfur Islands gegn Danmörku
sökum stjórnarannmarka liðinna alda, staðhæfingar, sem aðeins
geti gert krefjendurna hlægilega, er þær birtist í slíku formi. Að
því er ég veit, hefir hingaðtil engin einasta rödd á Islandi látið
til sín heyra til varnar þessum staðhæfingum, og heldur ekki á
þessu alþingi, þar sem áhrif Jóns Sigurðssonar á bændurna þó að
lokum réðu svo óheppilega úrslitum, tókst honum að fá nokkurn
einasta mann til að taka þær upp í raun og veru sem sínar eigin
staðhæfingar«. Prátt fyrir hinn pólitiska sigur Jóns Sigurðssonar
á þinginu 1865 tókst honum þó ekki að fá skaðabótareikninga
sína tekna upp í álitsskjalið til konungs. Pað er fyrst 1867, að
skaðabótareikningarnir eru teknir upp í álitið, en það er berlega
játað, að um réttarkröfur sé þar ekki að ræða. Sem eiginlegar
»réttarkröfur« eru þessar fjárkröfur aðeins settar fram á þinginu
1869 af meirihlutanum, er hann var kominn í mikinn hita, sem
hinir gætnari meðal þingmanna átöldu harðlega.
Par sem því áðurgreint stefnuskrárrit Islendinga, sem menn
af ýmsum flokkum hafa unnið að, heimtar, að »Danir kannist við
réttmætar skuldir sínar við þetta land og standi skil á þeim«, og
staðhæfir, að »þetta sé nákvæmlega sama stefnan og 1851«, og
téð »skuld« í þessu riti er sundurliðuð í samræmi við fjárkröfur
Jóns Sigurðssonar upp á rúmlega 6 miljónir króna, þá er hér enn
um einkar verulegt ranghermi að ræða, því það var einmitt meiri-
hlutastefna fundarins 1851, að Island skyldi greiða »svo mikið til-
lag til þeirra almennu ríkisþarfa, er það ætti þátt í, að það gæti
ekki skoðast sem mjög óverulegt«, án þess að fá annað
greitt úr ríkissjóði en söluverð Skálholts og Hóla-
stólsjarða og fáeina smásjóði, sem stóðu í sambandi við þetta,
upp á samtals 17,000 kr., og þannig alls 279,000 kr.; en þá upp-
hæð hefir Island fengið endurgoldna meira en tífalda með tillög-
unum úr ríkissjóði, sem fram að þessum degi hafa alls numið
3,020,000 kr. Með því að byggja á stefnunni frá 1851,
eins og hún var í raun og veru, væri því ekki nú hægt
að koma fram með neina kröfu um útborgun höfuð-