Eimreiðin


Eimreiðin - 01.01.1908, Blaðsíða 26

Eimreiðin - 01.01.1908, Blaðsíða 26
2Ó ar — eða samhliða hegningunni. Nú játa menn, að brennimark hegn- ingarinnar sé siðspillandi. í stað þess, sem áður. að láta eitthvað ægi- legt, söðrum lyndislíkum til skelfingar og viðvörunar«, eða sem í end- urgjaldsskyni, koma í stað glæpsins, er það nú meir og meir takmark löggjafarinnar á aðra hliðina, að reyna að siðbæta þegnfélagsástandið, sem leiðir beint til glæpsins eða freistar til hans, og hinsvegar með ýmsum hætti að hafa áhrif á viðreisn hins fallna, svo að hann gefist ættingjum og þjóðfélaginu sem betri maður. Af þessum nýju áhrifum vísindanna á löggjöf vora (o: Norð- manna) vil ég nefna hegningardóma með skildögum, lausn úr fangelsi til reynslu og lögráðalögin, sem neyða bæði til að frelsa börn frá vondum áhrifum siðspiltra foreldra, og láta fóstur koma í staðinn fyrir hegningu á barns- og æskualdrinum, sem og að forðast að brenni- merkja börn með lægjandi og siðspillandi hegningu. það er viður- kenning þess, að hið góða sé sterkara vald en hið vonda. sterkara en begning, háð og fyrirlitning, sem er andinn í dómsköpuin og löggjöf vorrar aldar. Takið eftir mismuninum á skilningi Kalvíns, er hann sagði: »Það er betra að mörgum saklausum verði hegnt, en að einn sekur sleppi við hegningu®, og á lagabót vorri, sem segir: sHver einn efi skal verða sakborningi í vil«, og af io atkvæðum dómenda þarf fleiri en 6 til að dæma mann sekan. En þeir menn, sem barist hafa fyrir, að þessi mannúð — mér liggur við að segja þessi uppeldisfræði í meðferð glæpamanna — bæri sigurinn úr býtum, hafa svo oft orðið fyrir hrakyrðum af íhalds- og rétttrúnaðar stefnunni, — hafa verið titlaðir vinir glæpamanna ásamt fleirum nafnbótum! Menn hafa gleymt því, að það var stofnandi kristin- dómsins, sem fyrstur varð að þola brigzl fyrir þess kyns vináttubrögð og var nefndur vinur tollheimtumanna og bersyndugra. Endurgjalds- lögmál Gyðinga: »Hver sem úthellir mannsblóði, hans blóði skal af mönnum úthelt verða«, skoðaði þessi stefna sem þann grundvöll, er kristnir menn ættu að byggja á. Umburðarlyndis og frelsisandanum er það að þakka, að alt, sem nefnist góðgerðarsemi og miskunarverk, — sem viðurkent hefir verið að væri sérskylda kristinna manna — hefir náð sér niðri eftir skiln- ingi Jesú, sem það verk, er öllum beri jafnt að sýna án undanfarandi réttarprófs um, hvort um Gyðing eða Samverja, trúarjátning eða ekki trúarjátning væri að ræða. »Eú átt að elska drottinn guð þinn«. Það er Krists fyrsta og stóra boðorð. Tilraun vil ég gera til að sanna, hvem stuðning hinar frjálsu sannleikselskandi rannsóknir hafa veitt, til að hreinsa og hefja guðshugmyndina, og með því gert mönnunum auðið að læra að elska guð, í stað þess að þrælka í hræðslunni og óttanum fyrir honum. Viðurkenningin um að náttúran sé niðurskipuð eftir ákveðnum lögum, sem tók að ryðja sér til rúms með stjörnufræðisuppgötvunum á ió. og 17, öldinni, kemst einlægt lengra og lengra, unz hún með tveimur vísindagreinum vorra tíma, jarðfræðinni og líffræðinni, nær til sjálfs lífsins. Nú vitum vér, að frá því fyrst að lífs varð vart á hnetti vorum, alt og til þess, að það hafði náð sínum æðsta þroska með manninum, þá er líf þetta háð ákveðnum. lögum. Já nú erum vér farnir
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80

x

Eimreiðin

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Eimreiðin
https://timarit.is/publication/229

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.