Eimreiðin


Eimreiðin - 01.01.1908, Page 9

Eimreiðin - 01.01.1908, Page 9
9 Fýsumst hins at hætta; heim bjóöa mér dísir, sem frá Herjans höllu hefir Óðinn mér sendar; glaðr skal ek öl með Ásum í öndvegi drekka; lífs eru liðnar stundir, læjandi skal ek deyja. í fornum kvæðum kemur fram furðumikil óvissa um, hvort hinir dánu hafi farið til Heljar eða til Valhallar. í hinu sannheiðna kvæði um Hákon góða, Hákonarmálum, er hreystin ekki á eins háu stigi, eins og í dánaróði Ragnars. Par er konungur látinn heyra til valkyrjanna, sem ríða í lofti og kjósa hann og margar aðrar hetjur til að fara til Óðins: »Hví þú svá gunni skiptir Geir- skögul? vórum þó verðir gagns frá goðum.« — »Vasa sá herr í hugum, er átti til Valhallar vega« segir þar. Pað var ólíkt, hve miklu framar menn kusu að senda Óðni sálir fjandmanna sinna, heldur en að falla sjálfir sem fórn hans. Pungamiðjan í sambandi Óðins við mennina liggur ekki í öðru lífi, heldur í aðstoð hans í þessu lífi, í sáttmála þeim, sem gerður er milli hans og vina hans meðan þeir standa uppi hér á jörðu. Dýrkun Pórs og Óðins sem sérstakra verndargoða, á hverju sem gengur í lífinu, er ljós vottur þess, hve mjög menn hafa þráð að hafa persónulegan guð, er menn gætu borið traust til. Pað gat ekki hjá því farið, að úr því yrðu skærur í lífinu, hve mjög menn héldu fram dýrkun þessara tveggja guða. Sá, sem kaus sér I’ór að fulltrúa, mun í rauninni jafnan hafa afneitað mætti orða og ráðspeki; og dýrkendur Óðins munu hins vegar hafa álitið hina barnslegu trú á hamarshögg Pórs altof einfeldnis- lega fyrir sig. Andstæðurnar koma fram í sögninni um orustuna á Fýrisvöllum (um 980): Á undan orustunni blótaði Eiríkur kon- ungur Óðin, en Styrbjörn Svíakappi Pór; næstu nótt kemur hár maður til Eiríks og selur honum í hönd reyrsprota, og biður hann skjóta honum yfir lið Styrbjarnar; og þegar til orustu kemur og hann skýtur sprotanum, þá gýs upp svo mikið sand- rok í augu fjandmannaliðsins, að blindu slær á alla; með því hafði Óðinn gefið sínum vinum sigur. Svipað viðfangsefni liggur til grundvallar fyrir samtalskvæðinu Hárbarðsljóðum. Par er Óð- inn í dulargervi gamals karls látinn hafa hinn þrúðga en óþolin- móða Pór að skotspæni dynjandi háðglósa. Óðinn er guð höfð- ingja með andlegu atgjörvi, en hann getur ekki náð trausti hjá alþýðu manna. I hverri trúsögn um hann kemur fram óhugnaður

x

Eimreiðin

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Eimreiðin
https://timarit.is/publication/229

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.