Eimreiðin - 01.01.1908, Page 67

67
öndum en sú, er við höfum áður haft, sem þrátt fyrir ýmsa kosti hafði
þann mikla galla, að ógerlegt var að læra af henni réttan framburð.
Auk hinnar eiginlegu málfræði, lestrarkafla, orðasafns o. s. frv. er í
bók J. O. einn kafli, sem nýstárlegur er í kenslubókum íslenzkum, en
það er svonefndur hljóðritunarkafli o: málið skrifað með þeim táknum,
er hljóðfræðingar nota til greiningar hinna ýmsu hljóða. En það tel
ég einsætt, að leikmenn muni eigi geta notfært sér þann lærdóm, er í
þessum kafla kann að felast, nema með aðstoð góðra kennara. Æf-
ingunum og sögunum er vel skipað og orðasafnið er fullnægjandi, það
sem það nær. G. Sv.
BJARNI JÓNSSON: ANDATRÚ OG DULARÖFL. Alþýðufyrir-
lestrar II—III. Rvík 1905.
Það heyrði ég síðast til »andatrúarinnar« á íslandi, opinberlega,
er alt ætlaði að komast í bál og brand í Reykjavík út af því, að
meðlimir Bókmentafélagsins í Höfn andmæltu því, að tímarit félagsins
yrði notað sem andatrúarmálgagn. Þá var það »hæst móðins« í ísl.
blöðum, að láta »andasögur« sitja fyrir öllum öðrum málum; og
andmælin, sem komu mátulega fram, vóru auðvitað ekki til orðin vegna
þess, að »Skírnir« fór að ræða »dularfull fyrirbrigði*, heldur af hinu,
að ritstj. lét tímaritið flytja »andatrúarhugvekju«, en neitaði að taka
grein gegn andatrúnni! — Bæði »skírnir« og blöðin hafa nú setið á
strák sínum síðan.
Þessi litli bæklingur, sem hér er getið um, er nú heldur ekki nýr
— frá 1905. En þó er vert að benda mönnum á hann. Þar er
gerð ljós og skýr grein fyrir því, sem mörgum manni hefir hætt til að
kalla »yfirnáttúrlegt« eður kyngikraft, en flestum er skiljanlegt, ef þeir
beita heilbrigðri skynsemi. Bjarni frá Vogi er vel að sér um þessi
efni, og styðst við fræga erlenda sálarfræðinga. Þeir sem eru hneigðir
til »andlegra« hugleiðinga, ættu að eignast kverið. G. Sv.
BJARNI SÆMUNDSSON: FISKIRANNSOKNIR 1905 OG 1906.
(Sérpr. úr »Andvara«).
Þcssar skýrslur Bj. Sæm. eru að vanda hinar fróðlegustu. Sum-
arið 1905 var hann um tíma með rannsóknarskipinu »Thor«, eins og
undanfarin ár, en 1906 var hann á íslenzkum botnvörpung »Coot«, og
eru rannsóknir hans og athuganir á þeim tíma mjög eftirtektarverðar.
— Má gera ráð fyrir, að allir þeir, er við fiskiveiðar og fiskimál fást,
kynni sér ritgerðir Bjarna. G. Sv.
INDRIÐI EINARSSON: I’JÓÐLEIKHÚS. (Sérpr. úr »Skírni«
1907).
Leikritahöfundurinn okkar og leiklistavinurinn Indriði Einarsson
hefur máls á því í þessari ritgerð, að landið reisi þjóðinni leikhús, 1'
Reykjavík. sem fyrst verða má. Hann talar af sannfæringarinnar krafti
fyrir málinu, sýnir fram á, að slíkt verði óhjákvæmilegt, ef við eigum
að geta haldið áfram að kallast mentaþjóð, og hann semur ágrips-
áætlun um kostnaðinn.
5!