Eimreiðin - 01.01.1911, Side 42

42
Sjá, hér eru vitnin!
?að fer hrollur um þig, eins og þú berir upp að vörunum
beiska lyfjablöndu.
Petta er ekki fagurfræðislegt, muntu segja, þetta er ljótt og
andstyggilegt.
Getur verið. En þetta er, því miður, satt.
Pað er þægilegra að horfa út yfir myrkur og dauða, pest og
rotnun fortíðarinnar, á frægð forfeðranna fornu — hálf-logna eða
al-logna — — stara sig blindan á málmeldana yfir dysjum
þeirra og láta kjarnyrðin, sem þeim eru eignuð, hljóma fyrir eyr-
unum á sér.
Pað er þægilegra. En þetta — þetta er hollara.
Hversu fögur og Ijúf sem lygin er, er sannleikurinn altaf holl-
ari. Pað má hann eiga.
Og þetta, sem þú snýr höfðinu undan, eins og óþægt barn,
og vilt ekki sjá, það býr þó í þér sjálfum.
Þú hefir erft það gegnum marga ættliði og ert fjarri því enn
þá, að vera vaxinn frá þeim óheilla-arfi.
Pað býr fyrir brjósti þjóðarinnar eins og falin meinsemd —
ísköld, fúl og þung. Pað læsir sig út í æðar og taugar eins og
ósjálfráður beygur, undarlegur dauðadrungi niðri fyrir í sálunni, og
það bylur í því eins og blýsökku, þegar sjálfstæðisfleiprið og
frelsis-fimbulfambið hefir hæst.
Sjá, hér eru vitnin.
Pau mæta þér á þjóðvegum. Pau rísa upp úr grænum þúf-
um rétt hjá götum þínum. Pau stara á þig úr hvömmum og
brekkum með tærandi áfergisaugum, þau dansa hvildarlausan vofu-
dans um rústir eyðibýlanna og þau gægjast upp úr kirkjugörðun-
um, þegar menn eru grafnir með mikilli viðhöfn.
Pau geta ekki legið kyr.
Ef þú horfir fast á einhvern blett, sem þér þykir fallegur, þá
sérðu loks þunnar gufuslæður, sem eins og liggja ofan á grasinu
eða innan um það. Pér finst það líkast glýju í augunum á sjálf-
um þér, en þér tókst þó ekki að strjúka hana burtu. Pokuslæð-
an þéttist og verður að blásinni beinagrind. Holar augnatóftir
stara á þig og hvítur tanngarðurinn glottir — því að þarna hefir
manneskja lagst fyrir og dáið úr hungri.
Dáið úr hungri! — Sjá, hér eru vitnin!
Hvað eftir annað hefir hallæri og mannfellir gengið yfir Island