Eimreiðin - 01.09.1912, Page 16

72
úr lagi og oröbragðið eftir því. Pessir þverrifumenn kalla iðjulýð-
inn, sem yrkir ættjörðina, smánarnöfnum, af því að hann vill
hlíta sæmdarkostum af vinveittri frændþjóð og búa í nágrenni við
hana með friðarhug. Það kalla þeir landráð, og mennina innlim-
unarmenn, sem vilja taka sættum, Úlfúðarandi þessara Sturlunga
lýkur um land alt og bítur í sporð sér eins og Miðgarðsormur.
Góða föðurlandsástin er ekki eins auðþekt af nálægum dæm-
um. Hún hefir hljótt um sig og lifir í voninni um betri daga. Pað
er alt óljóst, sem heyrir til vonunum, eins og fræið, sem liggur í
moldinni og enginn veit, hvort upp kemur. Pað fer eftir árferði
og vorgæðum. En hún sýnir innræti sitt, þegar hún er tekin tali,
eða gætt að framferði hennar. Hún vill ekki, að alt gangi ein-
hvernveginn. Hún vill hafa röð og reglu, og frið — ekki dauða-
frið stöðuvatnsins, sem hvorki hefir uppgöngu-auga né afrensli,
heldur þann frið, sem samrýmist hæfilegri samkepni og reglu-
bundnu skipulagi.
Hún er ekki heiftrækin. Og þó getur hún hatað — hún hatar
hatursandann til erlendra þjóða, hverju nafni, sem þjóðin nefnist.
Og hún hatar eyðingaröfl þjóðfélagsins.
Hún vill hafa eign sína vátrygða — vill ekki sigla út í hafs-
auga eða láta reka á reiðanum upp á blindsker. Hún veit, að fram-
farir mannfélagsins hafa ekki fengist með því, að alt gengi »ein-
hvernveginn«. Menningin hefir ekki komið sjálfkrafa hingað til og
mun ekki koma héðan af. Gull sannleika og vizku og mannfélags-
framfara hefir verið vandfutidið, og torvelt að smíða úr því, og
tjáir ekki að hamra þaö »einhvernveginn«.
Friðlaus á þjóðin að verða, sagði ritstjórinn. Hann veit, hverju
hann lofar. Hann veit, hvað hann getur efnt. Hann hefir ekki
lofað upp í ermina sína. Hann á ófriðar-tundrið í hverjum fingur-
góm, eins og eldkveikjan er samgróin eldspýtunni. Hann getur
komið því til leiðar, að eldur sé uppi í landinu. Hann getur sent
hann með pósti inn á hvert einasta heimili. Og hann þarf ekki
póstinn til þessarar eldfarar. Hann getur sent ref með logandi
vönd í skottinu inn í heygarð þjóðarinnar, hvenær sem í hann
fýkur. Og það er æði-oft, sem fokið getur í ritstjóra. Skap þeirra
er sífelt »á báli«, sem vilja ófrið í landinu. Pað er eins og rjúk-