Eimreiðin - 01.05.1914, Blaðsíða 49

125
23, 15—16), í Hammúrabí-lögum er ekkert, sem minni á orðin:
sÞú skalt elska náunga þinn eins og sjálfan þig«. (3. Mós. 19, 18).
Móse-lögin bera jafnvel umhyggju fyrir dýrunum. Pér skuluð
eigi slátra móður og afkvæmi hennar á sama degi (3. Mós. 22,
28), ekki sjóða kiðið í mjólk móður sinnar (2. Mós. 23, 19) og
«Pú skalt ekki múlbinda uxann, er hann þreskir (5. Mós. 25, 4).
Hammúrabí talar í 245—248 grein um illa meðferð á akdýrum.
En hann nefnir að eins skaðabætur til eigandans, en minnist ekki
með einu orði á, að slík meðferð á dýrum sé ljót.
Hammúrabí-lögin eru hrein og bein veraldleg lög. Aðeins
2. grein snertir að nokkru leyti trúna. I henni er lögð hegning
við því, að kæra mann fyrir fjölkyngi. Hammúrabí hefir reynt að
stemma stigu fyrir göldrum, eins og Gúdea konungur gamli hafði
reynt að gera. Fjölkyngin reyndi ávalt að hefja trúarbrögð Ba-
býlóninga. En Bíleam varð að játa, að hjá Gyðingum væri eng-
in fjölkyngi (4. Mós. 23, 23).
Hammúrabí er eigi ámælisverður fyrir það, að hann gefur að
eins veraldleg lög. Pað er ef til vill menningar merki, að hann
sleppir úr lögunum öllu, er snertir trúarbrögð og trú. Eað hafa
ef til vill verið til sérstök lög um trúarbrögð í Babel.
I Móse-lögunum kemur fram sama sérstaka verkefnið, sem
Gyðingaþjóð hefir haft í mannkynssögunni. Gyðingaþjóðin átti
eigi að skapa sjálfstæða menning, en koma fram með sjálfstæð
trúarbrögð og veita þeim gildi. Pessa samsteypu trúarbragða
og menningar, sem leiðir af verkefni þessu, sjáum vér og í Móse-
lögum. í þessu efni stendur iMóse aleinn sér í heiminum eftir
sem áður, þótt menn nú þekki Hammúrabí.
Móse vill byrgja uppsprettu lagabrotsins (girndina): aPú
skalt eigi girnast neitt af því, sem náunga þínum tilheyrir« (2.
Mós. 20, 17).
í Móse-lögum lifir trúarhugsunin og gengur eins og »rauður
þráður« gegnum öll lögin. Lagabrotið er synd gegn guði. Pað
er sterkasta ástæðan, sterkasta hvötin til að halda lögin.
í Hammúrabí-lögum er ekkert, sem snertir samvizkuna. En
Móse-lögin stinga sálina eins og tvíeggjað sverð og áminna sam-
vizkuna. Móse-lögin hafa »orðið tyftari vor tilKrists« (Gal. 3, 24).
Sakir þessa trúa menn Móse, þegar hann segir, að hann hafi
fengið lögin frá guði. Eau koma frá guði og leiða til guðs. Pau
9