Eimreiðin - 01.05.1921, Blaðsíða 88

216
HEIMILISIÐNAÐUR
[EIMREIÐIN
Glitvefnaður, tréskurður o. íl., var stundaður á sumum
bæjum þó mismunandi væri í héruðum. í minni barnæsku
var smiðja á hverjum bæ, helslu tæki til að smíða málm
og tré. Á mínu heimili voru smíðuð öll ógrynni af svipum,
tóbaksílátum, beislisstöngum, istöðum, allskonar tré- og
járnsmíði, sem sveitamenn þurftu á að halda, ýmislegt
einfalt söðlasmíði einkum beisli, reiðar o. þvíl. Á næsta
bæ var ofinn glitvefnaður, áklæði, brekán o. fl. auk al-
mennra dúka. Þar sá eg lika áhöld af gamalli gerð til
þess að búa til ýmislegar tölur og hnappa úr horni. Horn-
spænir voru smíðaðir víða.
Að fornu fari og fram á daga núlifandi manna var
sveitabúskapur og fiskiveiðar aðalstarfið tæpan helming
ársins í mesta lagi. Hinn tímann var unnið að allskonar
iðnaði. Með vetrinum breyttist sveitaheimilið í dálitla verk-
smiðju. Landið var mikið iðnaðarland og það svo að
beita mátti að allar nauðsynjavörur væru unnar i landinu
sjálfu, en það er meira en flest lönd geta nú gert þó talin
séu mikil iðnaðarlönd. Jafnvel við sjóinn spunnu menn
hör sinn og hamp, sneru færi og öngultauma, þó önglarnir
væru keyptir frá útlöndum. Vinnukunnátta manna var
yfirleitt mjög fjölbreytt og þessu hlýtur ætíð að fylgja
tals /erður andlegur þroski, auk þess sem margbreytt störf
eru öllu hollari fjrrir líkamsþroska, en sama verkið ár út
og ár inn. Það er jafnvel ætlun ýmsra góðra manna, t. d.
Krapotkins fursta, að engin atvinna sé betri og hollari en
sveitavinna á sumrum og iðnaður á vetrum. Og það var
ekkert smáræði sem unnið var. Á bestu tóskaparheimilum
voru unnar á vetri hverjum um 300 álnir vaðmála og
annara dúka, auk alls þess sem prjónað var, sokkaplögg,
vetlingar og nærfatnaður.
Á skömmum tíma hefir heimilisiðnaður vor fallið að
mestu í kalda kol. Dúkagerðin er að miklu leyti hætt og
ullin ýmist unnin í innlendum verksmiðjum eða keyptir
útlendir dúkar fyrir margfalt verð. Sumstaðar er ræfils-
hátturinn slíkur að útlend sokkaplögg eru keypt í búðum.
Eg veit þess ekki dæmi að heimilisiðnaði hafi verið fleygt
frá sér jafnfljótt og hugsunarlaust og hér. Þeir sem vilja