Ársrit Hins íslenska fræðafjelags í Kaupmannahöfn - 01.01.1920, Blaðsíða 3

Kaflar úr fornsögu Austurlanda
3
fram með fljótunum, en hafa svo innan skams týnst og
dreifst innan um mannfjölda hinna stærri þjóða, tóku á
sig gerfi þeirra, siðu og mál, en týndu þjóðerni sínu.
Þegar um miðja 19. öld þektu fræðimenn Evrópu
töluvert vel fornmenjarnar í Babylón og Ninive og höfðu
lært að þýða letur þeirra, en síðan hefur þekkingin auk-
ist ákaflega, einkum eftir að menn í rústum stórborganna
hafa fundið forgömul skjalasöfn og bókasöfn með ritum,
er snerta allar greinar hinnar fornu menningar um tugi
alda. Geta menn nú í mörgum efnum rakið hina fyrstu
þræði menningar vorrar langt upp í forneskju og hafa
komist að raun um, að þessar fornþjóðir voru lengra
komnar í mörgum greinum, en menn hötðu gert sjer í
hugarlund. Frá ómunatíð höfðu tvö stórveldi oftast ráðið
lofum og lögum í austurhluta heims og verið um þús-
undir ára frömuðir allrar menningar, að vestan Egypta-
land við ána Níl, en Babylónarríki við fljótin Eufrat og
Tigris austur frá. Fó er menning þessara voldugu ríkja
að mörgu ólík, því hvert ríkið hafði þroskast fyrir sig
enda langt á milli og litlar samgöngur frá öndverðu. Á
Egyptalandi notuðu menn einkennilegt myndaletur til að
leiða í ljós hugsanir sínar, hjuggu það í steina og ldetta
eða pentuðu það á pappír, sem gjörður var úr stönglum
papyrus-plöntunnar, sem vex í Nílfljótinu. í Babylóníu
hagnýttu menn sjer fleygletrið, þar voru stafirnir fleyg-
mynduð merki, sem gjörð voru í blautar leirflögur, sem
síðan voru brendar og hertar í eldi; stundum var þó
letrið höggið í kletta eða grafið í steina og málma. Af
því efnið, sem haft var til áletrunar, var hart og varan-
legt, hefur mikill fróðleikur geymst í jörðu um sögu
beggja þessara þjóða. Fað mun ekki vera mikill urmull
eftir af bóka- og skjalasöfnum vorra tíma eftir 5—6
þúsund ár. Eessar tvær aöalþjóðir eru frumherjar allrar
menningar, sem síðan hefur breiðst út um Austurlönd og
1