Ársrit Hins íslenska fræðafjelags í Kaupmannahöfn - 01.01.1920, Blaðsíða 46
46
ÍVirv. Thoroddsen
skáu Hettíta hafi gengiö á mála hjá ýmsum hötðingjum
Kananíta eins og Hebrear síðar. Nokkrar líkur eru til
þess að vald Hettíta hafi fyrrum náð alveg suður að
Líbanon, því þess er getið að tunga Mitanimanna hafi á
16. öld f. Kr. verið töluð í Baalbek (Dunip, Heliopolis)
fyrir norðan Damaskus.
Á Amarnabrjefunum sjest, að Mitanríkinu var þá, á
15. öld, farið að hnigna, en Assyríumenn voru í uppgangi
og á 14. öld fór þaö svo, að Assyría braust undan og
sundraði Mitaniríkinu, lagði sjálf undir sig austurhlut-
ann en hitt fór í smælki, varð að smáríkjum. Nokkuð af
Mitaníríkinu mun þá hafa komist í hendur á öðru Hett-
ítaríki, sem líka er nefnt í Amarnabrjefunum og Mitani-
konungur átti í brösum við. Ríki þessa konungs í land-
inu Keta hefur legið norður og vestur af Mitani uppi í
Litlu-Asíu, þetta Keta-ríki er orðið voldugt á 14. og 13.
öld f. Kr., íbúarnir herja þá suður á bóginn alt suður í
Palestínu, suður að Hermon. Ramses II. Egyptakonungur
(1324—1258) fór herferð til Sýrlands og barðist þar við
Hettita; á minningarsteinum, er hann hefur látið reisa,
lætur hann mikið af sigrum sínum, sem þó varla hafa verið
ýkja miklir. Pað sjest að minsta kosti á öðrum áletrun-
um, sem fundist hafa í Karnak á Egyptalandi, að hann
hefur gert samning við Chattusar Hettítakonung um
samband og vináttu þeirra í milli, nú og að eilífu, eins
og það frá alda öðli hefur verið orðað í slíkum samn-
ingum, þó vináttan sjaldan hafi staðið lengi. Samningur-
inn hefur verið skráður á silfurtöflu með fleygletri og á
tungu Babylónar, en svo hefur hann verið þýddur á
egypsku og meitlaður á vegg í ríkismusterinu í Karnak.
Ritarinn hefur sett formála framan 'við og segir þar, að
konungur Hettíta hafi auðmjúklega beðið um frið, en
textinn sjálfur ber það með sjer, að þetta er hin mesta
lygi. Samningurinn sýnir fullkomið jafnrjetti beggja kon-