Ársrit Hins íslenska fræðafjelags í Kaupmannahöfn - 01.01.1920, Page 49

Kaflar úr fornsögu Austurlanda
49
Víða hafa áletranir Hettíta fundist á klettum og borgar-
rústum og fjöldi af myndum. Letur þeirra var myndaletur,
upphleypt en ekki inngrafið eða meitlað eins og víðast
er tíska um forn letur. Myndaletur þetta er enn með öllu
óskiljanlegt, engum hefur tekist að þýða það. Letrið er
samsett af hlutum af mönnum og dýrum, hötðum, hönd-
um, fótum, sverðum og ýmsum áhöldum og búshlutum,
sem ekki er gott að ráða fram úr hvað er. Hinar yngri
áletranir eru nokkuð breyttar, stundum höggnar inn í
stein, en ekki upphleyptar og merkin einfaldari, fljótlegt
riss af hlutunum. Myndateiknin eru mörg, yfir 200 hafa
fundist og stöðugt bætast ný
teikn við, er nýjar áletranir finn-
ast. Teiknin virðast stundum
þýða heil orð, stundum atkvæði,
stundum aðeins staf eða hljóð;
það er því eðlilega afarörðugt
að botna í þeim hrærigraut. Inn-
sigli konungs, sem hjet Tarku-
dimme, hefur fundist, það er
markað á silfurkúlu, sem hefur
verið á endanum á rýtingsmeðal-
kafla, á því er Hettítaletur að innan, en fleygletur alt í
kring, en því miður virðist hvorugt letrið þýðing af hinu,
svo þá eru menn litlu nær. Yms forn letur í Litlu-Asíu
(Cyprus, Lykíu, Karíu, Pamfylíu og víðar) eru auð-
sjáanlega upprunnin af myndaletri Hettíta í fyrstu, en
mjög breytt, samt hefur ekki enn tekist að ráða fram úr
hvernig eitt letrið er leitt af öðru, eða að skýra hið
forna Hettítaletur af hinum yngri. Vonandi tekst fræði-
mönnum þetta þó einhvern tíma, og þá skýrist eflaust
margt betur í sögu þessara þjóða.
Dálítið betur þekkja menn tungur fornþjóða þessara,
þó enn sje langt í land þangað til þær eru fullrannsak-
4
Innsigli Tarkudimme
konungs.