Aldamót - 01.01.1901, Side 78

7»
IV.
I hverju eru þau stakkaskifti fólgin, er hugsun
guöfræöinganna hefir tekið síðan á seytjándu öld?
Hvaö er það, sem gjörir guðfræði vorra tíma svo und-
ur-ólíka guðfræði seytjándu aldarinnar, — hins svo-
nefnda rétttrúnaðartímabils? Að hverju leyti, er guð-
fræðileg hugsun vorra tíma ólík guðfræðilegri hugsun
allra undanfarinna tímabila í sögu kirkjunnar?
Þegar eg var sjálfur að búa mig undir það að
verða prestur og lesa guðfræði, man eg, hve sárt mig
langaði að skilja þetta. Mig hefir langað til þess á-
valt síðan. Sá þorsti hefir fylgt mér fram á þenna
dag og rekið mig til að lesa alt það, er eg hefi getað
komist yfir bæði af hinni eldri og hinni yngri guðfræði
kirkju vorrar. Eg vona, að þér, sem nú heyrið mál
mitt, þekkið eitthvað til sama þorstans og hafið því
þolinmæði við mig, meðan eg leitast við að gjöra nokk-
ura grein fyrir þessu.
Eg fæ ekki betur séð, en að allur aðalmunurinn
liggi í ólíkum skoðunum á heilagri ritningu. Guðfræði
fyrri alda hefir látið hugmyndirnar biblía og opinberun
verða eitt í huga sínum. Guðfræði nýrri tíma að-
greinir þetta tvent. Hún segir: Það var til opinberun
löngu á undan biblíunni. Opinberunin er fyrst og
fremst í því fólgin, að guð setti sig í samband við sam-
vizkur mannanna; þar næst er hún fólgin í einstökum
opinberunarviðburðum, er hann hefir leitt inn f mann-
kynssöguna. Frá þessu hvorttveggja segir nú biblían.
Hún er ekki þessi opinberun sjálf. En hún er saga
þeirrar opinberunar.
Seytjándu aldar guðfræðinni tókst svo vel að þrýsta
þessum hugmyndum saman í meðvitund manna, að