Morgunblaðið - 10.02.2001, Qupperneq 2

FRÉTTIR
2 LAUGARDAGUR 10. FEBRÚAR 2001 MORGUNBLAÐIÐ
Fylgstu
með
nýjustu
fréttum
www.mbl.isSteinþór í úrslit á
NM í keilu / B1
Bandarískur sundþjálfari
hittir Jakob og Örn / B1
4 SÍÐUR20 SÍÐUR
Sérblöð í dag
Á LAUGARDÖGUM
LAUN félagsmanna í Sambandi ís-
lenskra bankamanna munu hækka
um 21% samkvæmt nýjum kjara-
samningi sem undirritaður hefur
verið á milli SÍB og bankanna.
Samningurinn nær til 1. október
2004 og verður stærstur hluti launa-
hækkana fyrstu tvö árin, eða 17,7%
hækkun launa.
Samkvæmt samningnum hækka
laun bankastarfsmanna um 6,9% frá
og með 1. janúar 2001 og síðan um
3% í janúar 2002, janúar 2003 og
janúar 2004. Auk þess munu allir fá
hækkun um einn launaflokk eigi síð-
ar en 1. janúar 2003. Sú hækkun
samsvarar 3,4% hækkun launa. Or-
lofsframlag/orlofsuppbót hækkar úr
80.000 kr. í 95.500 kr. og tekur eftir
það sömu hlutfallshækkunum og
laun.
Friðbert Traustason, formaður
Sambands íslenskra bankamanna,
segir að lögð hafi verið áhersla á að
samningarnir skiluðu sér í launa-
hækkunum til allra félagsmanna,
ólíkt því sem var í síðustu samning-
um þegar áhersla var lögð á að
hækka lægstu launin meira. „Þetta
er mjög stór hópur, tæplega 4.000
manns, og dreifður að því leytinu til
að þarna eru almennir starfsmenn
og gjaldkerar og síðan bæði sérfræð-
ingar og yfirstjórnendur. Í félaginu
eru allir nema æðstu stjórnendur
bankans og það er dálítið erfitt að
semja fyrir svona hóp. Við sömdum
reyndar í síðustu samningum árið
1997 um sérstakt átak fyrir þá sem
voru með lægri laun og þá var minni
hækkun fyrir þá sem voru með hærri
launin. En núna var ákveðið að fá
sömu prósentuhækkun á alla.“
Að sögn Friðberts eru sömu var-
naglar í samningunum og hjá kenn-
urum varðandi breytingar á verð-
lagsþróun og eru samningar
uppsegjanlegir með þriggja mánaða
fyrirvara ef verðbólgan fer úr bönd-
unum en að öðru leyti eru engir var-
naglar.
Frá og með 1. janúar 2002 hækkar
yfirvinnuprósenta úr 1% í 1,0385%.
Frá gildistíma samnings fá félags-
menn allt að 1% mótframlag í lífeyr-
issjóð frá atvinnuveitanda ef þeir
leggja sjálfir fram sömu hlutfalls-
tölu. Bótafjárhæðir slysa- og líf-
trygginga hækka um 30% frá og með
1. júlí 2001. Þá verður SÍB kleift á
samningstímanum að stofna mennt-
unarsjóð félagsmanna þar sem fram-
lag bankanna vegna fræðslumála er
hækkað verulega.
Stefnt að því að greiða atkvæði um
samninginn seinnihluta næstu viku í
allsherjaratkvæðagreiðslu á um 200
vinnustöðum.
FREISTANDI er fyrir miðaldra
bændur með tiltölulega mikinn
framleiðslurétt að selja hann og sitja
áfram á jörðunum. Þetta kom fram í
máli Jóhannesar Torfasonar, bónda
á Torfalæk, á ráðunautafundi
Bændasamtaka Íslands á fimmtu-
dag. Hann vill að fundnar verði leiðir
til að afnema kvótakerfið hið bráð-
asta og komið á heilbrigðu rekstr-
arumhverfi í mjólkurframleiðslunni,
þannig að það verði eftirsótt að vera
bóndi. Takist það ekki verði brátt
kominn tími til að hefja á ný sjálf-
stæðisbaráttu bænda.
Jóhannes segir að við ríkjandi að-
stæður sé vel skiljanlegt að bændur
vilji taka út sinn lífeyrissjóð með sölu
kvóta og e.t.v. lausafjár. Á hinn bóg-
inn hindri þessi afstaða nýliðun og
sveitir eða sveitarhlutar deyi úr elli.
Meðalbúið framleiðir
þrisvar sinnum meiri mjólk
Jóhannes, sem á að baki þriggja
áratuga búrekstur, segir að í upphafi
búskapar síns hafi einhæf kúabú ver-
ið fremur sjaldgæf. Mjólkurfram-
leiðendur hafi verið um 3.400 talsins
og meðalnyt kúnna um 3.000 lítrar.
Nú, þrjátíu árum síðar, sé mjólk-
urframleiðslan litlu meiri og stóru
samlögin taki á móti örlítið meiri
mjólk til vinnslu. Hins vegar sé út-
flutningur mun minni en þá og einnig
neysla hvers íbúa. Nytin hafi vaxið
um á annað þúsund lítra, meðalbú
framleiði þrisvar sinnum meiri mjólk
en þá og fjöldi mjólkurframleiðenda
sé um 1.000 eða tæpur þriðjungur af
því sem þá var.
„Rétt er að velta fyrir sér hvort
líklegt sé að neysla innlendra mjólk-
urafurða aukist. Ég efast um það og
tel gott ef okkur tekst að halda í
horfinu, neyslubreytingar og aukin
ásókn erlendra mjólkurvara valda
þessu. Neytendur munu áfram gera
harðar kröfur um lægra verð á mat-
vörum og eina svar framleiðenda er
meiri framleiðni. Ef okkur tekst ekki
að laga okkur að þeim breytingum
versnar afkoman og menn gefast
upp á rekstrinum.“
Jóhannes benti á að síðustu miss-
eri hefði orðið mikil uppstokkun á
skipulagi afurðastöðva og bændur
væru að marka skýrar eignarhald
sitt og stjórn á þessum fyrirtækjum.
Komið hefði í ljós að eignaraðild
bænda væri mun minni og óljósari en
ýmsir höfðu talið sér og öðrum trú
um. Þess vegna væri stutt í að stofn-
að yrði fyrirtæki eins og Íslands-
mjólk svf. eða hf., enda væri það eina
raunhæfa svar bænda við auknum
innflutningi mjólkurvara.
Þá sagði hann afurðastöðvar hafa
á undanförnum árum komið að við-
skiptum með kvóta með kaupum og
lánafyrirgreiðslu. Þetta hefði leitt til
óeðlilegrar verðhækkunar á kvóta og
þýddi í raun að stöðvarnar væru sí-
fellt að eignast meira af kvótanum.
„Bændur stefna með þessu í þá
óskemmtilegu stöðu að verða verk-
takar hjá afurðastöðvunum. Afurða-
stöðvarnar eiga kvótann og bændur
gæta búsmalans. Þá væri komið á
nýtt leiguliðakerfi sem væri þó form-
lega í eigu og undir stjórn bænda,“
sagði hann.
Freistandi að selja kvótann
Stefnir í að
bændur verði
aftur leiguliðar
HÓPUR barna á leikskólanum
Gullborg fékk að spreyta sig á
verkefni sem fæst önnur börn
hafa upplifað en mörg ef til vill
dreymt um. Verkefnið fólst í því
að handmála nýja bifreið af
Daewoo-gerð.
Þetta var handmálun í bók-
staflegum skilningi þess orðs því
áhöldin voru engin önnur en litl-
ar hendur og fingur. Börnin
sýndu listræna tilburði við verkið
og leikskólakennarar á Gullborg
höfðu yfirumsjón með sköp-
unarferlinu.
Tiltækið var skipulagt af Bíla-
búð Benna sem rekur einu bíla-
verslunina í Kringlunni. Að verk-
inu loknu var listamönnunum
haldin veisla í boði Stjörnutorgs í
Kringlunni.
Morgunblaðið/Jim Smart
Daewoo
hand-
málaður
FÍKNIEFNADEILD lögreglunnar
í Reykjavík fór í gær fram á áfram-
haldandi gæsluvarðhald yfir tæp-
lega fertugum Dana sem var hand-
tekinn með um 43 g af kókaíni og
um 72 g af amfetamíni á Keflavík-
urflugvelli hinn 1. febrúar sl.
Fíkniefnadeild tollgæslunnar á
Keflavíkurflugvelli stöðvaði mann-
inn við komuna frá Kaupmannahöfn
en hann þótti á ýmsan hátt grun-
samlegur. Við leit í farangri hans
fundust engin fíkniefni. Hins vegar
þótti ástæða til að flytja hann til
röntgenskoðunar. Þá kom í ljós að
hann hafði fíkniefni innvortis. Mað-
urinn hafði vafið þau inn í fimm litla
böggla.
Í þeim reyndust sem fyrr segir
vera um 43 g af kókaíni og um 72 g
af amfetamíni.
Íslendingur sem kom með sömu
vél var einnig handtekinn grunaður
um aðild að málinu.
Fíkniefnadeild lögreglunnar í
Reykjavík fékk málið til rannsókn-
ar. Að kröfu lögreglunnar úrskurð-
aði Héraðsdómur Reykjavíkur Dan-
ann í viku gæsluvarðhald en
Íslendinginn í viku farbann.
Við yfirheyrslur bar Daninn að
hann hefði flutt efnin inn að beiðni
landa síns sem síðan hefði ætlað að
nálgast efnið. Lögreglan hefur eng-
ar spurnir haft af honum. Íslend-
ingurinn hefur neitað aðild að mál-
inu. Samkvæmt upplýsingum frá
lögreglu verður ekki farið fram á
framlengingu á farbanninu.
Tæplega fertugur Dani handtekinn á Keflavíkurflugvelli
Var með kókaín og
amfetamín innvortis
Bankamenn undirrita nýjan kjarasamning til haustsins 2004
Fá alls 21% launahækk-
un á samningstímanum