Morgunblaðið - 18.04.2001, Blaðsíða 57

MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 18. APRÍL 2001 57
ÚTFARARSTOFA ÍSLANDS
Sími 581 3300
Allan sólarhringinn — www.utforin.is
Suðurhlíð 35, Fossvogi
Sverrir
Olsen
útfararstjóri
Bryndís
Valbjarnardóttir
útfararstjóri
Sverrir
Einarsson
útfararstjóri
Landsbyggðarþjónusta. Áratuga reynsla.
Eins og fyrr sagði er komið að því
að kveðjast. Á kveðjustund finnst
mér við hæfi að þakka vináttu og
traust Halldórs heitins Finnssonar
sem var mér afar mikils virði. Við
Hermann færum Pálínu, börnunum
og þeirra fjölskyldum öllum okkar
innilegustu samúðarkveðjur.
Björg Ágústsdóttir.
Upphafleg kynni okkar Halldórs
voru þau að hann kom til mín um
1958 og leitaði aðstoðar vegna vatns-
veituframkvæmda hreppsins. Sú
heimsókn var upphaf góðra sam-
skipta og vináttu, sem entist þau 43
ár sem síðan hafa liðið í aldanna
skaut.
Halldór var þá oddviti og sveitar-
stjóri hreppsins og rækti þau störf á
besta veg. Vatnsveitumálið var leyst
til bráðabrigða með því að taka vatn
úr læk í fjallinu en miðað við nútíma
kröfur reyndist það ekki nægjanlega
vel vegna framburðar. Seinna var
leitað á náðir Jóns Jónssonar jarð-
fræðings sem reyndar hefur verið
vatnsveitugúrú landsmanna um
langan tíma. Hann mælti með borun
í framburðarkeilu Kvernár og fékkst
þar nóg af vatni, þá góðu.
Í framhaldi af þessum fram-
kvæmdum var farið út í mælingar
allra húsa og lóða í þéttbýlishluta
þorpsins. Var stillt upp þríhyrninga-
neti, það jafnað, en síðan var hengt
við það polygónanet og kortum skil-
að í stærðum A2 í 1:500. Kom þar til
mikill stuðningur þáverandi skipu-
lagsstjóra Zóphaníasar Pálssonar,
en ekki má gleyma sveitamanninum
Halldóri Finnssyni í þessu sam-
bandi. Hann bjó yfir ágætri stærð-
fræðikunnáttu, sem til allrar ham-
inju hefur gengið í erfðir. Hann
skildi mikilvægi þessarar kortagerð-
ar, og var verulega uppbyggilegt að
standa að þessum framkvæmdum
með honum.
Benda má á að umfangsmiklar
gatnagerðarframkvæmdir í Grund-
arfirði byggðust á þessum mæling-
um að verulegu leyti og má þakka
það framsækni Halldórs.
Mér er minnisstætt þegar við fór-
um suður á Keflavílkurflugvöll til að
sækja rör í vatnsveituna. Áætlun
okkar Halldórs var að fara í rusla-
sölu ríkisins, þegar færi að skyggja
og hafði Halldór nokkra brjóstbirtu.
Við mældum rörin, en ruslasalinn
var truflaður af brjóstbirtunni þann-
ig, að 270 metrar af pípum voru
reikningsfærðar sem 220 metrar.
Brjóstbirtan var 50 metra virði.
Mest vorum við hræddir um að blað-
fjaðrir bílsins mundu brotna en þær
sneru öfugt undan allt of þungu
hlassinu! Við Halldór glöddumst
saman daginn eftir yfir dýrum
rjómatertum og súkkulaði með
rjóma sem þá var hátíðarréttur á
verkfræðistofunni. Reyndar var
hvorugur þessara rétta neitt holl-
ustufæði en gott var það.
Búnaðarbankinn keypti Sparisjóð
Eyrarsveitar undir handleiðslu Hall-
dórs. Var um það samið að Árni Em-
ilsson yrði útibússtjóri en hann hafði
sterka reynslu af að vera hinum
megin við borðið í bankamálum.
Halldór varð starfsmaður bankans
og kunni þar allt til verka.
Bankinn fór út í það að reisa stór-
myndarlegt hús á næstu lóð við Hall-
dór sem reyndar bjó þar í reisulegu
húsi. Þó urðu þau tíðindi á vígsludegi
nýja hússins að Árni var ráðinn úti-
bússtjóri í Garðabæ og þótti eftirsjá
að þeim manni úr plássinu.
Grundarfjörður hefur breyst á síð-
ustu árum: Fyrst dó Batti (Guðbjart-
ur Cesilsson), þá bróðir hans Soff-
anías, sem oft var hæstur skatt-
greiðandi Vesturlands, Emil
Magnússon kaupmaður og nú síðast
Hjálmar Gunnarsson útgerðarmað-
ur. Þessir menn voru hver um sig
stórmenni hver á sínu sviði og feiki-
legur missir byggðarlagsins að tapa
þeim.
Halldór hafði sterka trú á fram-
haldslífi og var skyggn. Gangi sú trú
eftir er hann í góðum félagsskap
þeirra manna, sem upp voru taldir,
og glaðværð og góðvild Halldórs eru
eiginleikar sem ég mun ekki gleyma.
Samúðarkveðjur fylgi fjölskyldu
hans, minnst er grandvars drengs og
heiðarlegs.
Sveinn Torfi Sveinsson.
✝ Hjálmar G. Tóm-asson fæddist að
Auðsholti í Biskups-
tungum11. septem-
ber 1917. Hann lést
áHrafnistu í Reykja-
vík 4. apríl síðastlið-
inn. Foreldrar hans
voru Vilborg Jóns-
dóttir frá Syðra-Seli,
f. 10. október 1879, d.
22. janúar 1960, og
Tómas Tómasson frá
Auðsholti, f. 9. októ-
ber 1874, d. 12. mars
1952. Systkini Hjálm-
ars eru Guðmundur
Jón, f. 24.2. 1907, d. 1.5. 1975, Sess-
elja, f. 22.5. 1908, d. 3.2. 1992, Sig-
ríður, f. 28.9. 1909, d. 1987, Tómas,
f. 3.1. 1911, d. 3.12. 1974, Einar
Guðni, f. 6.9. 1912, d. 25.3. 1988,
Guðrún, f. 11.5. 1916, d. 13.12.
1995, Þorfinnur, f. 24.5. 1920, og
Jónína Friðbjörg, f.
4.2. 1923. Hjálmar
kvæntist eftirlifandi
eiginkonu sinni, Ingu
Sigurlaugu Erlends-
dóttur frá Vatns-
leysu í Biskupstung-
um, hinn 26.12. 1947.
Börn þeirra eru
Kristín, f. 27.5. 1951
og Tómas, f. 2.5.
1957. Sambýlismað-
ur Kristínar er Val-
geir Þórðarson, f.
19.8. 1950. Dætur
Kristínar af fyrra
hjónabandi eru
Linda Heide Reynisdóttir, f. 5.7.
1972, maki Sigfús Agnar Jónsson,
f. 3.9. 1966 og Birna Reynisdóttir,
f. 13.10. 1977.
Útför Hjálmars fer fram frá
Fossvogskirkju í dag og hefst at-
höfnin klukkan 13.30.
Mágur minn og vinur í meira en
hálfa öld, Hjálmar Tómasson frá
Auðsholti í Biskupstungum, hefur nú
kvatt þetta jarðlíf eftir erfið veikindi.
Við þau umskipti hrannast minn-
ingar liðinna áratuga upp í huga mín-
um, allar svo sannarlega góðar og
ljúfar.
Fyrsta minning mín um Hjálmar,
en þá var ég smápolli, er frá glímu-
keppni í Haukadal, sem ég fékk að
horfa á. Fimi, snerpa og allt fas þessa
unga glímukappa stendur enn þann
dag í dag svo skýrt fyrir hugskots-
sjónum mínum, að það er rétt eins og
þessi glímukeppni hafi verið háð í
gær. Á þeim tímapunkti hafði ég
aldrei séð Hjálmar, en það átti held-
ur betur eftir að breytast, því ekki
löngu seinna fór þessi ungi maður að
koma í heimsókn um helgar á
bernskuheimili mitt að Vatnsleysu,
ástæðan fyrir þessum heimsóknum
var Silla systir mín. Mikið fannst mér
Hjálmar flottur, það angaði af honum
Reykjavíkurlykt, sem mun einfald-
lega hafa verið lykt af Old Spice-rak-
spíra, en í huga sveitadrengs var
þetta Reykjavíkurlykt og ég var ekk-
ert hissa á að Silla systir væri hrifin
af þessum manni sem var svo flottur
og skemmtilegur.
Það var mikið gæfuspor fyrir þau
bæði þegar þau gengu í hjónaband
fyrir meira en fimmtíu árum. Börn
þeirra tvö, Tómas og Kristín, hafa
verið þeim til mikils sóma og vakið
aðdáun okkar í fjölskyldunni, hve vel
þau hafa annast foreldra sína í erf-
iðum veikindum þeirra. Litlu afa-
stelpurnar, Linda og Birna sem eru
nú reyndar orðnar stórar afastelpur,
munu nú sárt sakna besta afa í heimi
eins og þær kölluðu afa sinn.
Á kveðjustund er mér efst í huga
þakklæti til Hjálmars fyrir óendan-
lega margar ánægjustundir sem við
höfum átt saman. Á ungkarlsárum
mínum tóku þau hjón mig inn á heim-
ili sitt og önnuðust mig eins og væri
ég þeirra sonur. Þeir tímar gleymast
ekki og það var sannarlega lærdóms-
ríkt fyrir ungan mann að umgangast
Hjálmar svo náið, svo skarpgreindur
sem hann var og víðlesinn.
Við hjón þökkum allar yndislegu
stundirnar sem við höfum átt saman.
Gamlárskvöldin í den tid þegar við
hittumst með fjölskyldur okkar
gleymast ekki og ferðir okkar í hjól-
hýsið sem við áttum til margra ára.
Þannig mætti lengi telja og væri efni
í heila bók.
Það var mannbætandi að umgang-
ast Hjálmar, hann var svo vel lifandi
persónuleiki, réttsýnn og bjartsýnn.
Hann hafði að sjálfsögðu harð-
ákveðnar skoðanir á mönnum og
málefnum, en aldrei heyrði ég hann
reyna að þröngva skoðunum sínum
upp á aðra menn. Það var ekki hans
stíll.
Hjálmar var afskaplega greiðvik-
inn maður og þurfti ekki að biðja
hann, því það var eins og hann fyndi á
sér ef mann vantaði aðstoð, eins og
þegar ég var að vinna við mína fyrstu
íbúð, þá kom hann kvöld eftir kvöld
mér til hjálpar, án þess að ég bæði
hann um að hjálpa mér. Það var al-
veg yndislegt. Þannig var þessi heil-
steypti og góði maður, ætíð boðinn og
búinn til hjálpar.
Hjálmars mun sárt saknað við hin
ýmsu fjölskylduboð í framtíðinni því
hann var ætíð hrókur alls fagnaðar.
Silla mín, við Kata vottum þér og
börnunum okkar dýpstu samúð.
Það er huggun harmi gegn að við
erum þess fullviss að Guð hefur nú
létt allri þjáningu af Hjálmari. Guð
blessi minningu hans.
Magnús Erlendsson og
fjölskylda.
Sagt hefur verið að minningar um
menn yngist upp því lengra sem líð-
ur. Mér kom þetta í hug þegar ég leit
til baka á myndbrot úr lífi vinar míns
og mágs Hjálmars Tómassonar og
langar til að festa eilítið af þeim á
blað. Slökkt hefur verið á lífskveik
hans, því lýkur samferð okkar um
sinn.
Hjálmar var fæddur í Auðsholti
sem var unaðsreitur í hans augum.
Fjórir bæir stóðu í þyrpingu á lág-
vaxinni hæð upp úr rennisléttum
eystri bakka Hvítár, þaðan mátti líta
sólroðinn fjallahringinn sem umlyk-
ur uppsveitirnar með drottninguna
Heklu í austri sem aðaldjásn. Í suðri
milli Langholtsfjalls og Vörðufells
liggur sléttan mikla allt til sjávar,
Skálholt í vestri ljómað dýrð Drott-
ins. Barns- og æskuárin liðu því ljúf-
lega í leik og starfi í hópi fjögurra
systra og bræðranna fimm auk
barnanna á hinum bæjunum, þarna
var því æskuskari á hólnum við
Hvítá.
Honum hlotnaðist sú gæfa að geta
menntað sig. Barnafræðslan var í
Reykholti, ekki var fyrirhafnarlaust
að koma börnum frá þessum bæjum í
skólann, fyrst að ferja yfir Hvítá síð-
an var tveggja klukkustunda gangur
yfir misjafnan veg.
Síðan lá leiðin í Íþróttaskóla Sig-
urðar Greipssonar í Haukadal. Eins
og títt var um æskumenn í Tungun-
um í þá daga. Þessi höfðingi hafði
mikil áhrif á Hjálmar og bundust
þeir ævilöngum vináttuböndum og
hélt Hjálmar ætíð tryggð við staðinn.
Sigurður mun hafa hvatt hann til að
hefja nám í Íþróttakennaraskólanum
á Laugarvatni sem hann og gerði.
Lauk hann þaðan námi og hóf að því
loknu störf hjá Ungmennafélagi Ís-
lands við námskeiðahald víðs vegar
um land. Hann minntist oft á hvað
aðstöðuleysi hefði verið algjört hjá
þessu kraftmikla æskufólki, en
gladdist yfir þeirri byltingu sem orð-
in er með glæsilegri uppbyggingu
íþróttamannvirkja. Ekki átti fyrir
honum að liggja að starfa lengi við
það sem hann menntaði sig til. Eftir
að hafa kennt sund í Hafnarfirði í tvö
eða þrjú ár, þá var afskiptum af
íþróttum lokið.
Hann starfaði hjá Olíuverslun Ís-
lands við hvers konar störf og unni
hag sínum vel. Þótti gott að hressa
sálina með því að aka með bensín og
olíu út á landsbyggðina ekki síst
austur fyrir fjall. Starfsvettvangur
Hjálmars varð svo hjá Mjólkursam-
sölunni í Reykjavík, varð fljótlega
gjaldkeri, sem var mikið ábyrgðar-
starf sem krafðist reglusemi og ná-
kvæmni, sem var svo vel af hendi
leyst að því var ekki breytt fyrr en
aldurinn leyfði ekki frekari störf.
Glæsilegt fyrirtæki bændanna með
úrvals stjórnendur veitti sanna
ánægju af vinnunni.
Hjálmar átti mörg áhugamál utan
vinnunnar, lestur góðra bóka nærði
og kom hugsuninni á flug um að
kryfja boðskap bókarinnar til mergj-
ar. Hann var náttúrubarn að eðlis-
fari, unni fegurðinni, eitt lítið blóm
gat glatt hjartað. Margar stundir átti
hann í litla garðinum við húsið sitt og
veittu þær honum ómælda ánægju og
gleði.
Hjálmar hafði gaman af ferðalög-
um um land sitt og til framandi
landa, kunni að segja frá því sem fyr-
ir augu bar. Eftir að hann hætti
vinnu fór hann nokkur sumur norður
að Laugum í Reykjadal til að hjálpa
vini sínum og skólabróður Óskari
Ágústssyni við hótelreksturinn. Fyr-
ir hann, sem ekki var í fastri vinnu,
voru þetta ævintýralegar stundir.
Það var annan dag jóla 1947 sem
Hjálmar gekk í hjónaband með heit-
konu sinni Ingu Sigurlaugu Erlends-
dóttur frá Vatnsleysu fór athöfnin
fram í Torfastaðakirkju. Það var
heiðríkja og hamingja sem einkenndi
hjónabandið, hún var ekki síst yfir
börnunum tveimur, Kristínu og
Tómasi, og dætrum Kristínar, Lindu
og Birnu, sem var það dýrmætasta í
lífinu. Hjálmar hugsaði fyrst og
fremst um fjölskylduna og það fólk
sem hann umgekkst.
Heimilið á Rauðalæknum stóð öll-
um opið. Vinir og frændfólk austan
úr sveitum áttu þar oft náttstað fyrr
á árum, var þá húsbóndinn jafnan
reiðubúinn að snúast í kringum okk-
ur.
Það er alveg óhætt að fullyrða að
hann taldi sig gæfumann þrátt fyrir
að nokkur síðustu ár drægi stundum
ský fyrir sólu. Fyrst veikindi Sillu
systur sem hann studdi af stakri alúð
og nærgætni þangað til fyrir nokkr-
um árum að hann greindist með als-
heimerssjúkdóminn, sem var búinn
að fjötra svo andlegt og líkamlegt at-
gervi hans. Fyrir rúmu ári þurfti
hann að fara á hjúkrunarheimilið við
Hrafnistu, þar naut hann góðrar að-
hlynningar hjúkrunarfólks og ekki
síst stuðnings og hjálpar frá Sillu og
börnunum sem fóru daglega í heim-
sókn.
Stundum er dauðinn velkominn til
að frelsa manninn frá þjáningum sem
á hann hafa verið lagðar. Einmitt
þessa dagana minnumst við pínu og
dauða Jesú Krists. Sem í upprisunni
gaf okkur þá bestu gjöf sem við lifum
og nærumst á, fyrirheitinu um hið ei-
lífa líf í hans náðarfaðmi.
Biðjum Guð að láta páskasólina
skína í hug og hjörtu sorgmæddrar
fjölskyldu.
Sillu og fjölskyldu vottum við inni-
lega samúð og kveðjum Hjálmar með
virðingu og þökk.
Björn Erlendsson.
Elsku besti Hjálmar afi.
Þá er hvíldin komin og þú ert ung-
ur á ný.
Takk fyrir allt það sem þú hefur
gefið okkur í þessu lífi.
Því hvað er það að deyja annað en standa
nakinn í blænum og hverfa inn í sólskinið?
Og hvað er að hætta að draga andann annað
en að frelsa hann frá friðlausum öldum lífs-
ins, svo að hann geti risið upp í mætti sínum
og ófjötraður leitað á fund guðs síns?
Aðeins sá, sem drekkur af vatni þagn-
arinnar, mun þekkja hinn volduga söng.
Og þegar þú hefur náð ævitindinum, þá
fyrst munt þú hefja fjallgönguna.
Og þegar jörðin krefst líkama þíns, muntu
dansa í fyrsta sinn.
(Úr Spámanninum e. Kahlil Gibran.)
Guð blessi þig.
Þínar afastelpur,
Linda og Birna.
Alla mína ævi hef ég þekkt Hjálm-
ar Tómasson. Hjálmar manninn
hennar Sillu frænku, pabba Kristínar
og Tomma.
Hjálmar og Silla byrjuðu búskap
sinn á Laugavegi 147 í Reykjavík,
eins og pabbi og mamma, en þar hófu
búskap, um miðja síðustu öld, nokkur
ung hjón. Sum þekktust fyrir, önnur
kynntust og vinahópur myndaðist.
Börn komu til sögunnar og léku sér
saman, trítluðu á milli íbúða eða
lögðu stigaganginn undir sig. Mæð-
urnar voru heimavinnandi, skruppu í
kaffi hver hjá annarri og stofnuðu
saumaklúbb. Feðurnir urðu vinir,
tefldu, tóku í spil eða bara röbbuðu
saman. Vináttan hélst þó breytingar
yrði á högum fjölskyldnanna og þær
flyttu burt í stærri og nýrri íbúðir
eftir mislanga dvöl við Laugaveginn.
Hjálmar og fjölskylda fluttu á
Rauðalæk 55 í fallega sérhæð með
stóru holi sem notað var fyrir ýmsa
leiki á afmælis- og tyllidögum.
Barnaafmælin á Rauðalæknum voru
tilhlökkunarefni, þá var Hjálmar í
essinu sínu og stjórnaði leikjum í hol-
inu; fram, fram fylking og skollaleik.
Svo kenndi hann okkur að syngja
Frjálst er í fjallasal og Siggi var úti.
Hann hafði fallega söngrödd og hafði
yndi af söng. Þetta voru skemmtileg-
ustu afmæli sem um getur fyrr og
síðar, enda komst Hjálmar í dýr-
lingatölu hjá mér, eftir þessar afmæl-
isveislur.
Hjálmar var afskaplega barngóð-
ur maður og bar virðingu fyrir sér
yngra fólki. Sambandið milli hans og
barna hans var sérlega gott og inni-
legt. Heimilisfaðir var hann góður,
nærgætinn og skilningsríkur. Silla
og Hjálmar voru ákaflega samrýnd
hjón. Það voru líka eftirminnileg jóla-
boðin á jóladag hjá þeim hjónum hér
áður fyrr og átti Hjálmar stóran þátt
í að gera þau skemmtileg og ógleym-
anleg. Fyrir utan mat og drykk var
alltaf tvennt sem var ófrávíkjanlegt í
þessum boðum. Stundin okkar, sem
allir horfðu á (eftir að sjónvarpið kom
til sögunnar) og skuggamyndasýning
af ýmsum uppákomum í fjölskyld-
unni. Sýningarstjóri var Hjálmar
sem naut þess að fylgjast með okkur
frændfólkinu veltast um af hlátri, af
hárgreiðslunni, fatnaðinum sem við-
komandi var í, eða bara einhverju
öðru, sem kítlaði hláturtaugarnar. Í
minningunni finnst mér ég alltaf hafa
verið hlæjandi þegar ég var með
Hjálmari og fjölskyldu, enda var
Hjálmar skemmtilegur maður og
brosið hans ákaflega fallegt. Og þeg-
ar ég hugsa um Hjálmar, þá er það
brosið hans sem kemur upp í huga
mér og góð nærvera. Alltaf yfirveg-
aður, rólegur og brosandi. Hann var
líka fjallmyndarlegur maður, lagleg-
ur með fallegt liðað hár og vel vaxinn.
Hjálmar var menntaður íþrótta-
kennari, en vann mestan hluta starfs-
ævi sinnar í Mjólkursamsölunni í
Reykjavík, lengst af sem gjaldkeri. Í
Samsölunni vann hann með móður
minni, Steingerði, í aldarfjórðung.
Þar hitti ég hann oft þegar ég leit við
hjá mömmu og alltaf brosti Hjálmar
sínu fallega brosi, þegar hann sá mig,
og gaf sér tíma til að spjalla.
Ég á afskaplega góðar minningar
um þennan ljúfa og skemmtilega
mann og þakka fyrir þær. Ég bið fjöl-
skyldu hans blessunar.
Sigríður Guðnadóttir.
HJÁLMAR G.
TÓMASSON