Morgunblaðið - 18.04.2001, Blaðsíða 78
FÓLK Í FRÉTTUM
78 MIÐVIKUDAGUR 18. APRÍL 2001 MORGUNBLAÐIÐ
TORTOISE er með merkilegustu
sveitum sem fram hafa komið á sviði
dægurtónlistar, í sem víðustum
skilningi, undanfarin tíu ár og er hik-
laust það allra besta sem hin svokall-
aða síðrokksbylgja hefur getið af sér
eins og snilldarverkin Millions Now
Living Will Never Die (1996) og
TNT (1998) sanna svo vel. John
McEntire, liðsmaður og upptöku-
stjóri sveitarinnar, er eins konar Joe
Meek sinnar kynslóðar, fádæma
hæfileikaríkur takkasnúningsmaður
og einn allra frumlegasti upptöku-
stjóri sem fram hefur komið í seinni
tíð (Joe Meek var sérvitur bylting-
armaður hvað upptökufræði varðar
sem starfaði á sjöunda áratugnum).
En á Standards er Tortoise á villi-
götum. Og vonbrigðin þar af leiðandi
allmikil. Ég átti síst von á að þessi
eðalsveit myndi falla í svona ládeyðu
og luðruhátt sem einkennir þetta
verk og það er fátt jafn leiðinlegt og
að hlusta á hæfileikaríkt fólk nýta
ekki það sem það býr yfir til fulls.
Þótt fyrri verk hafi búið yfir
gnægð af tilvísunum bæði í súrkáls-
sveitir eins og Can og Neu! og fram-
sækið rokk áttunda áratugarins var
unnið með öll áhrif frábærlega. Sjá
t.d. TNT, hvar farið var með tölvu-
og rafhljóð á snilldarlega nýstárleg-
an hátt, enda sú plata ekkert minna
en meistaraverk í alla staði.
Fyrir þessu fer ekki hér. Farið er
of varlega í hlutina og platan er bæði
flöt og máttlaus. Laglínur eru næsta
fyrirsjáanlegar, bæði eru þær lítt
spennandi og koma manni aldrei á
óvart. Þetta gengur allt saman í ber-
högg við það sem sveitin hefur staðið
fyrir og haft til síns ágætis til þessa.
Daður við gamaldags hljóðgervla-
hljóm í anda nýrómantísku bylgj-
unnar er ekki að gera sig, ekki frek-
ar en slæpingslegt rölt þeirra í
kringum kaldan Yes/Weather Re-
port-graut. Sumt hérna hljómar ekki
ólíkt bræðingstilraunum Mezzo-
forte. Með fullri virðingu fyrir þeirri
mætu sveit er það fjarri því að vera
þessari plötu til tekna.
Hvað er að gerast með blessað síð-
rokkið; formið sem bauð heilnæmri
tilraunamennsku faðminn og hefur,
vegna þess, getið af sér nokkrar af
allra skemmtilegustu og um leið
áræðnustu rokkplötum síðari ára?
Ég ætla ekki að fara að lýsa yfir
einhverjum endalokum stefnunnar
enda margt gott að finna þar enn. En
manni er óneitanlega brugðið er eins
mikið burðarband og brautryðjandi
sem Tortoise hefur verið bregst.
Áferð plötunnar er flott og svöl en
þegar höggvið er eftir meiru – ein-
hverju varanlegu, einhverju inni-
haldi – grípur maður í tómt. Umbúð-
ir utan um ekkert, sannkallað
umbúðarokk.
Tortoise stendur undir nafnbót
hér – silast letilega áfram líkt og
áttavillt og áhugalaus skjaldbaka.
Hér sannast því hið fornkveðna: Svo
bregðast krosstré sem önnur tré.
ERLENDAR
P L Ö T U R
Arnar Eggert Thoroddsen
fjallar um fjórðu skífu
Chicago-síðrokkaranna úr
Tortoise, Standards.
Chicago-sveitin Tortoise siglir
óþægilega lygnan sjó á Stand-
ards að mati Arnars Eggerts
Thoroddsen.
Svo bregðast
krosstré …
TÓNLEIKARNIR voru rétt
óbyrjaðir þegar ég kom í Listasafn
Reykjavíkur. Greina mátti spennu í
andrúmsloftinu hjá þeim mörgu aðdá-
endum raftónlistar sem mættir voru í
safnið og ekki að undra þar sem
finnska dúóið Pan Sonic nýtur gífur-
legrar virðingar innan rafgeirans. Öll
umgjörð tónleikanna var aðstandend-
um til mikils sóma og framtakið til
fyrirmyndar.
Product 8 var fyrst til kveikja á tól-
um sínum og tækjum. Þetta er ís-
lenskt tvíeyki sem fæst við tilrauna-
kennda raftónlist sem reynir á þolrif
hlustenda. Hávaðinn og óhljóðin sem
Product 8 tókst að framleiða voru slík
að nokkrir áhorfendur forðuðu sér á
braut á meðan þeir fluttu hljóðlist
sína. Hljóðin sem drundu um salinn
voru lík vélarnið togara, síendurtekn-
ir málmslættir og suð. Hljóðveggur-
inn sem var byggður úr óhljóð-
amynstri vakti ónot þegar hljóð-
bylgjurnar smugu í gegnum merg og
bein. Ekki notalegt á nokkurn hátt en
eigi að síður áhrifaríkt.
Eftir Product 8 var röðin komin að
eins manns hljómsveitinni Curver
sem er ein þekktasta sköpun fjöllista-
mannsins Birgis Arnars Thoroddsen.
Curver hefur verið lengi að og tónlist-
in tekið miklum stakkaskiptum en í
dag má flokka hana sem kraftmikla
raftónlist og hávaða (e. noise). Tón-
verkið sem Curver flutti var heil-
steypt og litríkt svo ekki sé meira
sagt. Verkið byrjaði á Alphaville-
smellinum „Forever Young“ teygðum
og toguðum. Laginu var síðan velt
upp úr suði, rafpúlsum og tilheyrandi
óhljóðum. Eftir smástund var fallega
laglínan horfin í rafdrunur og glund-
roða, hughrifin ekki ólík því að standa
við Dettifoss. Þegar búið var að þenja
skilningarvitin til hins ýtrasta kom að
rúsínunni í pylsuendanum, óhljóðin
hurfu og við tók falleg ballaða For-
eigner „I Want To Know What Love
Is“. Lagið var leikið í sinni hreinustu
mynd og vakti Curver mikla lukku
með þessari samsuðu sinni.
Pan Sonic leysti Curver af hólmi og
átti síðustu hljóðverk kvöldsins. Pan
Sonic skipa tveir Finnar, þeir Ilpo
Väisänen og Mika Vainio, og voru tón-
leikar þeirra hér á Íslandi þeir síðustu
á tónleikaferð þeirra. Það er tvennt
ólíkt að hlýða á Pan Sonic af geisla-
diski eða Pan Sonic á tónleikum. Það
sem finna má á plötum þeirra er
naumhyggjuleg tilraunakennd raf-
tónlist með teknóáhrifum sem vel má
njóta heima í stofu. Tónleikar Pan
Sonic eru af öðrum toga; hljóðheim-
urinn er rannsakaður og kallaður
fram í öllum regnbogans litum.
Grimmileg vélarhljóð (e. industrial
noise), bassadrunur, óhljóð, hávaði og
gegndarlaus kraftur einkenndu það
sem Pan Sonic hafði fram að færa. (Ó)
hljóð Finnanna minntu á farartæki,
náttúruna og ýmislegt fleira úr um-
hverfinu í gríðarlegri mögnun og
bjögun. Á tímabili var hljóðmúrinn
ekki ósvipaður hreyfilsnið fokkerflug-
vélar. Gaman var að sjá og heyra
hvernig Pan Sonic-menn léku sér með
hljóð og mynd því á tjald fyrir ofan sig
vörpuðu þeir línu sem endurspeglaði
þá tíðni og hljóma sem þeir voru að
skapa. Öllu var stjórnað af mikilli yf-
irvegun og innlifun. Þegar ég horfði á
þá félaga með tól sín og takka var
ekki annað hægt en að dást að þeim
fyrir hugrekki og þor á ferðalagi um
órannsakaða heima hljóðs og hljóma.
Pan Sonic-félagar kæra sig kollótta
um alla tískustrauma og dag eru þeir í
þeim sporum að geta gert það sem þá
langar til. Í raun hef ég þá grunaða
um að eiga fleira í pokahorninu en
þeir sýndu þarna um kvöldið. En (ó)
hljóðin féllu í góðan jarðveg og yfir-
höfuð er ég ánægður með tónleika
Pan Sonic, þetta var sannkölluð lífs-
reynsla en næst læt ég mér kannski
nægja að hlusta á diskinn.
TÓNLIST
L i s t a s a f n
R e y k j a v í k u r
Tónleikar Pan Sonic, Curvers
og Product 8 í litla sal
Listasafns Reykjavíkur
miðvikudaginn 4. apríl.
RAFTÓNLEIKAR
Tilkomumikil óhljóð
Jóhann Ágúst Jóhannsson
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Pan Sonic vörpuðu hljóðlistinni
upp á tjald í formi myndræns
sveiflugjafa.
annan hvern miðvikudag
fimm
daga
vikunnar
sýnir í Tjarnarbíói
5. sýning fimmtudaginn 19. apríl
(sumardagurinn fyrsti)
6. sýning föstudaginn 20. apríl
7. sýning föstudaginn 27. apríl
Sýningar hefjast kl. 20.00.
Miðapantanir allan sólarhringinn
í síma 551 2525.
Miðasala opin alla sýningardaga
frá kl. 19.00.
Stóra svið
BLÚNDUR & BLÁSÝRA
eftir Joseph Kesselring
Fös 20. apríl kl. 20 6. sýning
Lau 28. apríl kl. 19
SKÁLDANÓTT eftir Hallgrím Helgason
Lau 21. apríl kl. 19 - ÖRFÁ SÆTI LAUS
Fös 27. apríl kl. 20 - ÖRFÁ SÆTI LAUS
Fös 4. maí kl. 20 – NOKKUR SÆTI LAUS
AUKASÝNINGAR V. MIKILLAR
EFTIRSPURNAR
MENNINGARVERÐLAUN DV 2001
MÓGLÍ eftir Rudyard Kipling
Sun 22. apríl kl 14 – ÖRFÁ SÆTI LAUS
ATH: Sýningin er túlkuð á táknmáli
Sun 29. apríl kl 14 – NOKKUR SÆTI LAUS
Sun 6. maí kl. 14
Sun 13. maí kl. 14
SÍÐUSTU SÝNINGAR!
ÍD
KRAAK EEN OG KRAAK TWEE
eftir Jo Strömgren
POCKET OCEAN eftir Rui Horta
Sun 22. apríl kl. 20
Sun 29. apríl kl. 20
Litla svið - Valsýningar
KONTRABASSINN eftir Patrick Süskind
Fim 19. apríl kl. 20
Fös 20. apríl kl. 20
Lau 28. apríl kl. 19
Sun 29. apríl kl. 20
ÖNDVEGISKONUR eftir Werner Schwab
Sun 22. apríl kl. 20
Fim 26. apríl kl. 20
SÍÐUSTU SÝNINGAR Í VOR!
PÍKUSÖGUR eftir Eve Ensler
Sun 29. apríl kl. 19 FRUMSÝNING -
UPPSELT
Fös 4. maí kl. 20 - UPPSELT
Lau 5. maí kl. 19 - UPPSELT
Fös 11. maí kl. 20
Lau 12. maí kl. 19
Miðasala: 568 8000
Miðasalan er opin kl. 13-18 og fram að sýningu
sýningardaga. Sími miðasölu opnar kl. 10 virka daga.
Fax 5680383 midasala@borgarleikhus.is
Sýnt í Gamla bíói (í húsi Íslensku óperunnar)
Miðasala í síma 511 4200
og á Netinu - www.midavefur.is
Hópar: Hafið samband í síma 511 7060.
Laugardag 21. apríl kl. 23:00 - uppselt
Fimmtudag 26. apríl kl. 20:00 - örfá sæti laus
Laugardag 28. apríl kl. 23:00 - nokkur sæti laus
Laugardag 5. maí kl. 23:00 - uppselt
25% afsláttur af mat fyrir og eft ir
sýningu á Café Óperu.
Í HLAÐVARPANUM
24. sýn. fim. 19. apríl kl. 21.00
Tilboðsverð á miðum á sumardaginn
fyrsta
25. sýn. lau. 21. apríl kl. 21.00
26. sýn. fös. 27. apríl kl. 21.00
!!""#$%""
&&&'
'
552 3000
opið 12-18 virka daga
SNIGLAVEISLAN KL. 20
flyst í Loftkastala vegna mikillar aðsóknar
lau 21/4 UPPSELT
fim 26/4 örfá sæti laus
sun 29/4 örfá sæti laus
fös 4/5 örfá sæti laus
lau 12/5
sun 13/5
lau 19/5
Boðið upp á gómsæta snigla í hléi!
ATH aðeins 8 sýningarvikur eftir
Á SAMA TÍMA SÍÐAR KL. 20
sun 22/4 örfá sæti laus
lau 28/4 örfá sæti laus
lau 5/5
SJEIKSPÍR EING OG
HANN LEGGUR SIG KL. 20
fös 27/4 UPPSELT
fim 3/5 AUKASÝNING
SÍÐUSTU SÝNINGAR!
530 3030
Opið 12-18 virka daga
FEÐGAR Á FERÐ KL. 20
Frumsýn. lau 28/4 UPPSELT
sun 29/4 UPPSELT
Á sýningardögum er miðasalan opin fram að
sýningu og um helgar opnar hún í viðkom-
andi leikhúsi kl. 14 ef sýning er um kvöldið.
Hópasala er í síma 530 3042 frá kl. 10-16
virka daga.
midasala@leik.is — www.leik.is
ÞJÓÐLEIKHÚSIÐ sími 551 1200
Stóra sviðið kl. 20.00:
()*+),!-*))*.)) /0 1* 120& 0 "7 !D3
4<7 D3
4E7)'ED3
4
!7 +D"
47)3D"
4 #7 #D"
4
7) D"
4 '7 ED"
4) !D"
4
D"
4)'"D"
4'<D"
4 + D"
'
3. 53*-+ 6 +0 )'#D3
4' D3
'#7
'8%
4'!D3
4 'D38%'9%
4"D" < 0
'#
'D"
4 +D"
4 <D" 0
4'#D" 0
4 '+D"4 '3D"
+#D"
2 :;)<66.-)) 0
%''D3 3
4 '!D3 3
'D3 3
E 0
4<D" 3 0
4 +D"
3
'#D" 3
'3D" 3
.3)!6=>) )0?
E7''D3
4!7 '"D3
47 '<D
3 0
4 #7 'D"
7<D"
'7 D"
Smíðaverkstæðið kl. 20.00:
3. 53*-+ 6 +0 '881@
'"D3
'<D3
4 'D"
<D"
D"
'
Litla sviðið kl. 20.30:
+:4;)*+) > AB; 0
)'#D3
' D3 '!D3B 9 C &&&'
D '
E
D ' % # B
B0
'8%'%%F
G FH' 0 BBI
0B '= BJ B
#K'F
'* *L:>M
) ' '#
)'# '#
' '#
B
0
'#9N#K0B C
C 'F @78#@%%'
&&&'
'
Leikfélag
Mosfellssveitar
Gamanleikritið
Á svið
Hið fúla fólskumorð
í Bæjarleikhúsinu, Mosfellsbæ
Leikstjóri Ingrid Jónsdóttir
5. sýn. fim. 19. apríl kl. 20.00
6. sýn. fös. 20. apríl kl. 20.00
7. sýn. lau. 21. apríl kl. 20.00
„Það þarf hugkvæmni, hæfileika og hugrekki til að
skapa svona skemmtilega sýningu....(ÞT. Mbl.)“
Miðaverð aðeins kr. 1500
Miðapantanir í síma 566 7788