Morgunblaðið - 05.05.2001, Blaðsíða 49

SKOÐUN
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 5. MAÍ 2001 49
Suðurlandsbraut 16 • 108 Rvk • Sími 5880500
Við sendum þér nýju eldavélina og sækjum
þá gömlu þér að kostnaðarlausu
(aðeins á höfuðborgarsvæðinu)
Nýja vélin heim að dyrum
➤ Fjölvirkur blástursofn
með 8 mism. kerfum
➤ Sérstakt pizzakerfi
➤ Undir- og yfirhiti
➤ Stórt grill
➤ HxBxD:
85-90x59,5x60 cm.
Eldavél með blæstri
UMBOÐSMENN UM LAND ALLT
U
pp
ítö
kuverð
KR.
15.000
ELDAVÉLINA ÞÍNA
SELDU OKKUR
Stálklædd eldavél með
keramik hellub. og blæstri
ZANUSSI
➤ Fjölvirkur blástursofn
➤ Undir- og yfirhiti
➤ Grill
➤ Geymsluhólf
➤ HxBxD: 85x59,5x60 cm.
Verð áður 84.100
Gamla vélin uppí -15.000
Þú greiðir stgr. kr. 69.100
U
pp
ítö
kuverð
KR.
15.000
Verð áður 67.900
Gamla vélin uppí -15.000
Þú greiðir stgr. kr. 52.900
➤ Fjölvirkur blástursofn
➤ Undir- og yfirhiti
➤ Grill og grillteinn
➤ Geymsluhólf
➤ HxBxD: 85x59,5x60 cm.
Eldavél með blæstri
U
pp
ítö
kuverð
KR.
10.000
➤ Keramik helluborð og
ofn saman í pakka
➤ Fjölvirkur blástursofn
➤ Undir- og yfirhiti
➤ Grill og grillteinn
Ofn með keramik
helluborði og blæstri
Verð áður 73.500
Gamla vélin uppí -15.000
Þú greiðir stgr. kr. 58.500
U
pp
ítö
kuverð
KR.
15.000
Verð áður 57.900
Gamla vélin uppí -10.000
Þú greiðir stgr. kr. 47.900
Við tökum gömlu eldavélina þína upp í, ef þú kaupir nýja eldavél af okkur á meðan
birgðir endast. Útlit, aldur eða ástand skiptir engu máli.
U
pp
ítö
kuverð
KR.
10.000
Verð áður 45.900
Gamla vélin uppí -10.000
Þú greiðir stgr. kr. 35.900
➤ Undir- og yfirhiti
➤ Grill
➤ Geymsluhólf
➤ HxBxD:
85x59,5x60 cm.
Eldavél
➤ Fjölvirkur blástursofn
➤ Undir- og yfirhiti
➤ Grill og grillteinn
➤ Geymsluhólf
➤ HxBxD: 85x49,5x60 cm.50 cm
U
pp
ítö
kuverð
KR.
10.000 Eldavél með blæstri
Verð áður 46.900
Gamla vélin uppí -10.000
Þú greiðir stgr. kr. 36.900
ÞEGAR hugmyndir voru kynnt-
ar um bryggjuhverfi á nýjum tanga
á uppfyllingu út í Arnarnesvog,
skrifaði ég grein í
Morgunblaðið til að
mótmæla hugmyndun-
um. Kunningi minn,
sem ég tek mikið
mark á, sagði að ég
væri algjört barn.
Tanginn mundi byggð-
ur. Rök hans voru þau
að þegar verktakar
hefðu til jafn mikils að
vinna spöruðu þeir
ekkert til að koma
máli sínu fram. Ein-
staklingar hefðu ekk-
ert bolmagn til að
mæta aðgerðum
þeirra. Hann gaf mér
meira að segja for-
skrift um það hvernig
þeir mundu vinna. Ég trúði honum
ekki en forskriftin var á þessa leið:
 Kaupa pólitískan stuðning.
 Kaupa efni inn í fjölmiðla.
 Gera andstæðingana tortryggi-
lega.
 Kaupa aðila til að koma fram til
stuðnings þeirra málstað.
 Hagræða niðurstöðum um mat á
umhverfisáhrifum.
 Draga upp skuggalega mynd af
því hvað muni gerast fái þeir ekki
sitt fram.
 Fullyrða að framkvæmdin sé í
þágu almannahagsmuna.
 Breyta upphaflegum áætlunum
og koma í einhverju til móts við
mótmæli, án þess að gefa eftir í
neinu sem máli skiptir.
Ég hitti þennan kunningja minn
aftur fyrir stuttu og þá spurði
hann: Jæja, vinur, hefur þetta ekki
allt gengið eftir eins og ég sagði
fyrir um?
 Formanni fulltrúaráðs sjálfstæð-
isfélaganna í Garðabæ var gert
kleift að hagnast á þjónustu við
verktakana. Það er talið mikils
virði að hann styðji framkvæmd-
irnar.
 Þeir hafa ekki látið nægja að
koma kynningarefni á framfæri
með eðlilegum hætti. Þeir hafa
keypt kynningar, a.m.k. í Listina að
lifa, blað eldri borgara, og Garða-
póstinn. Á báðum þessum stöðum
komu þeir sínu að með því að kaupa
efnið inn sem heilsíðuauglýsingu,
með því skilyrði að það birtist eins
og frásögn frá ritstjórn blaðsins.
Það gerðu þeir með því að fá orðið
“„Kynning“, sett inn á síðuna án
þess að nokkurs staðar komi fram
að efnið sé frá verktökunum komið.
Lesendur draga eðlilega þá ályktun
að um sé að ræða efni sem ritstjórn
vilji kynna sérstaklega. Áróðursefni
stendur á stalli á Garðatorgi án
þess að fram komi hvaðan efnið er
komið þannig að flestir sem þar
fara um gera ráð fyrir því að um
kynningarefni frá bænum sé að
ræða.
 Andstæðingana hafa þeir reynt
að gera tortryggilega með því að
benda á að þar fari fremstir íbúar á
Arnarnesi sem séu samsafn auðkýf-
inga er eigi fátt sameiginlegt með
öðru fólki. Slíkt fólk horfi hvergi til
almannahagsmuna heldur noti um-
fjöllun um náttúruspjöll sem
skálkaskjól eiginhagsmuna. Það
eigi enginn að hlusta á
raus þeirra um fuglalíf
og mikilvægi þess að
njóta ósnortinnar
náttúru mitt í byggð-
inni. Þeir sem and-
mæla uppfyllingunni
eru sagðir á móti því
að ljótt iðnaðarhverfi
breytist í fallega íbúð-
arbyggð. Það er end-
urtekið þótt þeirri full-
yrðingu verði hvergi
fundinn staður í um-
mælum eða greinum
andstæðinga uppfyll-
ingarinnar.
 Þeir hafa dregið
ýmiskonar fólk til
skrifta til stuðnings
sínum málstað.
 Þeir fullyrða að uppfyllingin og
sú byggð og það líf sem henni á að
fylgja muni ekki hafa nein áhrif á
fuglalífið í voginum. Sú fullyrðing á
sér enga stoð í skýrslu fuglafræð-
ingsins sem þeir fengu til að fara
yfir málið. Þvert á þá niðurstöðu
hans að fuglalífið sé langmest aust-
an megin, sömu megin í voginum
og bátahöfninni og bílaumferðinni
er ætlaður staður, fullyrða þeir á
auglýsingaspjaldi á Garðatorgi að
fuglalífið sé mest vestan megin.
Þeir fullyrða á sama hátt að nær-
liggjandi byggð muni vart verða
vör við umferðina í höfninni, sem
snýr beint að byggðinni, bílaum-
ferðina eða skellina frá mótorbát-
um sem munu þjóta um voginn. 15–
20 metra hár veggur, sem gnæfir
upp úr miðjum voginum, endur-
kastar hljóði yfir sléttan hafflötinn
og skerðir útsýni fjölda húsa, er
sagður prýði fyrir voginn.
 Þeir draga upp þá mynd að að-
eins sé um tvennt að velja. Ann-
aðhvort óhirt, niðurnítt iðnaðar-
svæði eða mikinn tanga út í voginn.
Því er ýtt til hliðar að allir eru sam-
þykkir því að iðnaðarhverfið víki
fyrir íbúðarbyggð og sú byggð get-
ur vel risið án þess að ráðist sé í
uppfyllingu. Jafnframt að öllum er
ljóst að takmörkuð forsenda er fyr-
ir áframhaldandi iðnrekstri á við-
komandi lóð og að eina skynsam-
lega nýting svæðisins er íbúðar-
byggð, alls óháð uppfyllingunni. Þá
er uppfyllingin sögð forsenda sigl-
inga á voginum, þótt augljóst sé að
núverandi hafnarmannvirki geta
vel nýst siglingafólki ef þau verða
snyrt til. Þannig eru sett fram fals-
rök um að verktakarnir séu að
þjóna almannahagsmunum.
 Þeir hafa snúið tanganum til frá
upphaflegum tillögum, þannig að
hann hefur breikkað en styst. Á fal-
legri mynd, sem þeir hafa keypt
stað í verslunarmiðstöð Garða-
bæjar, sýna þeir hvernig tanginn
styttist, en ekki hvernig hann
breikkar. Þannig ná þeir því yf-
irbragði að þeir hafi komið veru-
lega til móts við umkvartanir um
stærð uppfyllingarinnar. Það trúir
því varla nokkur sem sér myndina
að tanginn minnkar aðeins um 5%
við endurskoðunina eða úr 77 þús-
und fermetrum í 73 þúsund fer-
metra og stærð uppfyllingarinnar
er enn sem samsvarar tíu Laug-
ardalsvöllum.
Ég skal játa að mig setti hljóðan
við þessa ræðu og ég fann að ég var
að hluta til kominn í vörn. Ég sagði
að auðvitað gæti það verið hending
að fasteignasalinn sem þeir völdu
til að vera sér innan handar væri
formaður fulltrúaráðs sjálfstæðis-
félaganna í bænum. Það væri nú
einu sinni hlutverk fasteignasala að
sjá um kaup og sölu eigna. Ég teldi
það raunar engu skipta því ég væri
sannfærður um að bæjarfulltrúar
allra flokka, svo og nýi bæjarstjór-
inn, væru að skoða málið án þess að
hafa bundið sig á nokkurn hátt. Það
hafa þeir sjálfir sagt í samtölum við
mig og samkomulag þeirra við
verktakana er á engan hátt bind-
andi svo ég trúi þeim. Af hvaða
hvötum menn skrifa í blöð getur
enginn vitað nema sá sem í hlut á
og ekki ætla ég neinum að hann láti
kaupa sig til slíks.
Um hin atriðin get ég ekki flutt
sannfærandi varnarræðu. Ég veit
að verktakarnir hafa keypt kynn-
ingarefni inn á framangreindum
forsendum. Ég veit að þeir hafa
hagrætt umhverfismatinu og svert
sjónarmið okkar, andstæðinga
sinna. Mér er ljóst að þeir reyna
gegn betri vitund að telja fólki trú
um að nýi tanginn sé forsenda þess
að íbúðarbyggð rísi á iðnaðarsvæð-
inu.
Það er erfitt fyrir einstaklinga að
standa í málsvörn gegn stórum og
fjársterkum fyrirtækjum sem
kaupa sér kynningarráðgjöf og
verja miklum fjármunum til að
koma vilja sínum fram. Þótt for-
skriftin sé þekkt erlendis frá veit
ég ekki betur en þetta sé í fyrsta
sinn sem henni er fylgt í íslensku
samfélagi.
Það hlýtur að vera áhyggjuefni
fyrir sveitarfélagið þegar svona er
unnið. Verktakarnir eru einir um
að kynna málið. Andófið kemur frá
óbreyttum borgurum og það kann
að vera auðvelt að stimpla skrif
þeirra sem eiginhagsmunapot,
frekju og geðvonsku. Sveitarfélagið
sem á að vera hinn stefnumótandi
aðili og tekur allar endanlegar
ákvarðanir í málinu situr aðgerða-
laust á áhorfendabekkjunum. Það
er hættuleg afstaða. Garðabæ
skortir ekki byggingarland. Sveit-
arstjórnarmönnum hlýtur að vera
ljóst að ekkert gengur skýrar gegn
almannahagsmunum en uppfylling
út í skráðar náttúruminjar. Þeir
vita að tíu Laugardalsvalla uppfyll-
ing út í voginn er ekki forsenda
þess að íbúðir rísi í stað óhrjálegs
iðnaðarsvæðis. Þeir eru meðvitaðir
um að ósnortin náttúran í voginum
verður aldrei endurheimt ef henni
verður raskað. Ósnortin náttúra
hefur hvergi meira gildi en einmitt
í miðri byggð.
Ég trúi því að bæjarstjórn
Garðabæjar og skipulagsnefnd
vinni af fullkomnum heiðarleika að
málinu og treysti því að tekið verði
tillit til sjónarmiða og réttmætra
hagsmuna þeirra íbúa sem eru
næst svæðinu sem fjallað er um.
Ég tel hins vegar að meðferð máls-
ins sýni að sveitarfélagið og vænt-
anlega sveitarfélög almennt séu
vanbúin því að takast á við þau
vinnubrögð sem verktakarnir við-
hafa. Það kom til dæmis í ljós þeg-
ar ég bað um að við fengjum tveir
að mæta á fund skipulagsnefndar
til að skýra afstöðu þeirra sem eru
á móti uppfyllingunni. Formaður
nefndarinnar sagðist ekki geta fall-
ist á það. Það væri ekki venja að
einstaklingum gæfist kostur á því
að mæta á fundi nefndarinnar.
Fundargerðir nefndarinnar sýna
hins vegar að arkitekt byggingar-
aðila hefur í tvígang mætt á fundi
hennar á síðustu mánuðum. Hann
mætir væntanlega ekki sem ein-
staklingur heldur aðili máls. Við
óbreyttir íbúar erum hins vegar
bara einstaklingar.
Aðferðafræðin veldur mér
áhyggjum. Aðferðafræðin er tákn
nýrra tíma í íslensku samfélagi þar
sem máttur peninganna skal öllu
ráða. Tíma þar sem mætti áróðurs-
ins er beitt af hugvitsamlegu tillits-
leysi: eigin málsstaður er fegraður,
lítið er gert úr andstæðingunum,
kynningin er sett þannig fram að
fólk áttar sig ekki á því að um aug-
lýsingar er að ræða. Þetta eru
vinnubrögð sem við viljum ekki.
Þau eru ógnun við hefðbundið lýð-
ræði og geta komið rétt kjörnum
fulltrúum sveitarfélagsins í erfiða
stöðu og alið á úlfúð meðal íbúanna.
Því ríður á að aðferðin skili ekki ár-
angri.
HÆTTULEG LEIÐ Í
SKIPULAGSMÁLUM
Ásmundur
Stefánsson
Aðferðafræðin er tákn
nýrra tíma í íslensku
samfélagi, segir
Ásmundur Stefánsson,
þar sem máttur pening-
anna skal öllu ráða.
Höfundur er framkvæmdastjóri
Íslandsbanka FBA og íbúi við
Arnarnesvog.