Morgunblaðið - 18.05.2001, Qupperneq 2

FRÉTTIR
2 FÖSTUDAGUR 18. MAÍ 2001 MORGUNBLAÐIÐ
Guðni Bergsson kom Bolton á
bragðið og liðið fer til Cardiff / C2
Fyrsti sigur Keflvíkinga í
Grindavík í fimm ár / C5
8 SÍÐUR Fylgstu
með
nýjustu
fréttum
www.mbl.is
8 SÍÐUR
Sérblöð í dag
Á FÖSTUDÖGUM
AÐ UNDANFÖRNU hefur lögregl-
an í Reykjavík fengið í hendur fals-
aða peningaseðla sem notaðir hafa
verið við kaup á varningi í verslunum
og söluturnum. Um er að ræða 500
kr. seðla, 1.000 kr. seðla og 5.000 kr.
seðla. Að sögn lögreglu er ekki auð-
velt að sjá muninn á þeim seðlum og
ófölsuðum.
Það sem af er árinu hefur lögregl-
an í Reykjavík fengið 18 peningaföls-
unarmál til rannsóknar. Vel hefur
gengið að upplýsa þau. Langoftast
hefur verið um að ræða eitt þúsund
og fimm þúsund króna seðla, sem
ýmist hafa verið prentaðir eftir að
hafa verið skannaðir í tölvu eða lit-
ljósritaðir.
Að sögn lögreglu er auðvelt að láta
blekkjast því oft er um nokkuð góðar
eftirlíkingar að ræða, bæði hvað
varðar pappír og liti. Gæðin við föls-
unina séu orðin meiri en áður var,
m.a. vegna nýs og fullkomnari tækja-
búnaðar.
Lögreglan hvetur fólk til að leita
kennileita á peningaseðlum þegar
það veitir þeim viðtöku. Áreiðanleg-
ast er að leita eftir vatnsmerkinu, t.d.
með því að bera seðilinn upp að ljósi.
Slíkt ætti ekki að vera undantekning
hjá afgreiðslufólki verslana heldur
algild regla. Ef fólk verður þess
áskynja að um falsaðan peningaseðil
sé að ræða þarf það umsvifalaust að
hafa samband við lögreglu.
Þung viðurlög liggja við fölsun
peningaseðla og að koma þeim í um-
ferð, eða allt að 12 ára fangelsi.
18 peningafölsun-
armál á þessu ári
EGGJATÍMINN stendur nú sem
hæst í Vestmannaeyjum og hafa
Vestmannaeyingar verið duglegir
við að fara í úteyjarnar í eggja-
töku.
Um miðja vikuna viðraði vel til
eggjatöku og voru þá fleiri þús-
und egg tínd, en dagana tvo þar á
undan var ekki hægt að komast
út í eyjarnar fyrir norðanroki.
Herma fregnir úr eggjatökunni
að fýllinn sé ekki alveg fullorpinn
og svartbakurinn kominn vel af
stað.
Að sögn kunnugra er varpið
frekar snemma á ferðinni í ár.
Morgunblaðið/Sigurgeir
Eggjatím-
inn stendur
sem hæst
MÁLFRÍÐUR Gísladóttir og dansk-
ur eiginmaður hennar, Byrial Ra-
stad Bjørst, hafa eftir rúmlega árs-
langa baráttu fengið viðurkennt af
dönskum yfirvöldum að sonur
þeirra megi heita Byrialsson að
millinafni. Drengurinn, sem heitir
fullu nafni Jens Byrialsson Bjørst,
kom í heiminn 18. janúar 2000. For-
eldrar drengsins vildu að hann bæri
eftirnafn föður síns að íslenskum
sið auk dansks eftirnafns hans, en
dönsk stjórnvöld höfnuðu því.
Foreldrarnir eru báðir lögfræð-
ingar, sem reyndist þeim gagnlegt í
nafnadeilunni, en Málfríður segir
að margir Íslendingar hafi gefist
upp í svipuðum málum vegna úr-
ræðaleysis og skilningsleysis
danskra yfirvalda.
Fyrst vísuðu foreldrarnir til
reglugerðar sem einkum er ætluð
íslenskum námsmönnum sem dvelja
tímabundið í landinu en fengu nei-
kvætt svar, barnið mátti ekki bera
nafnið Byrialsson. Þá beittu hjónin
þeim rökum að þar sem enginn í
Danmörku bæri nafnið Byrialsson
ættu verndunarsjónarmið nafna-
laganna ekki við.
Einnig bentu þau á að langamma
drengsins hefði heitið Byrialsen,
sem og að lögum samkvæmt mætti
drengurinn heita Byrialsøn, sem
aftur væri náskylt nafninu Byrials-
son. Sömuleiðis bentu þau á að
nafnið væri í samræmi við íslensk
nafnalög. Hjónunum barst enn á ný
neikvæður úrskurður þar sem
sagði að nafnið stríddi mót danskri
málvenju.
Foreldrarnir kærðu þá úrskurð-
inn til lagastofnunar dómsmála-
ráðuneytisins á grundvelli áttundu
greinar Barnasáttmála Sameinuðu
þjóðanna sem fjallar um rétt barns
til nafns síns og uppruna og dugði
það til þess að stofnunin úrskurðaði
þeim í hag.
Fordæmisgildi óljóst
Málfríður segist ekki vita hversu
mikið fordæmi mál þeirra hefur.
„Ég óttast að vísun okkar í að nafn-
ið samræmdist danskri nafnahefð
veiki fordæmisgildið og þyrfti því
nýtt mál sem vísar eingöngu til
mannréttindasjónarmiða,“ segir
Málfríður. Hún bætir við að margir
Íslendingar í Danmörku hafi reynt
að berjast fyrir því að börn haldi
föðurnafni sínu, en þurft að lúta í
lægra haldi.
Unnu sigur í íslensk-danskri nafnadeilu
Jens litli fær að heita
Byrialsson að millinafni
SÍMSKEYTASENDINGUM til
landsins og frá var hætt um síðustu
mánaðamót eftir að hafa verið við
lýði í nærfellt heila öld og eftir dag-
inn í dag mun telexþjónusta einnig
heyra sögunni til. Ástæðurnar eru
tækninýjungar á sviði fjarskipta á
undanförnum árum.
Í frétt frá Landssímanum kemur
fram að mjög hafi dregið úr skeyta-
sendingum til landsins og frá á und-
anförnum árum vegna þróunar í
fjarskiptum og hafi ekki nema
nokkrir tugir skeyta verið sendir í
mánuði hverjum það sem af er þessu
ári. Síminn hafi verið með skeyta-
sendingar frá upphafi eða frá árinu
1906 og þegar mest hafi verið að
gera hafi um 70 þúsund skeyti farið
til Íslands og frá á ári hverju. Með
tilkomu telex-tækninnar um 1960
hafi skeytasendingar minnkað veru-
lega og síðan með tilkomu bréfsím-
ans hafi eftirspurnin eftir þjónust-
unni orðið lítil. Tilkoma tölvu-
póstsins hafi enn frekar ýtt á eftir
þessari þróun, enda hafi nokkur
lönd þegar hætt með þessa þjón-
ustu, svo sem Þýskaland, Finnland
og Sviss.
Fram kemur að sama gildi um tel-
extæknina, að eftirspurnin eftir
þeirri þjónustu hafi verið orðin mjög
lítil vegna tæknibreytinga. Telexið
kom fram um 1960 og var notkunin í
hámarki í kringum 1975, en síðan
hefur jafnt og þétt dregið úr henni.
Síminn mun hins vegar í kjölfar
þess að telex-kerfið verður lagt nið-
ur í núverandi mynd bjóða annars
konar telexþjónustu, Texnet IP,
sem styðst við tölvutæknina.
Símskeytasend-
ingum hætt eftir
nærfellt heila öld
LÖGREGLUMENN í Reykjavík
gerðu í gær athugasemd við ófull-
nægjandi búnað í leigubifreið til
aksturs með börn yngri sex ára. At-
vikið átti sér stað við Hlemm og voru
tildrög þau, að sögn Geirs Jóns Þór-
issonar aðstoðaryfirlögregluþjóns,
að lögreglumennirnir sáu farþega í
aftursæti leigubifreiðarinnar, konu,
sitja undir kornabarni og hafði hún
spennt bílbelti yfir barnið. Hann
segir lögregluna ekki hafa vísað kon-
unni út úr bifreiðinni.
Lögreglan gerði leigubílstjóran-
um grein fyrir því að gera þyrfti sér-
stakar ráðstafanir þegar ekið væri
með svo ung börn, enda væri kveðið
á um slíkt í umferðarlögum. Að sögn
Geirs Jóns mun konan hafa sleppt
leigubifreiðinni á meðan lögreglan
talaði við bílstjórann, enda hafi hún
ekki þurft að fara lengra með henni.
„Það kom ekki til þess að lögreglan
vísaði henni út úr bílnum,“ sagði Geir
Jón aðspurður hvort lögreglan hefði
rekið konuna út úr bílnum. Nánar
aðspurður hvort hún hefði þá getað
ferðast óhindrað með leigubifreið-
inni að loknum afskiptum lögreglu-
mannanna, hefði hún verið á leiðinni
annað, svaraði Geir Jón játandi.
Hann sagði að sumar leigubifreiðir
væru búnar barnabílstólum. Mál af
þessu tagi væru fátíð, þótt vaxandi
kæruleysi gagnvart öryggi barna í
einkabifreiðum væri staðreynd.
Barn ekki í bílstól í leigubifreið
Lögreglan gerði
athugasemd
TVEIR menn voru fluttir á sjúkrahús
eftir að jeppi sem þeir voru í valt út af
veginum við Urriðavatn, um 4–5 km
frá Egilsstöðum. Annar mannanna
hefur verið útskrifaður af sjúkrahúsi
en hinum líður eftir atvikum vel.
Snjór er að mestu farinn úr byggð á
Egilsstöðum og því var ekki hálka á
veginum. Jeppinn er talinn ónýtur.
Þá var einn maður fluttur með
sjúkrabifreið á Landspítala – há-
skólasjúkrahús eftir að bifreið sem
hann ók valt skammt frá Vatnsfells-
virkjun um hádegið. Meiðsl manns-
ins, sem er starfsmaður virkjunarinn-
ar, reyndust minniháttar.
Á sjúkra-
hús eftir
bílveltur