Morgunblaðið - 14.12.2001, Blaðsíða 32

ERLENT
32 FÖSTUDAGUR 14. DESEMBER 2001 MORGUNBLAÐIÐ
BANDARÍSK stjórnvöld munu
halda áfram að hafa samskipti við
Yasser Arafat, og telja hann leiðtoga
Palestínumanna, að því er William
Burns, aðstoðarutanríkisráðherra
Bandaríkjanna, sagði í Damaskus í
gær, í kjölfar þess að Ísraelar lýstu
því yfir að Arafat „skipti ekki máli“
og að þeir myndu ekki lengur ræða
við hann.
Í fyrrakvöld felldu palestínskir
öfgamenn tíu Ísraela með skot- og
sprengjuárás á ísraelska fólksflutn-
ingabifreið á Vesturbakkanum. Á
sama tíma frömdu tveir Palestínu-
menn sjálfsmorðsárás á Gaza-svæð-
inu, og særðu fjóra. Í kjölfarið gerðu
Ísraelar loftárás á stöðvar palest-
ínsku heimastjórnarinnar og vörp-
uðu m.a. sprengjum á byggingar
skammt frá skrifstofum Arafats á
Gaza. Hamas-samtök Palestínu-
manna lýstu tilræðunum á hendur
sér.
Eftir tilræðin kallaði Ariel Shar-
on, forsætisráðherra Ísraels, átta
manna öryggisráð sitt til fundar, og
að honum loknum lýstu Ísraelar því
yfir að þeir væru hættir að hafa sam-
skipti við Arafat, og myndu sjálfir
fara inn á heimastjórnarsvæði Pal-
estínumanna og beita því valdi sem
til þyrfti að drepa eða handtaka
öfgamenn sem standi að tilræðum
gegn ísraelskum borgurum. Ísraelar
hafa ítrekað krafist þess af Arafat að
hann stemmi stigu við hryðjuverka-
starfsemi Palestínumanna, og
Bandaríkjamenn hafa tekið í sama
streng.
Ákvörðun sem vegur þungt
Enn er óljóst hver áhrif þessi yf-
irlýsing Ísraela muni í raun hafa á
þróun mála fyrir botni Miðjarðar-
hafs. En sú ákvörðun Bandaríkja-
manna, að halda áfram samskiptum
við Arafat, vegur þó þungt, og mun
að öllum líkindum verða til þess að
málin halda áfram að þróast í þeim
farvegi er verið hefur. Bandaríkja-
menn hafa enda sagt, að þeir eigi
einskis annars úrkosti, en halda
áfram samskiptum og viðræðum við
Arafat.
Terje Rød-Larsen, sendifulltrúi
Sameinuðu þjóðanna í Mið-Austur-
löndum, sagði að Palestínumenn og
Ísraelar væru nú nær „algeru stríðs-
ástandi“ en nokkru sinni. Hætt sé
við, að höfnun Ísraela á Arafat leiði
til þess að stofnanir palestínsku
heimastjórnarinnar verði svo veikar
fyrir, að eiginleg yfirstjórn verði
hverfandi. Fari allt á versta veg
muni heimastjórnin einfaldlega
verða að engu.
Háttsettur aðstoðarmaður Ara-
fats, Nabil Abu Rudeina, sagði í gær,
að gerðu Ísraelar tilraun til að skaða
Arafat myndu þeir gjalda þess. „Við
vörum Ísraela við því að leika sér að
eldinum,“ sagði Rudeina og sakaði
Ísraela um að hafa lýst „opinberlega
yfir stríði“ á hendur Palestínumönn-
um. Hvatti hann bandarísk stjórn-
völd til þess að „binda tafarlaust
enda á þessar árásir [Ísraela] og
stefnu Ísraela, sem leiðir aðeins til
frekara ofbeldis.“
Leitað eftir stuðningi
Rudeina greindi ennfremur frá
því, að Arafat hefði í gær rætt við
aðra arabíska ráðamenn um þær
pólitísku aðgerðir sem þeir gætu
gripið til að hjálpa honum við að
svara „hættulegri“ stigmögnun að-
gerða Ísraela. Ræddi Arafat við em-
írinn í Qatar, framkvæmdastjóra
Arababandalagsins og utanríkisráð-
herra Egyptalands og Jórdaníu.
Qatar situr nú í forsæti Samtaka ísl-
amskra ríkja, er komu saman sl.
mánudag, að beiðni Arafats, til að
ræða stuðning við palestínsku þjóð-
ina.
Ahmed Maher, utanríkisráðherra
Egyptalands, sagði í gær, að hafinn
væri undirbúningur fyrir fund ráða-
manna arabaríkja, er væntanlega
yrði haldinn fyrir helgina, til þess að
tryggja stuðning við Arafat. Ef ekki
yrði unnt að koma fundinum á
myndu leiðtogar ráða ráðum sínum
um það, til hvaða aðgerða hægt sé að
grípa tafarlaust. „Það ríkir mikil
reiði, og eindreginn vilji til að styðja
við bakið á Yasser Arafat,“ sagði
Maher.
Öryggismálaráðherra Ísraels, Uzi
Landau, sagði í viðtali við franska
blaðið Le Monde í gær, að ekki væri
hægt að útiloka að Arafat yrði send-
ur aftur til Túnis, þar sem bæki-
stöðvar Frelsissamtaka Palestínu,
PLO, voru þangað til friðarsamning-
arnir í Ósló voru gerðir 1993. Landau
varaði við því, að Palestínumenn
hefðu enn ekki fundið til fulls fyrir
reiði Ísraela vegna undangenginna
sjálfsmorðstilræða.
Dómsmálaráðherra Ísraels, Meir
Sheetrit, greindi frá því í gær, að
hann hefði bannað Arafat að fara frá
bænum Ramallah á Vesturbakkan-
um, eftir að ísraelska stjórnin ákvað
að hætta samskiptum við Arafat.
Ísraelsstjórn segir að Yasser Arafat „skipti ekki máli“ lengur
Bandaríkjamenn
ræða áfram við Arafat
Damaskus, Ramallah, Jerúsalem, Gazaborg, Kaíró, París. AFP.
Reuters
Mynd af Yasser Arafat í rústum lögreglustöðvar á Gaza eftir árás ísr-
aelskra herflugvéla í gærmorgun.
BÚIST er við, að næsta ár ein-
kennist af allmiklum sveiflum í
olíuverði en að það verði að
jafnaði sex dollurum lægra en á
þessu ári. Kemur þetta fram í
árlegri spá, sem birt var í gær.
Í henni segir, að minni eftir-
spurn í kjölfar hryðjuverkanna
í Bandaríkjunum 11. septem-
ber muni hafa áhrif á olíuiðn-
aðinn á næsta ári. Viðbrögð
Opec, Samtaka olíuútflutnings-
ríkja, muni þó skipta miklu en
fullyrt er, að þau hefðu getað
komið í veg fyrir um 30% verð-
lækkun á síðustu mánuðum,
hefðu þau ekki svindlað á eigin
framleiðslukvótum. Af þeim
sökum sé líklegt, að ákvarðanir
framleiðenda utan Opec muni
ráða mestu um þróunina.
Sekur um
dauða 10
manna
BRESKUR maður, Gary Hart,
sem var sakaður um að hafa
sofnað undir stýri og valdið
árekstri við lest, var í gær
dæmdur sekur um að bera
ábyrgð á dauða 10 manna. Slys-
ið átti sér stað snemma morg-
uns 28. febrúar sl. en þá hafði
Hart talað í síma alla nóttina
við vinkonu sína. Bíllinn hans
fór út af og fyrir farþegalest,
sem fór þá yfir á aðra lestar-
teina og lenti þar í árekstri við
flutningalest. Búist er við, að
Hart fái þungan fangelsisdóm.
Offitan
banvænni
en reykingar
VANDAMÁL vegna offitu eru
orðin svo alvarleg í Bandaríkj-
unum, að þau munu brátt fara
fram úr reykingum sem það
sjálfskaparvíti, sem flestum
dauðsföllum veldur. Kemur það
fram í yfirlýsingu frá banda-
ríska landlækninum, David
Satcher. Um 300.000 manns
deyja nú árlega úr sjúkdómum,
sem offitan ýmist veldur eða
gerir verri. Um 60% fullorðinna
Bandaríkjamanna eru of feit
eða þjást af offitu og 13%
barna. Segir Satcher, að ástæð-
an sé einfaldlega sú, að fólk taki
feitan skyndimat fram yfir
ávexti og grænmeti.
STUTT
Spá lægra
olíuverði