Morgunblaðið - 14.12.2001, Blaðsíða 33

LISTIR
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 14. DESEMBER 2001 33
ÍSLENSKI óperukórinn syngur fyr-
ir vegfarendur í miðborginni á
morgun, laugardag. Kórinn syngur
fyrst utandyra kl. 15.30 á mörkum
Bankastrætis, Laugavegar og
Skólavörðustígs, en býður síðan
gestum að hlýða á kórinn í Aðvent-
kirkjunni við Ingólfsstræti um kl.
16.
Syngur söngva
tengda jólunum
Kórinn mun syngja nokkra hátíð-
arsöngva tengda jólum, s.s. Ó,
helga nótt, Nóttin var sú ágæt ein
eftir Kaldalóns, Laudate dominum
eftir Mozart, tvö atriði úr Elía,
óperukóra svo og jólalögin gam-
alkunnu þar sem öllum gestum er
boðið að syngja með kórnum. Nót-
um og textum verður dreift til við-
staddra. Einsöngvarar verða Ólöf
Kolbrún Harðardóttir, Elma Atla-
dóttir og Dagrún Hjartardóttir en
píanóleikari verður Iwona Ösp
Yagla.
Garðar Cortes stjórnar kórnum
og fær tónleikagesti til að syngja
með bæði í jólasálmum og Fanga-
kórnum eftir Verdi.
Þá bjóða Aðventkirkjan og Ís-
lenski óperukórinn uppá heitt
súkkulaði, „Ömmubakstur“, pip-
arkökur og kleinur.
Garðar Cortes stjórnar hér æfingu hjá Íslenska óperukórnum.
Íslenski óperukórinn
syngur fyrir
gesti og gangandi
KAMMERSVEIT Reykjavíkur
heldur árlega jólatónleika sína í Ás-
kirkju á sunnudag kl. 17.00. Jólatón-
leikar Kammersveitarinnar eru fyrir
löngu orðnir fastur liður í tónleika-
haldi á jólaföstu og aðsókn á þá mjög
góð. Það ætti ekki að draga úr vinum
Kammersveitarinnar í ár, að á tón-
leikunum nú verður flutt verk Ant-
onios Vivaldis, Árstíðirnar. Einleik-
arar eru fjórir ungir fiðluleikarar,
sem leika hver sinn árstíðakonsert;
Hrafnhildur Atladóttir, Una Svein-
bjarnardóttir, Sigurbjörn Bern-
harðsson og Sif Tulinius. Árstíðirnar
eftir Vivaldi eru eitt ástsælasta verk
tónbókmenntanna allra, og fá ef
nokkur verk hafa verið hljóðrituð
jafn oft.
Heyrast ekki oft
Rut Ingólfsdóttir, leiðari Kamm-
ersveitarinnar, segir að hljómsveitin
hafi aðeins einu sinni áður leikið Árs-
tíðakonsertana. „Við lékum verkið á
tíu ára afmæli Kammersveitarinnar,
1984. Þetta vinsæla verk er ein-
hverra hluta vegna ekki oft spilað
hér og okkur fannst tími kominn til
að spila verkið aftur og gefa um leið
fjórum ungum einleikurum tækifæri
til að spreyta sig á verkinu; þess
vegna fannst okkur þetta alveg upp-
lagt.“
Rut segir að enginn vandi hafi ver-
ið að velja einleikarana, það hafi leg-
ið beint við að fá einmitt þetta fólk til
að leika með Kammersveitinni.
Antonio Vivaldi var uppi frá 1678–
1741. Hann var eitt afkastamesta
tónskáld barrokktímans og samdi
meðal fjölmargra annarra verka um
500 einleikskonserta – þar af rúm-
lega 230 fyrir fiðlu og hljómsveit – en
sjálfur var hann snjall fiðluleikari.
Mörg verka hans voru samin fyrir
litla hljómsveit á munaðarleysingja-
hæli stúlkna, Ospidale della Pieta í
Feneyjum, en þangað var hann ráð-
inn sem tónlistarkennari. Árstíða-
konsertana samdi hann undir lok
þriðja áratugar átjándu aldar, en
þeir eru hluti af safni tólf einleiks-
konserta.
Árstíðirnar eru meðal fyrstu
verka sem kölluð eru prógramm-
verk; þ.e. verka sem samin eru til að
lýsa ákveðinni sögu eða kringum-
stæðum. Vivaldi samdi fjórar sonn-
ettur, eina um hverja árstíð, og kons-
ertarnir eru lýsingar í tónum á
sonnettum tónskáldsins. En við skul-
um leyfa einleikurunum að lýsa
hverjum konsert fyrir sig. Hrafn-
hildur Atladóttir er Vorið. „Þarna er
auðvitað allt fullt af fuglasöng og
lækjarnið, en svo dregur fyrir og
skellur á með þrumuveðri. Í miðkafl-
anum er allt kyrrt og fuglarnir
syngja aftur. Þar sefur geitahirðir-
inn í grasinu og hundurinn hans gelt-
ir við hliðina á honum í sólskininu.
Undir lokin heyrum við svo í
sekkjarpípum og fjárhirðar og
vatnadísir dansa á lækjarbakka.“
Una Sveinbjarnardóttir er Sumar-
ið. „Þegar sumarið kemur syngja
bæði gaukurinn og fleiri fuglar, en
mitt í sumardýrðinni breytist and-
varinn í mikinn storm og geitahirðir-
inn situr skælandi og hríðskjálfandi í
óveðrinu. Við heyrum hvernig haglið
lemur kornið á ökrunum, en allt fer
þetta nú vel.“
Sigurbjörn Bernharðsson leikur
Haustið. „Þar kemur bóndinn til sög-
unnar. Hann er hálffullur og er að
fagna á uppskeruhátíð. Við heyrum
söng og dans bændafólksins sem
dvínar þegar haustvindarnir taka
völdin. Í dögun heyrum við í veiði-
mönnum með veiðihorn sín og
byssur og geltið í hundunum þeirra.
Þeim tekst að skjóta stórt dýr áður
en dagurinn er á enda.“ Sigurbjörn
segist mátulega ánægður með þess-
ar aðfarir, því sjálfur sé hann dýra-
vinur og mótfallinn svona drápi. Það
er því gott að hann skuli ekki þurfa
að taka þátt í því öðruvísi en með
fiðlunni sinni.
Sif Tulinius leikur Veturinn. „Það
er auðvitað bara frost og snjór, kuldi
og hrollur; og bitrir norðanvindarnir
bíta fast. Í miðþættinum er fólk að
skemmta sér við að renna sér á
svelli, en það kemur að því að ísinn
brestur og brotnar. En svo taka
vindarnir aftur við og blása eins og
þeir eigi lífið að leysa.“
Stendur fyrir sínu
Fjórmenningarnir eru ánægðir
með að fá tækifæri til að spila þetta
þekkta verk. Þau segjast ekki viss
um að það sé nokkuð verra að spila
verk sem allir þekkja heldur en önn-
ur. „Kosturinn við þetta er,“ segir
Sigurbjörn, „að tónlistin stendur svo
vel fyrir sínu. Maður þarf ekkert að
kvíða því að fólk kunni ekki að meta
hana.“
Þau segjast ekki gera neitt til að
samhæfa leik sinn hvað stíl og spila-
tækni áhrærir, heldur fái hvert
þeirra að leika á sinn hátt. Þau segja
líka að þótt konsertarnir séu eftir
eitt og sama tónskáldið sé enginn
þeirra öðrum líkur og að hvert og
eitt þeirra leggi eigin túlkun í sína
árstíð. Eftir æfingu í fyrradag var
Rut Ingólfsdóttir hæstánægð með
árangur einleikaranna. „Þau eru nú
sum bara rétt komin heim frá út-
löndum og það er ótrúlegt hvað þetta
gengur strax vel hjá þeim.“
Árstíðirnar á jólatónleikum Kammersveitar Reykjavíkur sem haldnir verða í Áskirkju
Sumar, vetur, vor og
haust með fjórum
ungum einleikurum
Morgunblaðið/Kristinn Ingvarsson
Kammersveit Reykjavíkur og Árstíðaeinleikararnir á tónleikunum á sunnudaginn: Una Sveinbjarnardóttir,
Sumar, Hrafnhildur Atladóttir, Vor, Sif Tulinius, Vetur, og Sigurbjörn Bernharðsson, Haust.
Í GALLERÍI Sævars Karls hefur að
undanförnu staðið yfir samsýning
nemenda í Listaháskóla Íslands sem
unnin er í tengslum við námskeiðið
„Málverkið eftir málverkið“ sem
Halldór Björn Runólfsson listfræð-
ingur hefur umsjón með. Þar sýna 26
nemendur af námskeiðinu, sem
fjallar um þróun málverksins og
stöðu þess í samtímanum. Sýningin
er lokaverkefni á námskeiðinu þar
sem nemendur takast á við spurn-
ingar um málverkið í samhengi við
eigin listtilraunir, en sýningarstjórn
annast Heiðar Þór Rúnarsson, Hlað-
gerður Íris Björnsdóttir og Sigríður
Dóra Jóhannsdóttir.
Ásdís Mercedes Spano og Guð-
mundur Thoroddsen eru meðal þátt-
takenda á sýningunni, þau segja
mjög áhugavert að vinna verk sam-
hliða ákveðnu umfjöllunarefni, en
benda þó á að hver nemandi hafi far-
ið sínar eigin leiðir við úrvinnslu
sinna verka. „Málverk er ekki endi-
lega eitthvað sem unnið er með litum
á striga. Það getur þess vegna falist í
fundinni ryðgaðri járnplötu, eða ein-
hverju öðru sem hefur með liti og
form að gera,“ segir Guðmundur og
bendir á verk á sýningunni, á borð
við ljósaskilti, ámálaða rúllugardínu
og myndverk samsett úr mörgum
lögum aflangra planka sem hallast
að vegg.
Sjálf vinna þau Ásdís og Guð-
mundur innan ramma sem talist get-
ur nokkuð hefðbundinn fyrir mál-
verk – en á mjög ólíkan hátt.
Fjórskipt verk Guðmundar vísar í
viðfangsefni popplistarinnar, og hef-
ur hann þar málað portrett af fjórum
tennisstjörnum í pastellitum. „Við-
fangsefni myndarinnar er í raun eitt-
hvað sem skiptir engu máli og litirnir
eru ósannfærandi á listasögulegan
mælikvarða.“ Þannig segist Guð-
mundur leggja áherslu á að segja
eða meina ekki neitt með verkinu,
sem sé nokkurs konar „froða“. Í sínu
málverki, sem ber titilinn Ferðalag,
vinnur Ásdís þvert á móti með dýpt
og huglæga skynjun. Landslagið
sem áhorfandinn greinir ef til vill í
verkinu við fyrstu sýn er fyrst og
fremst huglæg úrvinnsla á minningu
og skynjun umhverfis á hreyfingu,
með tilliti til lita og forma. „Ég hef
alltaf verið mjög hrifin af jarðarlit-
um, og enda iðulega á að nota þá,
þannig að litanotkunin hjá okkur
Guðmundi er mjög ólík,“ segir Ásdís.
„Í raun eru verkin okkar algjörar
andstæður,“ bendir Guðmundur þá á
og bætir því við að verkin á sýning-
unni sýni í raun misjafna nálgun
hvers nemanda fyrir sig. „Það sem
kemur mér þó mest á óvart við sýn-
inguna er hversu margir eru í raun
að vinna með málverkið.
Í skólanum er líka mjög mikill
áhugi fyrir málverkinu, og mikið að
gerast á því sviði, eins og reyndar úti
í heimi. Það er svolítið skemmtilegt í
ljósi þeirra vangaveltna um hvort
málverkið sé dautt form, sem hafa
verið á döfinni undanfarna áratugi.
Munurinn er kannski sá að nú er
málverkið algerlega meðvitað val.
Það er kannski ekki lengur einn af
fjórum miðlum, ásamt til dæmis
skúlptúr, heldur aðeins einn af
mörgum miðlum. Og möguleikarnir
eru óendanlegir.“
Ásdís og Guðmundur segja nem-
endasýningu á borð við þessa gott
tækifæri til að kynnast því að und-
irbúa og setja upp sýningu. Þau
segja fleiri nemendasýningar á döf-
inni „Í Húsi Málarans stendur yfir
samsýning nemenda úr Listaháskól-
anum, með um 60 myndverkum og
þá verður á næstunni opnuð í Ný-
listasafninu samsýning unnin í
tengslum við námskeið um borgar-
myndir sem einnig var haldið á
haustönn í Listaháskólanum,“ segir
Ásdís að lokum.
Morgunblaðið/Þorkell
Guðmundur Thoroddsen og Ásdís Mercedes Spano við verk sín á nem-
endasýningunni „Málverkið eftir málverkið“ í Galleríi Sævars Karls.
Tekist á við málverkið