Morgunblaðið - 23.03.2002, Blaðsíða 64
64 LAUGARDAGUR 23. MARS 2002 MORGUNBLAÐIÐ
!
BRÉF
TIL BLAÐSINS
Kringlunni 1 103 Reykjavík Sími 569 1100
Símbréf 569 1329 Netfang bref@mbl.is
Allt efni sem birtist í Morgunblaðinu og Lesbók er varðveitt í upplýsinga-
safni þess. Morgunblaðið áskilur sér rétt t i l að ráðstafa efninu þaðan, hvort
sem er með endurbirtingu eða á annan hátt. Þeir sem afhenda blaðinu efni
ti l birtingar teljast samþykkja þetta, ef ekki fylgir fyrirvari hér að lútandi.
ATHUGASEMDIR við efni bréfs
Stefáns Karlssonar er birtist í
Morgunblaðinu miðvikudaginn 13.
mars 2002.
Maður þarf
ekki að vera
kristinn til að
finna sér traust-
an grundvöll í líf-
inu. Maður þarf
heldur ekki að
vera kristinn til
að sýna mönnum
virðingu eða
elska þá. Laus-
lega túlkað af mér, virtist mér Stef-
án Karlsson fullyrða andstæðu
þess að þetta væri mögulegt í bréfi
sínu.
Ég er fullkomlega fær um að
bæta mig sem manneskju, sýna
öðrum virðingu og elska þó svo að
ég sé trúleysingi. Skipulögð trúar-
brögð eru ekki fyrir minn smekk.
Ég tel að persónuleikar mannvera
séu fjölbreytilegri en svo að hægt
sé að smala þeim inn í sömu girð-
inguna þar sem gilda ákveðin boð
og ákveðin bönn. Jafnmikilvægt at-
riði og að velja sér grundvöll í lífinu
ætti að vera hverri persónu í sjálfs-
vald sett. Að mínu mati ætti hver
og einn að taka afstöðu til allra
mála upp á eigin spýtur, burtséð
frá trúarlegum sjónarmiðum. Mín
túlkun á skipulögðum trúarbrögð-
um á borð við kristni er sú að utan
um fylgjendur trúarbragðanna er
byggður rammi, rammi sem heftir
þroska persónuleika þeirra og ger-
ir þeim ekki kleift að sjá það sem
er utan við rammann. Til þess að
geta byggt sér grundvöll í lífinu
þarf maður að hafa óheflað hug-
arfar og vera sinn eiginn guð.
Ég er alls ekki á móti kristnum
mönnum vegna trúarskoðana
þeirra. Mér finnst frábært ef þeir
telja sig hafa fundið sína hillu í líf-
inu og ef trúin færir þeim ánægju
og traust. Það sem ég er á móti er
þegar kristnir menn (ásamt mörg-
um öðrum trúarhópum) reyna að
þrýsta sínum boðskapi yfir á aðra
sem vilja ekkert með hinn „mikla
fögnuð“ hafa, eða þegar kristnir
menn hoppa hæð sína af reiði þeg-
ar einhver vogar sér að vega að trú
þeirra, en þau viðbrögð túlkaði ég í
bréfi Stefáns.
Margir hafa haft hin frægu orð
Nietzsche eftir honum („Guð er
dauður“) en þó svo að einhverjir
geri það, ættir þú ekki að þurfa að
biðja um sannanir þess að hinn
kristni grundvöllur sé hindurvitni
né að skora á þá sömu að opinbera
fyrir kristnu fólki sannan grundvöll
sem það getur byggt líf sitt á, eins
og þú orðaðir það sjálfur. Þegar
vegið er að þinni lífsspeki og trúar-
brögðum ættir þú bara að standa
fastur á þínum lífsgrundvelli með
þínum guði, og jafnvel bjóða fram
hinn vangann eins og trú þinni
sæmir.
HAUKUR DÓR BRAGASON,
Bjarkargrund 46, Akranesi.
haukurd@yahoo.com
Vangaveltur um
dauða Guðs
Frá Hauki Dór Bragasyni:
Haukur Dór
Bragason
SÍÐUSTU ár hafa sumir prestar
þjóðkirkjunnar ótrúlega oft látið
þess getið í ræðu eða riti að þjóð-
kirkjan sé ekki ríkiskirkja. Þeir telja
að með lögum um stöðu og starfs-
hætti þjóðkirkjunar frá 1997 hafi að-
skilnaður orðið hjá ríki og kirkju.
Svo virðist sem þeir haldi að með
því að endurtaka þessa fullyrðingu
nógu oft sé hægt að dylja hið nána
samband ríkis og þjóðkirkju sem
byggist fyrst og fremst á sérrétt-
indagrein þjóðkirkjunar í stjórnar-
skránni sem er 62. grein hennar.
Þótt ýmsir prestar telji orð sín
áhrifarík þá munu flestir lands-
manna telja stjórnarskrána áreiðan-
legri heimild um réttarstöðu þjóð-
kirkjunar.
En hversvegna vilja þessir prest-
ar afneita því að þjóðkirkjan sé rík-
iskirkja?
Það er áhugaverð spurning að
mínu mati. Ég leyfi mér að setja
fram þá tilgátu að þeir finni glöggt
að þjóðin aðhyllist ekki ríkisrekstur í
trúmálum né sérverndun eins trú-
flokks umfram aðra.
Skoðanakannanir Gallups sem
gerðar hafa verið hér á hverju ári frá
1992 sýna að 62% svarenda (að með-
altali ) sem afstöðu tóku aðhylltust
aðskilnað ríkis og kirkju. – Þetta vita
allir sem vilja vita, prestar jafnt sem
aðrir. Og viðbrögð þeirra eru að
víkja af vegi sannleikans og treysta
á trúgirni og fáfræði sér til stuðn-
ings.
Þeir treysta því að fólkið í landinu
lesi ekki stjórnarskrána og því sé
hægt að segja því hvað sem er um
samband ríkis og kirkju. Þjóðkirkj-
an er enn ríkiskirkja sem er stöðu-
heiti hennar vegna stuðnings og
verndar sem hún nýtur í stjórnar-
skránni umfram önnur trúfélög.
Svo einfalt er þetta og auðskilið ef
fólk gefur sér tíma til að lesa stjórn-
arskrána.
Það er sorglegt að sjá og heyra
presta sem eru opinberir starfs-
menn ríkisins með biskup Íslands í
fararbroddi afneita þeirri augljósu
staðreynd að þjóðkirkjan er ríkis-
kirkja, það er annað nafn en stöðu-
heiti. Það ættu allir að vita, jafnvel
prestar þjóðkirkjunnar.
BJÖRGVIN BRYNJÓLFSSON,
fv. sparisjóðsstjóri, Skagaströnd.
Þjóðkirkjan er
ríkiskirkja
Frá Björgvini Brynjólfssyni: