Morgunblaðið - 12.11.2004, Blaðsíða 6

6 FÖSTUDAGUR 12. NÓVEMBER 2004 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
edda.is
Kraftmikil skáldsaga
Auður Jónsdóttir hefur vakið mikla
athygli fyrir bækur sínar og tvær
þeirra, Stjórnlaus lukka og Skrýtnastur
er maður sjálfur, voru tilnefndar til
Íslensku bókmenntaverðlaunanna
Ólík viðmið kynslóða
Klara ólst upp við frjálslyndi
hippaforeldra en býr nú með
uppa.
Kraftmikil skáldsaga sem
tekst á við ólíkt
verðmætamat kynslóða,
venjubundnar hugmyndir
um lífið og knýr lesanda til
afstöðu.
MEÐ dómi Héraðsdóms Reykjavík-
ur í gær fékk fimm manna fjölskylda
skráð lögheimili í Bláskógabyggð en
þangað flutti fjölskyldan í fyrravet-
ur. Sveitarstjórnin neitaði að sam-
þykkja umsókn hennar um lögheim-
ili þar sem hús hennar stendur á
svæði sem skipulagt er sem sumar-
húsabyggð.
Fjölskyldan flutti frá Reykjavík í
febrúar á þessu ári og sóttu hjónin
þá um skólavist fyrir börn sín. Því
hafnaði Bláskógabyggð og tilkynnti
að þau fengju ekki skráð lögheimili í
sveitarfélaginu. Í lok apríl fengu
börnin bráðabirgðaskólavist en á yf-
irstandandi skólaári var þeim hafnað
um skólavist. Fjölskyldan stefndi þá
sveitarfélaginu og Hagstofunni og
krafðist þess að fá lögheimili skráð í
húsinu sem stendur í landi Iðu.
50 ára hefð
Rök Bláskógabyggðar voru m.a.
þau að landið sé eingöngu ætlað fyrir
frístundabyggð, dvöl í frístundahús-
um verði einungis jafnað til orlofs og
dvöl þar geti því ekki verið grund-
völlur lögheimilisskráningar. Þá vís-
aði sveitarfélagið til þess að því væri
skylt að veita öllum íbúum sveitarfé-
lagsins sömu þjónustu og því væri
brýn nauðsyn á því að fólk byggi á
skilgreindu íbúasvæði. Minnt var á
að í umsókn um byggingu hússins
hafi verið óskað heimildar til að reisa
sumarhús og ekki sé hægt að breyta
nýtingu þess síðar. Þá var bent á að
skráning í þjóðskrá byggist á 50 ára
gamalli hefð og dvöl í sumarhúsi hafi
aldrei verið jafnað til fastrar búsetu.
Dómurinn taldi á hinn bóginn
ágreiningslaust að heimili fjölskyld-
unnar uppfyllti öll skilyrði til varan-
legrar búsetu og í lögum sé hvergi
bannað að eiga lögheimili á land-
svæði sem skipulagt hefur verið sem
frístundabyggð.
Bláskógabyggð var dæmd til að
greiða 400.000 krónur í málskostnað.
Helgi I. Jónsson dómstjóri kvað
upp dóminn. Lögmaður fjölskyld-
unnar var Guðjón Ægir Sigurjóns-
son hdl., lögmaður Bláskógabyggðar
var Atli Björn Þorbjörnsson hdl. og
Óskar Thorarensen hrl. var til varn-
ar fyrir Hagstofuna.
Fimm manna fjölskylda vinnur mál gegn Bláskógabyggð
Fær að skrá lögheimili
í sumarhúsahverfi
„ÉG votta pal-
estínsku þjóðinni
samúð mína og
ríkisstjórn-
arinnar vegna
andláts hans,“
sagði Davíð
Oddsson utan-
ríkisráðherra á
þingfundi í gær,
um andlát Yassers Arafats, leið-
toga Palestínumanna. „Það verður
að vona að eftirmenn Arafats vinni
í þágu friðarins með því að gera
nauðsynlegar umbætur heima fyr-
ir og hefja eindregna baráttu gegn
hryðjuverkaöflum,“ sagði hann
ennfremur.
Davíð sagði í samtali við Morg-
unblaðið að Arafat hefði verið
ótvíræður forystumaður sinnar
þjóðar í háa herrans tíð. „Auðvitað
má segja að síðustu árin hafi verið
honum mjög erfið því hann var
orðinn all-einangraður,“ bætti
hann við. Arafat hefði bæði verið
einangraður í orðsins fyllstu
merkingu, þar sem hann hefði ver-
ið í hálfgerðu stofufangelsi, og á
hinu pólitíska sviði, þar sem hann
hefði hlaupið frá samningsgerð við
Ehud Barak, fyrrverandi forsætis-
ráðherra Ísraels og ekki fylgt því
eftir.
„Það er ljóst að Bandaríkja-
menn, bæði demókratar og
repúblikanar, töldu að það væri
afar ósennilegt að slíkt samnings-
tækifæri næðist á nýjan leik eins
og þar virtist vera að nást. Og
Arafat missti stöðu mjög við enda-
lok þeirrar samningsgerðar,“
sagði Davíð.
Davíð Oddsson
Vottaði palest-
ínsku þjóðinni
samúð sína
ANDLÁT Yass-
ers Arafats kem-
ur ekki á óvart.
Hann er búinn að
vera veikur all-
lengi. Ég hitti
hann fyrir tveim-
ur til þremur ár-
um og þá var
hann orðinn
nokkuð sjúkur maður,“ segir Halldór
Ásgrímsson forsætisráðherra um
fráfall Arafats. „Hans lífshlaup er
samofið palestínsku þjóðinni og bar-
áttu hennar fyrir frelsi og sjálfstæði.
Hann var afskaplega merkilegur
maður sem hefur leitt þessa baráttu í
langan tíma og það er ljóst að með
fráfalli hans skapast tómarúm en
jafnframt á að skapast tækifæri til
þess að koma friðarferlinu af stað á
ný.“
Nýr kafli í friðarferlinu
„Sumir hafa haldið því fram að
hann hafi staðið í vegi fyrir því og um
leið og við látum í ljós sorg yfir því að
hann sé fallinn frá, þá er rétt að bera
þá von í brjósti að nú hefjist nýr kafli
í friðarferlinu og þar eru það að sjálf-
sögðu Bandaríkjamenn sem geta
gert mest og skipt sköpum í því sam-
bandi,“ segir forsætisráðherra.
Halldór segir um fund sinn og
Arafats á sínum tíma að Arafat hafi
verið vingjarnlegur maður og gott að
ræða við hann. „Hann var einlægur,
greinilega mikill hugsjónamaður,
þannig að ég hef ágætar minningar
frá okkar fundi.“
Viðbrögð við andláti
Yassers Arafats
Halldór Ásgrímsson
Skapast
tómarúm við
fráfall hans
JÓHANNA
Kristjónsdóttir
blaðamaður hitti
Yasser Arafat
nokkrum sinnum,
fyrst í Jemen árið
1985.
„Þá var hann
úthrópaður af öll-
um og gaf sjaldan
færi á blaðamannaviðtölum en það
tókst nú. Þetta var ekkert sér-
staklega merkilegt viðtal, það var
helst að hafa náð í Arafat sem þótti
merkilegt. Mér fannst þá, og líka síð-
ar, að hann væri viðkunnanlegur
maður, en furðaði mig engu að síður
á hvað hann hafði verið mikill áhrifa-
valdur því hann var ekki fyrirferð-
armikill í framkomu, talaði lágt og lét
heldur lítið fara fyrir sér,“ segir hún.
Samstarfsmennirnir hafi reyndar
tiplað á tánum í kringum hann og átt
erfitt með að gera honum til geðs.
Hann hafi verið dyntóttur og erfiður
í samvinnu. „En maður fann það, og
kannski hreifst af, hvað hann trúði
hjartanlega á að Palestínumenn ættu
rétt á að fá aftur sitt land. Þessi fund-
ur með Arafat varð til þess að ég fór
að setja mig miklu betur inn í sögu
Palestínu og þessarar deilu, þó að ég
hefði þá lengi verið búin að skrifa
fréttir í Moggann.“
Efldi þjóðarvitund og stolt
Seinni árin hafi Arafat setið ein-
angraður og niðurlægður í hálfhrun-
inni byggingu. Jóhanna segir að
George Bush, forseti Bandaríkjanna,
hafi gert mikil mistök þegar hann
hafi ákveðið að gefa Arafat aldrei
tækifæri til að greina frá sínum sjón-
armiðum heldur eingöngu hlustað á
Ariel Sharon, forsætisráðherra Ísr-
aels. „Það hefur hleypt illu blóði í
Palestínumenn að vera svona snið-
gengnir. Arafat hafi ekki bara verið
niðurlægður heldur líta þeir svo á að
þeir hafi verið niðurlægðir.“
Jóhanna telur að arfleifð Arafats
verði sú að hann hafi gefið Palest-
ínumönnum þjóðarímynd sem þá hafi
sárlega vantað. „Hann efldi með
þeim þjóðarvitund og stolt sem var
svo nauðsynlegt,“ segir hún. Hann
hafi einnig gert ýmis mistök og stað-
ið fyrir umdeildum verkum. Ein af
mistökunun hafi verið þau að velja
sér ekki arftaka og því viti enginn
hver verði leiðtogi Palestínumanna.
Aðspurð segist Jóhanna helst vilja
sjá Hanan Ashrawi í því hlutverki en
hún hefur af og til verið talsmaður
Palestínumanna. Ashrawi sé vel
menntuð, tali mörg tungumál og
höfði vel til kvenna. Hún myndi gefa
nýja mynd af Palestínu sem væri
gott fyrir þetta hrjáða land.
Jóhanna Kristjónsdóttir
Efldi þjóðar-
vitund og stolt
Palestínumanna
HANN var
óskaplega hlýr og
tók okkur mjög
vel. Sagt hafði
verið að hann
væri mjög veikur
og hrumur en
hann virtist alls
ekki eins mikill
sjúklingur og af
var látið,“ segir Sveinn Rúnar
Hauksson, formaður félagsins Ís-
land-Palestína, um þá stund sem
hann átti með Yasser Arafat í júní
2002 ásamt Björk Vilhelmsdóttur.
„Þrátt fyrir að vera lokaður inni í
rústum stjórnarbyggingarinnar í
Ramallah var hann andlega hress og
mjög skýr. Hann átti með okkur
klukkustundarlangan fund og
greindi okkur frá stöðu mála.
Ég minnist þess hvað hann lét
mann finna hversu vænt honum
þótti um heimsóknina frá Íslandi.
Þegar við fórum leiddi hann mig alla
leiðina út, eftir löngum göngum
byggingarinnar, framhjá sand-
pokavirkjum og slíku.“
Sveinn Rúnar segir að fráfall Ara-
fats sé mikill missir fyrir palestínsku
þjóðina og allan hinn friðelskandi
heim. Hefði Arafat aldrei misst sjón-
ar á því markmiði að Palestína yrði
frjáls og þjóðin fengi að njóta sjálfs-
ákvörðunarréttar síns.
Heita því að koma í
veg fyrir alla óreiðu
Sveinn Rúnar spáir ekki upplausn
í kjölfar andláts Arafats heldur muni
áfallið þjappa þjóðinni saman. „Ak-
hmed Kurei sem tekur við stjórn-
artaumunum hefur þegar haldið
fund með fulltrúum hinna ýmsu
hópa, þar á meðal íslömsku samtak-
anna og menn hafa heitið því að
standa saman og koma í veg fyrir
alla óreiðu. En mögulegar frið-
arviðræður mótast fyrst og fremst
af stefnu Ísraelsstjórnar því að það
liggur fyrir, eins og helsti ráðgjafi
Sharons upplýsti nýverið, að Sharon
ætlar alls ekki að semja um frið.“
Einn hæsti punkturinn á ferli
Arafats er að mati Sveins Rúnars
undirritun Oslóarsamkomulagsins
13. september 1993. „Þótt þær vonir
sem bundnar voru við samkomulagið
hafi brugðist var þetta mjög stórt
augnablik.
Enn þá stærra augnablik var þeg-
ar Sameinuðu þjóðirnar buðu Arafat
að ávarpa Allsherjarþing SÞ haustið
1988. Hann fékk ekki vegabréfsárit-
un til Bandaríkjanna og því flutti
Allsherjarþingið sig til Genfar. Þá
varð mikil stefnubreyting hjá Pal-
estínumönnum sem lýstu yfir sjálf-
stæði Palestínu 15. nóvember. Í yf-
irlýsingunni fólst í raun viður-
kenning á Ísraelsríki og stórkostleg
eftirgjöf gagnvart Ísrael.“
Minningarbók
Minngarbók um Yasser Arafat
forseta Palestínu mun liggja frammi
í Ráðhúsi Reykjavíkur frá og með
deginum í dag.
Sveinn Rúnar Hauksson
Missti aldrei
sjónar á mark-
miði sínu um
frjálsa Palestínu
ÓLAFUR Ragn-
ar Grímsson, for-
seti Íslands, sendi
í gær samúðar-
kveðjur til palest-
ínsku þjóðarinnar
vegna andláts
Yassers Arafats,
forseta heima-
stjórnarinnar.
„Þar sagði Ólafur Ragnar að Ara-
fat hefði markað djúp spor í sögu
Mið-Austurlanda og heimsins alls og
barátta hans fyrir réttindum og
sjálfstæði Palestínumanna verið
þjóðinni leiðarljós í áratugi. Vonandi
yrði arfleifð Arafats öllum áhrifaöfl-
um hvatning til að koma á var-
anlegum friði, sátt og samkomulagi
sem tryggði þjóð hans réttinn til að
búa í eigin ríki,“ segir í fréttatilkynn-
ingu frá skrifstofu forseta Íslands.
Ólafur Ragnar Grímsson
Forseti Íslands
sendi samúðar-
kveðjur
HALLDÓR Ásgrímsson forsætisráðherra segir lífs-
hlaup Yassers Arafats samofið palestínsku þjóðinni og
baráttu hennar fyrir frelsi og sjálfstæði og að hann hafi
verið mjög merkilegur maður. Davíð Oddsson utanrík-
isráðherra segir Arafat hafa verið ótvíræðan forystu-
mann sinnar þjóðar lengi.
Ótvíræður forystumaður sinnar þjóðar
Reuters