Morgunblaðið - 12.11.2004, Blaðsíða 44

44 FÖSTUDAGUR 12. NÓVEMBER 2004 MORGUNBLAÐIÐ
MINNINGAR
✝ Þuríður Halldórs-dóttir fæddist að
Miðdalsgröf í Stein-
grímsfirði 14. ágúst
1907. Hún lést í
Sunnuhlíð, hjúkrun-
arheimili aldraðra í
Kópavogi, 29. októ-
ber síðastliðinn. Þur-
íður var dóttir
hjónanna Halldórs
Jónssonar, f. 16.9.
1871, d. 5.10. 1912, og
Elínar Samúelsdótt-
ur, f. 18.6. 1884, d.
20.6. 1971. Bræður
Þuríðar voru: Alfreð,
f. 22.5. 1902, d. 15.11. 1981; Eggert,
f. 1.7. 1903, d. 23.2. 1992; Jón, f.
23.4. 1905, d. 30.11. 1994; Samúel,
f. 13.10. 1910, d. 22.10. 1914; Rich-
ard (sammæðra), f. 1.8. 1925, d.
23.4. 1999.
Þuríður, eða Huja, eins og hún
var ávallt kölluð, var ógift og barn-
laus. Hún fluttist frá Miðdalsgröf
til Ísafjarðar árið 1920. Hún bjó
þar með móður sinni og seinni
manni hennar, Björgvini Bjarna-
syni, f. 14.8. 1903, d. 6.6. 1983, til
ársins 1953 er þau
fluttu til Reykjavíkur
og bjuggu lengst af á
Flókagötu 69.
Árið 1987 fluttist
Huja í Kópavog og
bjó þar til dánardags.
Huja starfaði hjá
Skartgripaverslun
Kornelíusar Jónsson-
ar og við Gjaldheimt-
una í Reykjavík um
árabil. Seinna vann
hún við hlið bróður
síns Richards og
stjúpföður Björgvins
við Hraðfrysti- og
Niðursuðuhús Langeyrar hf., jafnt
á Langeyri við Álftafjörð og á
skrifstofu félagsins í Reykjavík.
Fyrirtækið vann hinar ýmsu sjáv-
arafurðir til útflutnings og sá einn-
ig um útflutning á sjávarfangi fyrir
aðra aðila.
Þuríður var hagmælt og liggur
eftir hana mikill fjöldi af óbirtum
vísum, kvæðum og þulum.
Útför Þuríðar verður gerð frá
Kópavogskirkju í dag og hefst at-
höfnin klukkan 15.
Huja frænka hefur kvatt okkur í
hárri elli 97 ára. Hún fæddist 1907 í
torfbæ norður á Ströndum sem hún
ávallt kallaði heima, þó að heimili
hennar væri annars staðar mestan
hluta ævinnar.
Ekki þarf að fjölyrða um alla þá
þróun, framfarir og tæknibyltingar
sem orðið hafa síðan. Huja var dug-
leg að fylgjast með og órög við að til-
einka sér.
Hún var víðsýn, vel lesin, hagmælt
og vissi margt sem öðrum er hulið þó
að skólaganga væri stutt.
Alla ævi þráði hún að mennta sig
og ferðast en örlögin, aðstæður og sú
hugsun að hugsa fyrst um aðra á
undan sjálfri sér mótaði hennar ævi-
feril. Alla ævi var hún í þjónustuhlut-
verki hvort sem var í atvinnu eða við
umsjón heimilis sem hún hélt með
móður og stjúpa, bæði á Ísafirði og í
Reykjavík allt fram að láti þeirra.
Huja var að nálgast 80 ár þegar
hún eignast eigið heimili í Kópavogi
og var þá fullseint að hafa áhrif á
breytingar í lífinu enda var hún vön
að sætta sig við það sem örlögin
sköpuðu. Börnin mín, Agnes og
Hlynur og bróðursonur Arnar ásamt
öllum sínum vinum nutu góðs af ná-
vist hennar á heimili hennar í Kópa-
vogi, því ósjaldan þurftu þau að
skreppa til Huju frænku ýmist ein
eða með hóp með sér og þá gat oft
verið glatt á hjalla. Huja veitti þeim
mikið af andlegu fóðri og munu þau
bera það með sér alla sína ævi og
minnast þau hennar með hlýju.
Síðustu æviárin var hún á hjúkr-
unarheimilinu Sunnuhlíð og naut þar
góðrar umhyggju og umönnunar.
Starfsfólki Sunnuhlíðar, deild 4, eru
færðar alúðarþakkir fyrir þeirra
óeigingjörnu störf.
Það fólk sem á fyrri hluta síðustu
aldar skóp Ísland af mikilli óeigin-
girni er óðum að hverfa en það er
framtíðarinnar að njóta ávaxtanna af
verkum þeirra.
Ég þakka Huju frænku fyrir sam-
fylgdina og er sannfærð um að bræð-
ur hennar hafa tekið vel á móti henni,
e.t.v. hefur verið snarað í pönsur og
kaffi.
Hvíl í friði.
Elín Richards.
„Mér finnst stundum gott að rísla í
minningum liðna tímans, staldra við í
önnum lífsins, rifja upp og hugsa.
Kafa í djúp þess horfna, sem er og
verður þó alltaf til.“
Þetta sagði Huja í bréfi til mín fyr-
ir 23 árum. Hún lifði sannarlega
horfna tíma. Hún fæddist í torfbæ á
Ströndum skömmu eftir aldamótin
1900 og ólst upp á tíma sem í dag er
flestum horfinn.
Í hennar huga var sá tími þó ennþá
til og hún gat allt sitt líf kallað fram
myndir og minningar frá því hún sem
lítil stúlka vappaði um hlaðvarpann á
Miðdalsgröf, hljóp um tún, lagðist í
grasið og hlustaði á hljóð náttúrunn-
ar.
Huja bjó aðeins á Ströndum fram
á unglingsár, flutti til Ísafjarðar og
bjó þar í þrjá áratugi og í meira en 50
ár í höfuðborginni. Samt voru
Strandirnar alltaf „heima“, þaðan
átti hún sínar ljúfustu og kannski líka
sárustu minningar, þangað vildi hún
fara, eins oft og hún gat.
Sárust var minningin um föður-
missinn. Halldór Jónsson var merk-
ur sjálfmenntaður alþýðumaður sem
lést í blóma lífsins frá konu og fimm
ungum börnum. Huja var aðeins
fimm ára gömul er hann féll frá en
hún mundi hann, húslestra hans,
bækurnar hans sem voru honum
ákaflega dýrmætar, hvernig hún sat
við fótskör hans og lærði alveg
„óvart“ að skrifa og lesa þegar ætl-
unin var að kenna eldri bræðrum
hennar að draga til stafs.
Frá honum fékk hún áreiðanlega
löngunina til mennta og þó formleg
skólaganga hennar væri ósköp stutt
var hún ákaflega vel menntuð kona,
margfróð um lífið og tilveruna, sög-
una, ljóð og náttúru.
Hún var einstakur náttúru- og
dýravinur. Hún þekkti hvert einasta
blóm í flóru Íslands og hvern einasta
fugl og nægði henni að heyra hljóð
þeirra og vængjaþyt til að vita hvaða
„vinur“ væri á ferð. Mér er minnis-
stæð lýsing hennar á „dásamlegri
sinfónía fuglanna“ sem barst með
blænum inn um gluggann hennar
einn fagran sunnudagsmorgun. Var
líkt hún væri að lýsa stórfenglegu
tónverki, sem fyrir hlustir hennar
bar.
Náttúran var henni ætíð hugleikin
og voru spjöll misfróðra ráðamanna á
dýrmætustu perlum þessa lands,
henni eitur í beinum.
Huja hefur alltaf verið hluti af lífi
mínu. Sem barn átti ég hjá henni at-
hvarf.
Þegar foreldrar mínir þurftu að
bregða sér af bæ, vildi ég hvergi ann-
ars staðar vera en hjá henni.
Hjá henni lærði ég sögur af álfum
og huldufólki, fuglum og náttúru,
sögur úr báðum heimum. Það er fyrir
hennar orð sem mér hefur alltaf
fundist að huldir heimar séu eðlileg-
ur hluti af tilverunni.
Huja sá hluti sem aðrir sáu ekki,
hún var berdreymin og hennar var
vitjað úr öðrum heimum. Hún trúði
því að við ættum ekki einungis ból á
jörðinni, brúin yfir í hinn heiminn
væri mjög stutt og þar biðu allir þeir
sem við hefðum í lífinu veitt tryggð.
Sumum varð nóg um hversu henni
fannst liðnir jafnt sem lifandi vera
nærri sér. Hvað sem okkur hinum
finnst, er ljóst að Huja sá fyrir hluti
sem jafnvel heitustu efasemdamenn
gátu ekki þrætt fyrir.
Frásagnargáfa hennar var mjög
sérstök. Oft byrjuðu sögurnar á litlu
atviki, kannski eitthvað sem gerðist í
gær. En fyrr en varði var sagan kom-
in eitthvað allt annað, upp í hæstu
hæðir og allt um kring. Kímnin var
aldrei langt undan og hún sá sjálfa
sig og umhverfi sitt oft í spaugilegu
ljósi. Um leið og hún sagði frá gerði
hún óspart grín að sjálfri sér, bullinu
í sér og vitleysunni, eins og hún kall-
aði það sjálf. En reyndin var hins
vegar sú, að hún hitti iðulega naglann
á höfuðið og tókst að fanga kjarna
málsins betur en margur annar.
Gæska hennar, gjafmildi og um-
hyggja var engu lík. Við bræðrabörn
hennar höfum óspart notið þess,
hvert á sinn hátt. Öll börn hændust
að henni og þegar ein kynslóð óx úr
grasi tók sú næsta við.
Samband hennar og föður míns
Richards var einstakt systkinasam-
band. Varla leið sá dagur að þau hitt-
ust ekki eða töluðust við. Þau áttu
saman sterkan streng sem aldrei
slitnaði og veröld sem var þeirra og
engra annarra.
Ég kveð nú þessa einstöku frænku
mína. Hún hélt reisn sinni, visku og
virðingu fram á hinsta dag. Hún
sofnaði sátt við þennan heim og gekk
fagnandi til móts við hinn nýja. Ég
sendi henni mínar hlýjustu saknað-
arkveðjur yfir brúna, þess fullviss að
ég eigi eftir að hlýða á sögur hennar
um fegurð, dýrð og náttúru, einhvern
tímann á ný.
Ása Richardsdóttir.
Þá er komið að því að kveðja
frænku mína og nöfnu, hana Þuríði.
Huja, eins og við kölluðum hana
gjarnan, var mér og fjölskyldu minni
mjög kær. Hún kom oft í heimsókn til
Grindavíkur áður en heilsu hennar
fór að hraka og hafði hún einstaka
ánægju af því, sérstaklega á vorin og
sumrin þegar fuglalíf var mikið. Ég
man að við áttum oft góða stund sam-
an þar sem hún sagði okkur sögur úr
lífi sínu. Meðal annars sagði hún mér
stundum sögur af pabba mínum frá
því að hann var lítill strákur. Hann
ÞURÍÐUR
HALLDÓRSDÓTTIR
✝ Sigurður TraustiSigurjónsson
fæddist á Hvoli í Vest-
urhópi 1. maí 1912.
Hann lést á Heil-
brigðisstofnun
Hvammstanga 4. nóv-
ember síðastliðinn.
Foreldrar hans voru
Guðbjörg Sigurðar-
dóttir, f. á Felli í
Strandasýslu, f. 17.
nóv. 1881, d. 25. maí
1969 og Sigurjón
Árnason frá Hörgs-
hóli, f. 16. júní 1888,
d. 25. mars 1937.
Bræður Trausta voru Björn, f.
1914, d. 25. mars 1937, Árni, f.
1916, d. 1960, Torfi Óldal, f. 1918,
d. 2002 og Sigurjón Hólm, f. 1922,
sem lifir einn bræður sína.
Fyrri kona Trausta var Sigríður
Hansína Sigfúsdóttir, f. 21. ágúst
1915, d. 29. ágúst 1999. Börn
þeirra eru: 1) Björn Sigurjón, f.
29.5 1938. Kona hans er Sigríður
Kerúlf. Börn þeirra Margrét Sig-
rún, Karen og Frímann Freyr. 2)
Þorkell Ragnar, f. 10.7. 1939. Kona
hans er Halldóra Kristinsdóttir.
Sonur þeirra er Kristinn Már. 3)
Agnar, f. 22.3. 1941. 4) Þráinn, f.
9.4. 1942. Kona hans var Guðrún
Halldóra Helgadóttir, d. 4. febr.
1987. Börn þeirra
Kristín Harpa, Sig-
urður Helgi, Fríða
Birna. Þráinn er í
sambúð með Elínu
Ásu Ólafsdóttur. 5)
Guðbjörg Stella, f.
15.6. 1943. Sonur
hennar og Helga
Friðgeirsonar: Frið-
geir Trausti. Stella
og Friðgeir búa í
Kaliforníu. 6) Sigfús,
f. 29.5. 1945. Kona
hans er Sigurveig
Guðjónsdóttir. Börn
þeirra Sigríður
Helga, Árni, Guðjón Trausti, Björn
og Sigurður Ellert. 7) Hörður, f.
2.1. 1955. Börn hans og Ásu Alex-
andersdóttur Guðbjörg Sóley,
Símon Pétur og Árni Þór. 8) Sig-
urður Rósberg, f. 9.12. 1957, d. 8.7.
2000. Barnabarnabörnin eru 21.
Seinni kona Trausta var Lára
Hólmfreðsdóttir, þau skildu.
Trausti var bóndi á Hörgshóli
frá árinu 1936–1962, vann síðan í
byggingarvinnu og var afgreiðslu-
maður í KVH á Hvammstanga um
20 ára skeið.
Útför Trausta verður gerð frá
Breiðabólstaðarkirkju í Vestur-
hópi í dag og hefst athöfnin klukk-
an 14.
Látinn er faðir minn og tengda-
faðir, Sigurður Trausti Sigurjóns-
son.
Foreldrar hans, Guðbjörg og Sig-
urjón, hófu búskap á Hvoli í Vest-
urhópi árið 1911 en að tveim árum
liðnum fluttu þau á Hörgshóli þar
sem þau bjuggu í tvíbýli á móti Árna
föður Sigurjóns á meðan hann lifði.
Á Hörgshóli var húsakostur allur úr
torfi eins og víðast var á þeim tíma.
Það er ekki auðvelt fyrir nútímafólk
að ímynda sér þær aðstæður sem
fólk í sveitum landsins bjó við á þess-
um árum. Börn þeirra tíma tóku
fljótt þátt í bústörfum og voru þeim
falin þau störf sem þeim var treyst
fyrir. Svo var með Trausta og hafði
hann alla tíð áhuga á búskap. Hann
fór í Bændaskólann á Hvanneyri og
útskrifaðist þaðan sem búfræðingur.
Eftir það vann hann á Korpúlfsstöð-
um og við vegavinnu.
Trausti tók við búi af föður sínum,
árið 1936, sem þá var orðinn mikið
veikur af krabbameini og lést hann
25. mars 1937, aðeins 48 ára gamall.
Þann dag var mikill harmur kveðinn
að fjölskyldunni á Hörgshóli því
einnig bárust fréttir um lát Björns
Sigurjónssonar. Hann var aðeins 22
ára, nýútskrifaður kennari við störf
á Hellissandi og lést þar úr lungna-
bólgu. Var það mikið áfall einkum
fyrir Guðbjörgu ömmu mína. Þeir
feðgar voru jarðsettir saman í
Breiðabólstaðarkirkjugarði.
Ári síðar hóf Trausti búskap með
Sigríði Hansínu Sigfúsdóttir frá Æg-
issíðu og eignuðust þau stóran
barnahóp. Trausti var stórhuga
bóndi, stækkaði túnin, vélvæddi bú-
ið, fjölgaði skepnum og byggði öll
hús á Hörgshóli upp á nýtt úr steini
og timbri. Hann var fjárglöggur
maður og þekkti allar sínar kindur.
Á hverju kvöldi voru kindurnar tald-
ar inn í fjárhús eftir að við strákarnir
vorum búnir að smala. Pabbi fylgdist
vel með líðan ánna um meðgöngu-
tímann og vigtaði nokkrar þeirra
reglulega til þess að fylgjast með
fósturþunganum. Árið 1948–’49 urðu
fjárskipti í Húnaþingi vegna mæði-
veiki. Þá var öllu fé heima slátrað og
nýtt fé fengið frá Vestfjörðum. For-
eldrar mínir sáu eftir gamla stofn-
inum en vestfirsku kindurnar voru
harðgerðar og reyndust vel.
Í ræktunarmálum var Trausti
framsækinn og gerði ásamt Ágústi
bónda á Urðarbaki tilraunir til að
stífla Reyðarlækinn og veita vatninu
upp á lækjarbakkann og mýrlendið í
kring. Með því hugðust þeir fá gott
land til slægju en tilraunirnar báru
aldrei tilætlaðan árangur. Þá var
landi bylt og unnin tún sem áttu að
nægja til að fóðra bústofninn.
Mamma og pabbi stunduðu refarækt
um nokkurra ára skeið en á stríðs-
árunum hættu skinnin að seljast því
salan var mest til Þýskalands. Litlar
tekjur urðu af þessari búgrein en
þeir sem gátu selt lífdýr högnuðust
eitthvað. Pabbi hafði ánægju af
veiðiskap og var góð skytta. Hann
gekk til rjúpna og veiddi vel en rjúp-
ur voru aldrei á borðum á Hörgshóli
því þær voru allar seldar. Hann lá oft
fyrir tófu á grenjum og stundaði
jafnframt minkaveiðar eftir að mink-
ur var farinn að valda skaða á
rjúpnastofninum og veiðinni í Reyð-
arlæknum.
Árið 1949 keypti pabbi fyrsta
traktorinn í sveitinni í félagi við
Björn bónda í Bjarghúsum. Það var
árið 1949. Þá urðu mikil umskipti í
öllum þeim störfum sem tengdust
búskapnum. Dráttarvélin leysti með
tímanum dráttarhestana af hólmi og
létti okkur ýmis störf sem unnin
höfðu verið hörðum höndum. Upp
frá þessu gat pabbi hafið jarðarbæt-
ur og stækkað búið. Traktorinn var
líka notaður til fólksflutninga fyrst í
stað. Pabbi smíðaði vagn með grind-
um aftan í hann og flutti heimilis-
fólkið á milli bæja þegar eitthvað
stóð til. Sátum við þar á vagninum á
kössum eða fötum og man ég ekki
eftir að það hafi verið neinum vand-
kvæðum bundið.
Fyrsti bíllinn sem pabbi eignaðist
var Rússajeppi. Hann hafði haft hug
á að eignast Land Rover en fékk
ekki leyfi hjá stjórnvöldum til að
kaupa slíka „lúxuskerru“. Um árabil
tók pabbi að sér að keyra póst heim á
alla bæi hringinn í kringum Vatns-
nesfjall. Voru þær ferðir farnar á
Rússajeppanum á holóttum malar-
vegi og í misjöfnu færi að vetri til.
Eitt sinn lánaði Björn bróðir minn
pabba Buick árgerð ’36 í þessar ferð-
ir og ráku bændur upp stór augu er
þeir sáu ,,drossíuna“ renna í hlað.
Árið 1963 slitu mamma og pabbi
samvistum, pabbi flutti í burtu en
mamma hélt áfram búskap á Hörgs-
hóli með Agnari bróður mínum og
yngstu drengjunum. Pabbi giftist
Láru Hólmfreðsdóttur á Þóreyjar-
núpi. Eftir það vann hann í bygging-
arvinnu, aðallega hjá Birni, bróður
mínum. Sumarið 1967 datt hann ofan
af húsþaki við byggingu á Hvamms-
tanga og mjaðmagrindarbrotnaði
illa. Það gekk kraftaverki næst hve
vel hann náði sér eftir það slys og
merkilegt að hann hélt fullri starfs-
orku til 80 ára aldurs og fann aldrei
til neinna þrauta. Pabbi og Lára
skildu og síðar fluttist hann til Agn-
ars sem þá var fluttur að Laugar-
bakka. Trausti vann í Kaupfélaginu
á Hvammstanga til ársins 1992 er
hann lét af störfum þegar hann átti
eftir viku í áttrætt. Sinnti hann
störfum sínum þar af áhuga og kost-
gæfni. Til marks um það átti hann
það til að benda bændum sem pönt-
uðu hjá honum varahluti á að líklegt
væri að aðrir hlutar vélanna biluðu
líka. Á sinn hlýlega hátt spurði hann
karlana hvort þeir vildu ekki panta
fleiri varahluti. Af reynslu sinni
þekkti hann bæði hvaða vélarhlutar
voru líklegastir til að bila og ekki síð-
ur hversu óheppilegt og erfitt er fyr-
ir bændur að standa uppi með bil-
aðar vélar þegar mest á reynir.
Hann átti það líka til að benda
óhörðnuðum börnum eða unglingum
sem komu í búðina til að kaupa sér
eitthvert glingur á það að það væri
skynsamlegra að ávaxta aurana í
sparisjóðnum eða safna fyrir ein-
hverju nytsamara.
Pabbi var góður faðir, þótti vænt
um börnin sín og vildi þeim allt það
besta í lífinu. Hann kenndi okkur að
vinna og við lærðum að skila því
verki sem okkur var sett fyrir. Hann
var félagslyndur og undi sér vel í
góðra vina hópi. Hann hafði lært að
spila á orgel sem barn en Sigurjón
faðir hans spilaði á orgel og var org-
anisti í kirkjunni á Breiðabólstað.
Trausti var góður söngmaður eins
og bræður hans og faðir. Stofnuðu
þeir bræður kvartett og sungu á
skemmtunum, ýmist fjórir saman
eða þrír í félagi við Pétur Aðalsteins-
son frá Stóru Borg.
Stórbóndinn og framkvæmdamað-
urinn Trausti er nú horfinn yfir móð-
una miklu þar sem hann hittir fyrir
marga vini sem á undan eru gengnir.
Hann var trúaður og trúði á annað líf
eftir dauðann og var tilbúinn að
mæta Guði sínum. Síðastliðin tvö og
hálft ár var Trausti á Sjúkrahúsinu á
Hvammstanga þar sem hann naut
einstakrar umönnunar starfsfólks-
ins. Hann var þakklátur hverju því
sem honum var veitt og lét ánægju
sína í ljós með fallegum orðum til
starfsstúlknanna. Starfsfólkinu öllu
viljum við senda okkar bestu kveðjur
SIGURÐUR TRAUSTI
SIGURJÓNSSON