Morgunblaðið - 15.04.2005, Blaðsíða 18

18 FÖSTUDAGUR 15. APRÍL 2005 MORGUNBLAÐIÐ
ERLENT
RAJA Das, sjö ára gömul, ind-
versk stúlka, er hér með haus-
kúpu, sem hún heldur uppi með
munninum, á hátíð til heiðurs guð-
inum Shiva. Er hann guð tortím-
ingar og dauða en mikið dýrkaður
vegna þess, að eyðingin er und-
anfari allrar sköpunar. Færa
hindúar honum fórnir í von um að
njóta velvildar hans.
Reuters
Shiva færðar fórnir
Peking, Tókýó. AP, AFP. | Hvatt hefur
verið til nýrra mótmæla í Kína gegn
Japönum og líklega með þegjandi
samþykki stjórnvalda. Sagt er, að
þau séu þó dálítið á nálum því að það
hefur áður komið þeim í koll að ýta
undir tilfinningar á borð við þjóðern-
iskennd.
Hafa Japanar brugðist hart við
mótmælunum og ætla að krefjast
þess, að kínversk stjórnvöld bindi
enda á þau.
Hvatt var til nýrra mótmæla um
helgina á kínverskum vefsíðum og
spjallrásum og eru þau fyrirhuguð í
ýmsum stórborgum, þar á meðal í
Peking, Guangzhou, Shenyang og
Chengdu.
Er tilefnið að þessu sinni heim-
sókn japanska utanríkisráðherrans,
Nobutaka Machimura, til Peking á
sunnudag en Kínverjar segjast ekki
geta sætt sig við nýjar sögubækur
fyrir skóla í Japan þar sem að mestu
er strikað yfir glæpaverk Japana í
síðasta stríði.
Kínversk yfirvöld hafa ekki bann-
að mótmælin en fréttir eru þó um, að
þau hafi látið loka sumum vefsíðun-
anna þar sem hvatt er til þeirra.
Fréttaskýrendur segja, að með því
séu þau þó aðeins að reyna að hafa
hemil á æsingnum, minnug þess, að
Hu Yaobang, fyrrverandi aðalritari
kommúnistaflokksins, leyfði mót-
mæli gegn Japönum mánuðum sam-
an eða þar til forystan var farin að
óttast, að allt væri að fara úr bönd-
unum.
Vegna þess var Hu vikið frá 1987
en dauði hans tveimur árum síðar
var kveikjan að mótmælum náms-
manna á Tianmen-torgi gegn eigin
stjórn. Var þeim drekkt í blóði.
Reiða sig á ótta kínverskra
stjórnvalda við eigin þegna
„Japanir vita, að kínverska ríkis-
stjórnin óttast sitt eigið fólk, óttast,
að mótmælin gangi of langt. Þess
vegna gefa þeir ekkert eftir,“ sagði
Wong Yiu-Chung, aðstoðarprófessor
við Lingnan-háskólann í Hong Kong.
Vaxandi úlfúð í samskiptum Kína og
Japans er af ýmsum rótum runnin.
Kínverjar eru kannski eðlilega
óánægðir með tilraunir Japan til að
fela framferði sitt í stríðinu, einkum í
Kína, og þeir segja umsókn Japan
um fast sæti í öryggisráði Samein-
uðu þjóðanna bara „grín“ svo lengi
sem þeir horfist ekki í augu við eigin
sögu. Við þetta bætast síðan harðar
deilur um umdeilt hafsvæði en fyrir
nokkrum dögum leyfðu japönsk
stjórnvöld olíuleit á því. Segja þau,
að leyfisveitingin hafi ekkert með
mótmælin í Kína að gera en Kínverj-
ar gruna þau um græsku.
Þrátt fyrir deilurnar og óvildina,
sem hún endurspeglar, búast frétta-
skýrendur ekki við, að þeim verði
leyft að ganga of langt. Til þess séu
sameiginlegir viðskiptahagsmunir
ríkjanna of miklir.
Ný mótmæli gegn
Japan boðuð í Kína
Kínversk stjórnvöld eru þó sögð óttast að mótmælin geti
farið úr böndunum og snúist að lokum gegn þeim sjálfum
Santa Maria. AFP. | Móðir drengs-
ins, sem sakar Michael Jackson
um kynferðislegt ofbeldi, kom fyr-
ir réttinn í fyrradag og er vitn-
isburði hennar lýst sem einum
allsherjarskrípaleik frá upphafi til
enda.
Þeir, sem fylgst hafa með rétt-
arhöldunum, fréttamenn og aðrir,
voru raunar ekki vissir um, að
sækjendur þyrðu að hætta á að
kalla þetta lykilvitni fyrir og trú-
lega naga þeir sig nú í handarbök-
in fyrir að hafa gert það.
Eftir að konan kom fyrir réttinn
var hún spurð spurninga um „vafa-
sama“ fortíð sína en neitaði þá að
svara. Bar hún fyrir sig fimmtu
grein stjórnarskrárinnar en hún
leyfir fólki að svara ekki spurn-
ingum, sem geta komið því illa.
Með þessu er viðkomandi þó oft að
segja, að hann hafi eitthvað að fela
enda var þetta túlkað sem meiri-
háttar áfall fyrir sækjendur.
Í bleiku og
mjög „stelpuleg“
Konan, sem er að sögn undirrót
ásakananna á Jackson, var í
bleikri dragt, með gleraugu og
mjög „stelpuleg“ þegar hún sagði
réttinum sögu sína. Er sögunni
þannig lýst, að hún hafi ýmist ver-
ið hádramatísk eða alger farsi.
Fyrst sagði hún frá sjálfri sér
sem móður krabbameinssjúks
drengs og fátæklegum híbýlum
þeirra en síðan sagði hún, að hún
hefði aldrei spurt spurninga eða
hringt í lögregluna þegar Michael
Jackson og samstarfsmenn hans
hefðu sagt henni, að morðingjar
væru á eftir börnunum hennar.
„Ég var bara eins og svampur og
trúði öllu, sem hann sagði, og
treysti á hann.“
Konan stundi oft þungan, kjökr-
aði dálítið öðru hverju, en átti í
mesta basli með réttarformið,
spurningar og svör, þótt hún hefði
haft heilt ár til að búa sig undir
þessa stóru stund. Mátti einn
sækjendanna oft minna hana á að
bíða eftir því að spurningar væri
spurt.
„Ekki dæma mig“
Ólíkt mörgum vitnum, sem
lenda í rökræðu eða þrætu við lög-
mennina, talaði konan stundum
beint við ýmsa aðra í salnum, til
dæmis kviðdómendur. Þegar hún
var beðin að rifja upp þá sögu
sína, að hún hefði séð Jackson
sleikja höfuð sonar hennar, þá
sneri hún sér að kviðdómurunum
og sagði niðurbældri röddu: „Ekki
dæma mig. Gerið það fyrir mig að
dæma mig ekki.“
Einu sinni talaði hún til frétta-
manna aftast í salnum en þá hafði
hún sagt, að Jackson hefði sann-
fært hana um, að fréttamenn al-
mennt væru hin mestu úrhrök.
„En ég veit, að þið eruð góðir
inn við beinið. Það er allt í lagi
með ykkur,“ sagði hún.
Þessi uppákoma er að sjálfsögðu
alvarlegt áfall fyrir sækjendur en
sumir þeirra, sem fylgdust með
konunni í réttarsalnum, segja þó,
að ástæða sé til að efast um, að
hún sé fær um að spinna flókinn
lygavef um Jackson og standa við
ásakanirnar í tvö ár. Verjendur
Jacksons segja hins vegar, að það
sé nú einmitt það, sem hún hafi
gert, og ætla að sýna fram á það
næstu daga, að hún hafi reynt að
kúga fé út úr öðru frægu fólki.
Vitnisburði
lýst sem
skrípaleik
Móðir drengsins, ákæranda Michaels
Jacksons, greiddi málsókninni þungt
högg með undarlegri framkomu
AP
Ónefnt vitni hylur andlit sitt á leið í
réttarsalinn. Auðvelt er að geta sér
til, að það sé konan, móðir ákær-
anda Jacksons, enda var hún í aðal-
hlutverkinu í gær.
Washington. AFP. | Tillaga um
að leyft verði að skjóta villi-
ketti í Wisconsin í Bandaríkj-
unum nýtur verulegs stuðn-
ings í strjálbýlum héruðum
en minni í borgum. Kom
þetta fram er tillagan var
borin undir atkvæði á mið-
vikudag meðal nokkur þús-
und liðsmanna náttúruvernd-
arsamtaka. Kattavinir hafa
barist af alefli gegn hug-
myndinni en stuðningsmenn
benda á að kettirnir drepi
tugmilljónir af fuglum ár
hvert.
Allt að tvær milljónir
villikatta í ríkinu
Talið er að ein eða tvær
milljónir villikatta hafist við í
Wisconsin og gekk tillagan út
á að tegundin yrði ekki skil-
greind sem vernduð og gætu
veiðimenn því hafist handa.
Slökkviliðsmaður sem bar
upp tillöguna hefur fengið líf-
látshótanir.
Mikið var um aðgerðir í til-
efni málsins í gær og höfðu
sumir vinir dýranna klætt sig
í kattagrímubúninga,
skreytta veiðihárum og öðru
tilheyrandi.
Aðrir héldu á myndum af
gæludýrum sínum og sögðu
stuðningsmenn tillögunnar
vera villimenn. Þingmenn í
Wisconsin hafa forðast að tjá
sig um málið.
Veiðileyfi
á villi-
kettina?
Washington. AFP. | Fráfarandi forstjóri Alþjóðabankans,
Bandaríkjamaðurinn James Wolfensohn, var í gær val-
inn í stöðu sérstaks fulltrúa kvartettsins svonefnda,
Sameinuðu þjóðanna, Bandaríkjanna, Evrópusambands-
ins og Rússlands, til að greiða fyrir friðsamlegum brott-
flutningi Ísraela frá Gaza og hlutum Vesturbakkans.
Mun Wolfensohn auk þess einbeita sér að því að ýta und-
ir pólitískar umbætur í stjórn Palestínumanna og meta
þörf þeirra fyrir efnahagsaðstoð.
Kvartettinn stóð á sínum tíma fyrir friðaráætlun í
Mið-Austurlöndum sem nefnist Vegvísir til friðar en þar
er kveðið á um vopnahlé og stofnun sjálfstæðs ríkis Pal-
estínumanna. Condoleezza Rice, utanríkisráðherra
Bandaríkjanna, sagði í gær að Wolfensohn myndi koma
að þeim hliðum deilna Palestínumanna og Ísraela sem
ekki sneru að hernaði. Mun hann meðal annars fjalla um
eignir sem landtökumenn úr röðum gyðinga skilja eftir
sig á svæðunum sem verða yfirgefin. Einnig mun hann
skipuleggja uppbyggingu efnahags hins væntanlega
sjálfstæða ríkis Palestínumanna.
Wolfensohn er 71 árs gamall og lætur af embætti hjá
Alþjóðabankanum í lok maí, við tekur Paul Wolfowitz,
sem verið hefur aðstoðarvarnarmálaráðherra Bandaríkj-
anna. Wolfensohn var ástralskur ríkisborgari en settist
að í Bandaríkjunum þar sem hann efnaðist vel. Hann
hefur verið yfirmaður Alþjóðabankans í áratug og hefur í
því embætti beitt sér mjög fyrir aðstoð við fátækar þjóð-
ir og pólitískum umbótum í ríkjum sem þurfa aðstoð.
James Wolfensohn
á að miðla málum
Reuters
Condoleezza Rice, utanríkisráðherra Bandaríkjanna,
og James Wolfensohn ræða við fréttamenn í gær.