Morgunblaðið - 15.04.2005, Blaðsíða 62

62 FÖSTUDAGUR 15. APRÍL 2005 MORGUNBLAÐIÐ
MARK Vicente er einn þriggja leik-
stjóra myndarinnar What the #$*!
Do We Know? sem sýnd er á Al-
þjóðlegu íslensku kvikmyndahátíð-
inni (IIFF). Myndin er ekki eins og
myndir eru flestar; fjallar um tilgang
lífsins og skammtafræði, en þau við-
fangsefni voru kvikmyndaverum lítt
að skapi. Leikstjórarnir fjármögn-
uðu því gerð myndarinnar upp á eig-
in spýtur og var hún sýnd í þremur
borgum í Bandaríkjunum.
Myndin náði óvæntum vinsældum
og var á endanum tekin til sýningar
um gjörvöll Bandaríkin. Erfitt er að
skilgreina What the #$*! Do We
Know?, en hún er blanda af leikinni
mynd, heimildamynd og teiknimynd.
Mark Vicente er tæplega fertugur
að aldri. Hann er aðallega þekktur
sem kvikmyndatökumaður og þykir
vera á meðal þeirra fremstu í því
fagi. Vicente hóf ferilinn með því að
vinna að myndinni Sarafina með
Whoopi Goldberg árið 1992, en hefur
síðan unnið að 13 myndum sem töku-
maður. What The #$*! er fyrsta
kvikmyndin í fullri lengd sem hann
leikstýrir. Blaðamaður settist niður
með Vicente á Nordica-hótelinu og
byrjaði á tveimur grundvallarspurn-
ingum.
Hvað vitum við?
„Ekkert.“
Hver er tilgangur lífsins?
„Að leiða í ljós hið áður óþekkta.
Tilgangur lífsins er að draga fram í
dagsljósið það sem áður var í skugg-
anum. Skoðun mín er þessi: Ef mað-
ur er ekki forvitinn um lífið og heim-
inn er maður ekki lifandi. Það er svo
gríðarlega margt heillandi og stór-
kostlegt að gerast í veröldinni og það
er alveg ótrúlega magnað.
Við fjöllum um skammtafræði í
myndinni af því að hún er svo furðu-
leg og einkennileg vísindagrein að
hún hlýtur hreinlega að vera það
eina sem getur útskýrt heiminn fyrir
okkur.
Vandamálið er hins vegar auðvitað
að hún gerir það ekki. Hún segir að
við lifum í heimi möguleika og að
hann verði ekki að raunveruleika
fyrr en við skynjum hann. Áður er
hann bara möguleiki.“
Hvernig lífsreynsla var að gera
þessa mynd?
„Það var mjög óvenjuleg reynsla
að því leyti að gerð hennar tók þrjú
ár, en meðaltalið í bransanum er
sennilega um eitt ár. Það var svo
stórkostlegt að við þurftum að upp-
lifa allt sem kom fram í myndinni,
vegna þess að við hugsuðum um það
allan sólarhringinn. Við hugsuðum
um þessar hugmyndir og fyrirbæri
kvölds og morgna.
Ég leikstýrði leiknu atriðunum og
klippti myndina, auk þess að stjórna
upptökum. Meðan á þeirri vinnu stóð
unnu Will [Arntz] og Betsy [Chasse]
með sjónbrellufyrirtækjunum. Dag
einn var Will að útskýra fyrir einum
starfsmanni sjónbrellufyrirtækis að í
myndinni væri atriði um „bláu
grindina“ [e. „blue grid], sem raun-
veruleikinn væri gerður úr. Starfs-
maðurinn sagðist ekki vita sitt rjúk-
andi ráð, því hann gerði sér ekki
grein fyrir því hvaða fyrirbæri þessi
bláa grind væri. Will sagði honum að
lesa ákveðna bók og bætti við:
„Hlustaðu á drauma þína. Þeir munu
segja þér hvað þetta er.“ Auðvitað
skildi hann ekkert í þessu, en viku
seinna mætti hann til okkar og sagði:
„Það gerðist. Mig dreymdi um
þetta.“ Svona var þetta hjá okkur á
hverjum degi. Okkur dreymdi um
viðfangsefnin á hverri nóttu og á
morgnana vorum við komin með
lausnir á vandamálum sem höfðu
gert okkur erfitt fyrir daginn áður.
Myndin fjallar líka að miklu leyti
um nauðsyn þess að fólk taki ábyrgð
á eigin lífi. Þegar maður gerir sér
grein fyrir því að maður skapar sinn
eigin raunveruleika verður maður að
taka ábyrgð á sjálfum sér og gjörð-
um sínum. Á tökustaðnum kom til
dæmis nokkrum sinnum fyrir að ein-
hver braut eitthvert tæki, se m
hægði á framleiðslunni og hafði
slæmar afleiðingar fyrir okkur öll.
Viðkomandi bjóst án efa við því að
einhver æpti á hann fyrir klaufa-
skapinn, en við sátum bara og velt-
um fyrir okkur í rólegheitum af
hverju þetta hefði gerst. Þessi við-
brögð ollu mörgum sem unnu að
myndinni miklum heilabrotum.“
Vonist þið til þess að áhorfendur
skynji það sem boðskap mynd-
arinnar, að maður eigi að taka
ábyrgð á lífi sínu?
„Mér þætti það frábært. Mér
þætti líka frábært ef myndin hvetti
þá til að hugsa sjálfstætt. Gagnrýna
heiminn, ekki vera hlutlausir og
óvirkir þolendur sem trúa sjálfkrafa
því sem þeim er sagt. Verða vís-
indamenn sem rannsaka eigið líf.
Ég segi fólki að þessi mynd sé ekki
sannleikurinn. Hún er heimspeki.
Hún er kenning. Sannleikurinn verð-
ur þegar maður reynir hann. Í
myndinni er til dæmis vísindamaður
sem segir: „Ég bý til atburðarás
dagsins. Ég hanna atburðarásina
þegar ég vakna.“ Fólk á að reyna
þetta; hugsa með sér hvernig dag-
urinn eigi að vera þegar það rís úr
rekkju og fylgjast svo með þeim
hugsunum verða að sannleika yfir
daginn. Áður voru þær bara óáþreif-
anlegur möguleiki, en núna eru þær
veruleiki.
Mér þætti gaman ef fólk reyndi
þetta. Tryði okkur ekki í blindni,
heldur reyndi sjálft.“
Fólk er almennt þolendur og trúir
því sem haldið er að því í fjölmiðlum
og samfélaginu almennt.
„Það er satt. En það er svo fallegt
við lífið að þegar það verður erfitt fer
fólk að spyrja spurninga. Og kannski
er það óumflýjanlegt hjá fólki; að það
sitji fast í prísund ömurleika og end-
urtekningar; finni enga lausn og
finnist það ekki eiga von. Að lokum
hugsi það svo með sér: „Það hlýtur
að vera annar möguleiki.“ Þá gerist
eitthvað undravert í lífi þess.
Ég fékk forvitni í vöggugjöf. Ég
segi alltaf: „Annaðhvort hefur maður
frumkvæði að breytingum eða þá að
lífið stjórnar manni.“ Lífið stjórnar
mörgu fólki, þangað til það neyðist
til að spyrja sjálft sig grundvallar-
spurninga og átta sig á að trú þess
eða heimspeki leysir ekki vanda-
málið. Og hvað þá? Um leið og maður
spyr „Og hvað nú?“ gerist eitthvað.
Ég veit ekki alveg hvernig það ger-
ist; það er eins og eitthvert fyrirbæri
sé að hlusta. Kannski er það
skammtasviðið.“
Kvikmyndir | Mark Vicente, leikstjóri What the #$*! Do We Know? sem sýnd er á IIFF
Hugsaðu sjálfstætt og taktu ábyrgð
Morgunblaðið/Árni Torfason
„Þegar maður gerir sér grein fyrir því að maður skapar sinn eigin raun-
veruleika verður maður að taka ábyrgð á sjálfum sér og gjörðum sínum,“
segir einn þriggja leikstjóra What the #$*! Do We Know?, Mark Vicente.
What the #$*! Do We Know? er
sýnd í Regnboganum á Alþjóðlegu
kvikmyndahátíðinni IIFF 2005.
Eftir Ívar Pál Jónsson
ivarpall@mbl.is
Miðasala opnar kl. 15.003 3
HÆTTULEGASTA GAMANMYND ÁRSINS I
Sýnd kl. 6 m. ísl. tali,

K&F X-FM
ÓÖH DV
FRAMHALDIÐ AF GET SHORTY

ÓÖH DV
Sýnd kl. 8 og 10.30. B.i. 14 ára.
Sýnd kl. 5.45, 8 og 10.15 B.i. 16 ára
kl. 5.45, 8 og 10.15
Sýnd kl. 4 og 6. m. ísl tali
Sýnd kl. 4 og 6. m. ensku tali

J.H.H. kvikmyndir.com

SV mbl
Will Smith er
Sýnd kl. 8 og 10.30.Sýnd kl. 8 og 10.10
Frá leikstjóra American Pie & About a
Boy kemur frábær ný gamanmynd.
Hann fær nýjan yfirmann óreyndan strák sem
dóttir hans fellur auk þess fyrir
Með Dennis Quaid í
fantaformi ásamt Topher
Grace (That´s 70s Show)
og Scarlett Johnsson (Lost
in Translation).

B.B. Sjáðu Popptíví





Sýnd kl. 5.30, 8 og 10.30
Frá leikstjóra American Pie & About a Boy
kemur frábær ný gamanmynd.
Hann fær nýjan yfirmann óreyndan strák sem dóttir hans fellur auk þess fyrir

B.B. Sjáðu Popptíví

M.J. Kvikmyndir.com
FRÁ SÖMU OG FÆRÐU OKKUR
SCREAM MYNDIRNAR!
Hún fær þig til að öskra!
Magnaður hrollvekjutryllir frá Wes Craven!
FRÁ SÖMU OG FÆRÐU OKKUR
SCREAM MYNDIRNAR!
Hún fær þig til að öskra!
Magnaður hrollvekjutryllir frá Wes Craven!
i il
ll j t lli f !
Sýnd kl. 6, 8 og 10