Réttur - 01.10.1949, Blaðsíða 11

RÉTTUR
203
um árið 1947 vörur fyrir 96*4 milljón króna. Síðan þessi samningur
var gerður, hefur allur áróður ríkisstjórnarinnar verið á þá leið, að
Rússar hafi sagt, að íslenzku vörurnar væru of dýrar og vildu ekki
kaupa. Er þá vitnað í orð hins umrædda fulltrúa. En það er aldrei
minnst á staðreyndina: að Sovétstjórnin gerði, — eftir að verzlun-
arfulltrúar hennar vafalaust hafa „prúttað" svo sem siður er við
kaupmennsku, — stærsta verzlunarsamning við ísland, sem ís-
lendingar nokkru sinni hafa gert.
(Sú íslenzka ríkisstjórn, sem mest ber síðan fyrir sig kaup-
mennskusnið rússneska fulltrúans, hefur sjálf haft þann undarlega
hátt á viðskiptum við önnur lönd, að kvarta yfir því að íslenzkar
vörur væru of dýrar! Sjaldan hefur slíkt heyrzt frá seljanda í við-
skiptum, en þykir eðlilegt frá kaupendum!).
Samningur þessi er gerður í júní 1947. Sökum aflabrests tókst
íslendingum ekki að fullnægja eftirspurn Rússanna. Útflutningur
íslands til Sovétríkjanna varð 1947 aðeins 54 milljónir króna, inn-
flutningur frá Sovétríkjunum 9 milljónir króna. Viðskiptin voru
íslandi mjög hagstæð.
Enginn vafi er á að þessum viðskiptum hefði veftð hægt að
halda áfram.
En nú kemur ameríska auðvaldið til sögunnar.
í júlí 1947 er ísland kvatt til Marshallfundar í París. í júlí 1948
er íslenzka ríkisstjórnin síðan látin undirskrifa Marshallsamn-
inginn við Bandaríkin. Viðskipti íslands eru komin undir yfirstjórn
auðdrottnanna í Wall ÍHtreet og Washington, sumpart opinberlega,
sumpart leynilega.
Tilgangur Marshallsamtakanna var að skipuleggja „kalda stríð-
ið“ við Sovétríkin (viðskipta-, áróðurs- og táugastríð), og að koma
Vestur-Evrópulöndunum og nýlendum þeirra undir ægishjálm hins
ameríska auðvalds, svo að það gæti velt kreppunni sem mest af
sér yfir á þau, keypt upp iðjufyrirtæki þeirra, lagt undir sig mark-
aði þeirra, og náð yfirtökunum í þessum löndum efnahagslega,
pólitískt og hernaðarlega.
Út frá þessu sjónarmiði voru það ein af þeim fyrirmælum, sem
erindrekar Bandaríkjaauðvalds hjá hinum ýmsu Marshall-