Réttur - 01.10.1949, Blaðsíða 44

236
RÉTTUR
hina andríku svölun skáldsins og varð við þessi snjöllu
orð frá sér numinn, — enda liðið á kvöldið. Merki var
dregið að hún, pólitískur oddviti upp risinn. Þetta inn-
antóma slagorð skáldsins flaug nú yfir landið, ýmsir hóp-
uðust undir merkið, eigi sízt hér 1 Björgvin, og menn sáu
í anda hvernig ísland svam aftur í samfellu hins nýja
Noregs. Nú skyldi ísland losna úr viðjum Dana, þar sem
það hafði legið um aldir af einhverri vangá, og leitt aft-
ur til móðurlandsins, Noregs. Til að sýna hina miklu
hugsjón í verkinu var stofnað „Hið íslenzka verzlunar-
samlag", reist á orðvindi einum... Eins og vænta mátti,
hlustuðu íslendingar með hinni mestu gleði á þau fagn-
aðartíðindi, að nú ætluðu Norðmenn að hefja krossferð
til lausnar íslandi. — En árangurinn varð líkur og vænta
mátti. Samlagið hreykti sér hátt um skeið, svo að allir
hlutu að veita því athygli. En nú er svo komið, að fyr-
irtæki þetta er oltið um koll og hefir kostað bæ vorn
50 þúsund spesíur á þrem til fjórum árum. Margir hlut-
hafanna sjá samansparaðar eigur sínar að engu orðnar
og iðrast sárlega, að þeir létu ginnast af efnislausu orða-
gjálfri til að taka þátt í þessari heimsku“.
iSvo mörg eru þau orð. Skáldið Matthías Jochumsson,
sem nú var orðinn ritstjóri Þjóðólfs, minnist á grein þessa
í blaði sínu, og gerir við hana eftirfarandi athugasemd:
„Vera má, að skáldið Björnstjerne Björnson eigi skilið
háð og spott af höfundi greinarinnar, það kemur oss
eigi við, og betur þekkir höfundur víst silfurvogina en
skáldið, en hitt ætlum vér, að Björnson skilji betur hið
sanna og fagra en höfundur þessi... Tvennt er til:
annaðhvort erum vér íslendingar aldauðir og farnir að
hamingju, ellegar vér munum sýna heiminum, hvor sann-
ara mælti, skáldið Björnson, eða hinn, sem kallar orð
hans „den hule Frase“. Hvað Samlagið snertir, verður
nú við svo búið að standa, — fjármissir hér, fjármissir
þar — vér trúum á kraft andans en ekki veltandi spesí-