Réttur - 01.06.1955, Síða 36

164
RÉTTUR
lífvænleg laun fyrir 8 stunda vinnudag. Jafnframt var
tekið fram að verkalýðsfélögin væru reiðubúin að fall-
ast á hverjar aðrar raimhæfar tillögur er fram kynnu að
koma til þess að ná því marki að auka kaupmátt launanna.
Ríkisstjórnin skipaði sáttanefnd og tók hún þegar til
starfa. En vika leið eftir viku án þess að atvinnurekendur
léðu máls á að slaka hið minnsta til. Fór því ekki milli mála
hvað fyrir þeim vakti. Verkfallið stóð í 6 vikur. Þá loks
tókust samningar og voru aðalatriði þeirra sem hér segir:
Vinnulaun hækkuðu almennt um 10% og auk þess skyldu
greiddir veikindapeningar er nema 1 % af útborguðum laun-
um- Orlof lengist úr 15 dögum í 18. Ríkisstjórnin skuldbatt
sig til þess að setja lög um atvinnuleysistryggingar. I at-
vinnuleysistryggingarsjóði skulu atvinnurekendur, ríkis-
sjóður og sveitarfélög greiða 4% af almennum verka-
mannalaunum. Samtals jafngildir þetta um 16% launa-
hækkun, þar af bein kauphækkun um 11%. Auk þess fékkst
mikil kjarabót fyrir iðnnema, svo að lægsta kaup þeirra
hækkaði um 25%.
Þetta var mikill sigur fyrir verkalýðssamtökin, einhver
hinn mesti sem þau hafa unnið síðan 1942 miðað við allar
aðstæður, enda þótt mjög hafi orðið að slaka á hinum upp-
runalega kröfum. Einkum voru atvinnuleysistryggingarn-
ar mikilvægar. 14 ár eru nú liðin síðan sósíalistar báru
þetta mál fyrst fram á Alþingi og síðan hefur staðið um
það látlaus barátta.
Þetta varð lengsta stórverkfall, sem háð hefur verið til
þessa hér á landi og eitt hið harðasta. Því lauk með miklum
sigri vegna hinnar frábæru samheldni samtakanna og
þróttmikillar og einhuga forustu. Engin ágreiningsmál
komu upp allan tímann sem verkfallið stóð, enda þótt að því
stæðu menn með ýmsar stjórnmálaskoðanir. Má það heita
einsdæmi í slíkum stórátökum, þar sem varla líður svo
dagur að ekki þurfi að taka vandasamar og djarfar ákvarð-
anir. Allstaðar ríkti samhugur og eining. Aldrei fyrr hef-
ur slíkur fjöldi tekið virkan þátt í rekstri verkfalls. Fórn-