Réttur - 01.01.1959, Side 57

Réttur
57
fjöllum, milljónir fallinna, brenndar borgir, sorgir og þjáningar.
Og tuttugu árum síðar tóku tilfinningasamir þýzkir rithöfundar
að klifa á því, að ekkert væri nytsamlegra en almennileg heims-
styrjöld. Enn leið aldarfjórðungur og upp risu fáráðlingar, sem
kalda því fram, að atómsprengjan sé „heilsubót fyrir mann-
kynið”. Baráttunni, sem Jean Jaurés háði, er ekki lokið, og við,
friðarvinir minnumst hans árið 1959 sem nánasta vinar okkar,
sem gamals félaga.
Og ef við gætum talað við hina dauðu, þá myndi ég í dag segja
v® þennan góða og göfuga mann: „Félagi Jaurés, hugsjónir þín-
ar eru að rætast. Eitt sinn sagðir þú við hina þýzku félaga þína:
»Styrjaldir eiga sér ekki óbifanleg lögmál. Það er hægt að koma
1 veg fyrir styrjöld, allt er háð sameiginlegri viðleitni okkar, ein-
lngu verkalýðsins og vilja þjóðanna". Þetta var fyrir fjörutíu og
fimm árum og síðan hefur margt breytzt. Blaðasnápurinn Clement
Votelle gerði gys að þér og sagði, að ávarp þitt til rússneskra
verkamanna, hefði „ekki komist leiðar sinnar" Avarp þitt barst
öl eyrna rússneskra verkamanna og Lenín svaraði því með friðar-
avarpinu. Það hafa risið upp stór sósíalistísk ríki. Þjóðirnar hafa
tekið nýjum þroska. Þú varst í hinum hugrakka minnihluta. Þú
varst myrtur. Þýzkir hernaðarsinnar hafa tvisvar sinnum vaðið
yfr hið dásamlega ættland þitt. Þú yrðir skelfingu lostinn ef þú
^engir að vita hve nákvæmlega orð þín rættust; það er gott að þú
|lfðir það ekki sjá Auschwitz eða Hírósíma. Eftir heimsstyrjöld-
lna síðari, þennan djöfladans meginlandanna, eftir að hin svívirði-
legu atómvopn voru fundin upp, fékk mannkynið enn á ný að
kenna á ótta, örbirgð og mannvonzku. Gárungar hinnar nýju kyn-
slóðar skírðu „vopnaðan frið" upp og nefndu hann „kalt stríð".
þá risu hundruð milljóna upp til verndar friðinum. Þau sam-
sem þú nefnir í allri hógværð „Evrópusamtök", eiga sér nú
fylgjendur í öllum löndum og í þeim taka þátt menn af öllum
skoðunum. Og nú sjáum við fyrstu ávexti starfs þjóðanna fyrir
^riði: í stað ógnana er gengið til samninga. Afvopnunarvanda-
málið.. sem þú barst svo mjög fyrir brjósti, hefur verið sett efst á
^agskrá af mannkyninu. Vitanlega heldur baráttunni áfram, og
allskonar Villainar og það stundum mjög valdamiklir menn, reyna