Réttur - 01.01.1960, Side 59

R É T T U R
59
stórsigrar sósíalistísku ríkjanna á sviði efnahagsmála, tækni og
vísinda einnig hafa, og sæi þess þegar merlci í ríkum mæli að
fólk skildi miklu betur en áður að í hinum sósíalistíska heimi
væri að gerast ný og stórbrotin þróun. Allt þetta færði kommún-
istaflokkum og sósíalistiskum flokkum tækifæri til að skipuleggja
víðtækari samfylkingu lýðræðisaflanna en nokkru sinni fyrr,
breyta borgaralegum þjóðfélögum þannig að leiðin til sósíalisma
yrði auðveldari og líkurnar á friðsamlegum sigri sósíalismans meiri.
I þessu sambandi ræddi Togliatti sérstaklega efnahagsástandið
á Italíu. Það yrði of langt mál að rekja hér skilgreiningu hans
á því, en ég skal nefna nokkur dæmi til marks um þann vanda
sem við er að etja. Fjöldi atvinnuleysingja í Italíu helzt enn um
tvær milljónir, auk þess sem mikill fjöldi verkafólks hefur ekki
fulla atvinnu. Almenn lífskjör hafa nokkuð batnað eftir stríð
vegna aukinnar framleiðslu, en þó hefur hlutur vinnandi fólks
af þjóðartekjunum rýrnað á undanförnum árum. Þannig námu
launatekjur verkafólks 42,7% af þjóðartekjunum 1953 en 40,3%
1958. Arðránið hefur þannig aukizt hlutfallslega, þótt um nokkra
bót sé að ræða í lífskjörum. En lífskjörin í Italíu eru að meðaltali
ein hin lökustu í Vesturevrópu. Það er til marks um ástandið
að 34,5% íbúanna hafa ekki rennandi vatn, 74% íbúanna hafa
hvorki kerlaug né steypibað, 20,7% hafa ekki salerni, 13% af
ítölskum fjölskyldum nota ekki sápu til þvotta, 40,8% lesa
hvorki bækur, tímarit né blöð, 35,1% hafa aldrei efni á að fara
í kvikmyndahús, 52,7% Itala fara gangandi í vinnu sína af því
þeir hafa ekki efni á að nota strætisvagna. Hann nefndi einnig
tölur sem segja enn ömurlegri sögu. Barnadauði á fyrsta ári er
25,7 af þúsundi hjá vel stæðum fjölskyldum, en hann nemur 69
af þúsundi bændabarnanna í Suður-Italíu og 63 af þúsundi meðal
verkamannabarna. Alvarlegast er ástandið í Suður-Italíu, en þar
eru meðaltekjur verkafólks aðeins tæpur helmingur af meðaltekj-
um verkafólks í miðhluta og norðurhluta landsins.
Togliatti lagði áherzlu á að leiðin til að tryggja stórfelldar
efnahagslegar framfarir væri að brjóta ofurvald einokunarhring-
anna xtölsku á bak aftur, en þeir ráða nú yfir 75—80% af einka-
fjárfestingu í landinu. Leiðin til þess væri sú að samfylkja ekki