Réttur - 01.01.1960, Side 106

106
B É T T U R
valdsins verður stöðugt umfangsmeiri. Ríkisútgjöld Bandaríkjanna
hafa þannig aukizt á eftirfarandi hátt (milljarðar dollara):
1900 1930 1838 1945 1950 1958*
0,5 3,4 7,2 100,4 40,1 75
Ríkið tekur af skattþegnunum upphæð, sem nemur meiru en
fjórðungi þjóðarteknanna og skiptir þessari fúlgu eftir hagsmun-
um einokunarhringanna. Þannig var hluti allra opinberra skatta
(til ríkis, bæja- og sveitafélaga) í brúttó-þjóðartekjum („gross
national product) í prósentum:
V.-Þýzkaland Frakkland England Ítalía Bandaríkin
32,5 31,1 29,2 28 25,2
Oll viðleitni ríkisvaldsins í nýlendunum beinist að því, — beint
eða óbeint, — að tryggja hagsmuni einokunarauðvaldsins. Kúg-
unartæki ríkisvaldsins er beitt til varnar auðvaldsskipulaginu og
kostnaðurinn er greiddur af fórnarlömbum þessa sama skipulags
í tollum og sköttum. Ríkið sér einokunarhringunum fyrir her-
væðingarframkvæmdum, sem gefa af sér ofsagróða, ákveður háa
tolla, og torveldar þannig innflutning vara frá öðrum löndum
og hjálpar innlendu einokunarauðvaldi til þess að halda uppi háu
einokunarverðlagi á innanlandsmarkaðinum. Oðrum löndum eru
veitt lán til þess að þau geti keypt vörur af einokunarhringunum.
Ríkiseinokunarauðvald er mjög afturhaldssamt, og að því leyti
frábrugðið ríkisauðvaldi, sem er framfarasinnað og leitast við að
efla framleiðsluöflin (í byrjun auðvaldsþróunar og í vanþróuðum
löndum).
3) Hervœðingin. Af ótta við sósíalistíska byltingu réðst einok-
unarauðvaldið í almenna hervæðingu. Framleiðsla, vísindi og
tækni þjóna fyrst og fremst hervæðingunni. Hernaðarútgjöld á
„friðartímum" slógu öll fyrri met. Árið 1900 voru hernaðarút-
gjöld Bandaríkjanna 191 milljón dollarar, en árið 1958 fóru þau
aftur á móti fram úr 40 milljörðum dollara.
Hervæðingarstefnan er augljósasta sönnunin fyrir spillingu auð-
valdsskipulagsins á okkar dögum. Hernaðartæki eru hvorki fram-
leiðslutæki né neyzluvarningur. Hernaðarútgjöld koma þjóðinni
Bráðabirgðatölur.