Réttur - 01.09.1940, Síða 50

ekki hvað minnst fyrir áeggjan hinna ensku banka,
er fýsti að tryggja þannig betur ávöxtun auömagns
síns á íslandi, og hefði Magnús Sigurðsson flutt mál ■'
þeirra hér á landi að tjaldabaki, en Jónas frá Hriflu
varð eins og kunnugt er, sá, er mest hvatti til þess
á opinberum vettvangi, annar en Ólafur Thors.
Þessi þjóðstjórn kvaddi nú þá eina, er hún taldi sér
handgengna af stórmennum lands, til lokaðs fundar
til að ræða mál þessi. Kom þá í Ijós hve gerspillt yf-
irstétt íslands var aukin af erlendum áhrifum, engu
síður en 1262, er enginn af höfðingjum hreyfði and-
mælum gegn því að ganga konungi á hönd. Var nú
ákveðið á þessum leynifundi höfðingjanna, aö ^kkert
skyldi gert til að reyna að afstýra því að iandið yrði
hertekiö. Ensku stjórninni var tilkynnt að íslenzka
ríkisstjórnin myndi mótmæla því 1 orði kveönu að
landið væri hertekið en treysta í hvívetna góðvilia
Breta. Bréf höfðingjanna var á þessa leiö:
l
“Herra aöalræðismaður.
Islenzka ríkisstjórnin hefur meðtekið erindi yöar,
nr. 3, dags, 9. þ. m. merkt leyndarmál, til skjótrar *
athugunar, og leyfir sér með aö tjá yður eftirfarandi:
Islenzka ríkisstjórnin er nú sem fyrr þakklát og
glöð yfir vináttu brezku þjóðarinnar og áhuga brezku
ríkisstjórnarinnar fyrir því, að Islandi megi vel farn- ♦
ast í þeim mikla hildarleik. sem nú er háður.
Aðstaða Islands er hinsvegar sú, að þegar sjálf-
stæði Islands var viðurkennt 1918, lýsti það yfir ævar-
andi hlutleysi og er auk þess vopnlaust. Island vill
því hvorki né getur tekið þátt í hernaðarlegum aö-
gerðum eða gert bandalag við nokkurn hernaöarað-
ilja.
Þótt að ríkisstjórn Islands dyljist ekki, að íslenzka
þjóðin er þess ekki megnug að verja hlutleysi sitt,
vill hún taka það skýrt fram, aö hún mun mótmæla
hverskonar aögerðum annarra ríkja, sem í kynni að
felast bi’ot á þessari yfirlýstu stefnu. Ríkisstjórnin
lætur í Ijós þá einlægu von, að með því að fylgja regl-
138