Réttur - 01.09.1940, Page 53

arblööin í þýlyndinu, að þau reyndu jafnvel aö rægja
ÞjóÖviljann við hin brezku heryfirvöld og reyndu aö
finna upp átyllu til aö banna útkomu hans.
Þaö var .auöséö á allri pólitískri afstöðu burgeisa-
stéttarinnar, flokka hennar og blaöa, aö sjálfstæði
9 þjóðarinnar lá henni í léttu rúmi. Hún hugsaöi að-
eins um gróöa sinn og stéttarvöld. Og meöan hiö
enska auðvald skerti hvorugt, heldur jók stórum á
gróðann, en festi yfirstéttardrottnunina í sessi, þá
féll allt í Ijúfa löð. íslenzku auðmennirnir og pólitísk-
ir fulltrúar þeirra léku einnig undir særandi kring-
'omstæö hertökunnar þjónshlutverk sitt, án þess að
3áta sér bregða.
Hjákátlegast var í því sambandi hlutverk Jónasar
frá Hriflu. Hann haföi búið sig undir að leika foringj-
ann í lokahríö frelsisbaráttunnar viö Dani og stældi
nú leiötoga hinnar gömlu sjálfstæðisbaráttu og þótt-
ist sérstaklega ætla að veröa þjóöinni annar Jón Sig-
urösson. Skoplegur var leikur hans orðinn 1939, þeg-
ar hann var að stæla forna andúð gegn Dönum, sem
I fyrrum var eðlileg, en út yfir tók þó, þegar hann eft-
ir hertökuna hélt áfram að íklæðast frelsisskikkju
Danahatarans, þótt hin raunverulega sjálfstæöis-
barátta íslendinga alveg óhjákvæmilega hlyti þá að
* beinast gegn enska heimsveldinu. Þaö má sannarlega
segja um Jónas í samanburði við Jón Sigurðsson það,
sem Marx sagði um Napóleon III. í samanburði við
Napóleon I., að margt í veraldarsögunni endurtæki
sig, en í fyrra skiptið væri þaö harmleikur, í síðara
skiptiö skopleikur, er verið væri að stæla glæsilega
fyrirmynd undir gerólíkum forsendum og með öfugri
útkomu.
Jón Sigurðsson haföi á hendi forustu mennta-
manna og bænda á íslandi í baráttu við það erlenda
vald, er hélt íslandi stjórnarfarslega, fjárhagslega og
atvinnulega í viðjum, og bjó hann þjóöina undir að
141