Réttur - 01.10.1980, Page 1

lettur
63. árgangur
1980-4. hefti
Verkalýðshreyfingin og atvinnurekendasambandið hafa undirskrifað kaup-
samninga. í þeim felst nokkur krónuhækkun á lægstu laun. - Engu að síður
er íslenskur verkalýður áfram með lægri daglaun en nokkur verkalýður ná-
grannalandanna. Hann verður því að þræla lengur en nokkur annar verka-
lýður, til þess að hafa mannsæmandi afkomu.
Atvinnurekendasambandið lýsti því strax yfir við undirskrift samninga að
það hygðist gera þá að engu með verðbólgu - orðuðu það fagurlega að
þetta væru verðbólgusamningar. Af hverju lýsir þetta samband - sem að
réítu lagi ætti að kalla sig „verðbólgu-veitu-samband“ slíku yfir? Til þess
liggja tvær ástæður:
í fyrsta lagi er atvinnurekendastéttin sem heild - að 10-20 aðilum undan-
teknum - ekki fær um að skipuleggja íslenskt atvinnulíf af þeirri forsjá og
stjórnsemi, sem þarf til þess að það geti látið atvinnurekstur borga sæmi-
legt kaup.
i öðru lagi þá er - vegna þessarar vanhæfni stéttarinnar - verðbólgan
hennar úrræði og gróöalind. Með verðbólgunni græðir hún á þrennan máta:
1) lækkar raunkaup verkalýðs, 2) lækkar raungildi lána sinna hjá bönkun-
um, 3) stórhækkar verðgildi fasteigna sinna, sem hún setur allt það fé, sem
hún klófestir, í. - Þorri atvinnurekenda, þar með taldir ekki síst heildsalar,
verða með þessu móti fyrst og fremst verðbólgubraskarar, en ekki atvinnu-
rekendur, sem séu ábyrgir gerða sinna og standi við samninga sína.
Það eina, sem verkalýðurinn heldur eftir af „ávinningi" sínum með samn-
ingunum, þegar verðbólgubraskararnir stela kauphækkununum og næla sér
um leið í gróða úr sparisjóðsfé og sjóðum almennings - eru þær félagslegu
umbætur, sem um er samið. - Þeim ætlar afturhaldið að ræna, ef næsta
„leiftursókn" þeirra heppnast, eftir samviskulaust lýðskrum, sem þjónustu-
lið afturhaldsins rekur nú.
Fyrir verkalýðnum er því allt í húfi að læra nú af 30 ára reynslu. Þá -
1950 — fyrirskipaði ameríska auðvaldið atvinnurekendum að hækka dollar-
ann úr kr. 6,50 í kr. 16,32 og hindra allar kauphækkanir í krafti þess atvinnu-