Réttur - 01.10.1980, Síða 37

hann með heillar aldar baráttu knúð
fram úr greipum borgarastéttarinnar lýð-
ræði í stjórnmálum og fleiri mannrétt-
indi, sem hefðu gefið sósíalisma hans allt
annan svip en hlaut að verða í gamla
rússneska keisaradæminu, þar sem engin
þróun lýðræðis var til að heita má. Sovét-
ríkin urðu að einbeita sér að því að verða
nógu sterkt vald, til þess að geta boðið
þeim gi'imma auðvaldsgammi byrginn,
sem hugði sig geta kæft þennan vísi að
sósíalisma og verklýðsvöldum í blóði eins
og allar tilraunir verkalýðs og alþýðu
fram til þessa. — Og fyrir verklýðshreyf-
ingu heimsins gat það oltið á öllu að
þetta vald væri áfram til.
III. Kommiinistaflokkur íslands
1930-1938
Áður en til sjálfrar stofnunar Komm-
únistaflokksins kom, urðu átök um hver
styrkleikur hinna beggja arma verklýðs-
hreyfingarinnar yrði á meðal sósíalist-
ísku æskunnar á „Sambandsþingi ungra
jafnaðarmanna“, hinu þriðja, á Siglu-
firði 13. september 1930. Þingið sátu í
upphafi 44 fulltrúar frá 13 félögum, en
er sambandsstjórnin, sem var sósíaldemó-
kratisk, sá að kommúnistar voru í yfir-
gnæfandi meirihluta, sleit hún þinginu,
auðvitað algerlega ólöglega, og gekk af
fundi, 12 fulltrúar alls.
Meirihlutinn, 32 fulltrúar frá 12 félög-
um, og þar af 4 af 8 fulltrúum FUJ í
Reykjavík, héldu þinginu áfram — og síð-
ar varð úr þessu sambandi Samband
ungra kommúnista (SUK).
En klofningsstarfsemi sú, sem kratarn,-
ir höfðu hafið af alvöru eltir að þeir
gengu í II. Alþjóðasambandið 1926, til
þess að öðlast fjárstyrk frá erlendu krata-
flokkunum, hafði nú og bitnað á æsku-
1 ýðs h r e y f in gu nn i.
29. nóv. til 3. des. 1930 var stofnþing
Kommúnistaflokks Íslands (KFÍ) haldið
í Reykjavík að Bergstaðastræti 72. Áð-
ur höfðu verið haldin bæði verklýðsráð-
stefna, er hófst 19. nóv., og 10. þing Al-
þýðusambands Islands. Þar höfðu komm-
únistarnir gert allt, sem í þeirra valdi
stóð til þess að varðveita jafnt „faglega"
sem pólitíska einingu verklýðshreyfing-
arinnar út á við, annars vegar með tillög-
um um stofnun óháðs verklýðssambands,
er gerði öllum verklýðsfélögum mögu-
legt að standa sarnan án tillits til póli-
tískrar afstöðu - og hins vegar að tryggja
að kommúnistafélögin fengju að vera í
Alþýðuflokknum (ASÍ), vera skuldbund-
in til að fylgja ákvörðunum hlutaðeig-
andi stofnana (fulltrúaráða) um framboð
og kosningar, en hafa rétt til „gagnrýni í
blöðum flokksins á stjórnarstefnu hans
229