Morgunblaðið - 20.01.2006, Blaðsíða 6

6 FÖSTUDAGUR 20. JANÚAR 2006 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
ENGIN laxaseiði verða sett í sjó í
Mjóafirði á vori komanda á vegum
Sæsilfurs. Það þýðir að laxafram-
leiðslu fyrirtækisins verður hætt árið
2008. Búið er að segja upp fjórum af
11 starfsmönnum fyrirtækisins. Í
Mjóafirði búa innan við 40 manns. Í ár
er ætlunin að slátra um 4.000 tonnum
af laxi hjá Sæsilfri, en því sem eftir
verður í sjó, innan við 500 tonnum,
verður slátrað á næsta ári.
Sæsilfur hefur sett meira en fjórar
milljónir seiða í sjó frá árinu 2001 og
slátrað tæplega 10 þúsund tonnum af
laxi. Félagið hefur verið langstærsti
framleiðandi á laxi hér á landi síðast-
liðin þrjú ár. Í fyrra var slátrað yfir
3.600 tonnum af laxi hjá Sæsilfri. Sjó-
eldið hefur allt farið fram í Mjóafirði.
Sterkt gengi og dýrt rafmagn
Að því er fram kemur í fréttatil-
kynningu frá Samherja hf., en Sæsilf-
ur er í meirihlutaeigu Síldarvinnsl-
unnar hf. og Oddeyrar hf.,
dótturfélags Samherja, ræður sterkt
gengi krónunnar mestu um þá
ákvörðun að hætta laxeldinu. Gott
verð hefur fengist fyrir laxinn í er-
lendri mynt og markaðsaðstæður eru
ágætar, en það megnar ekki að vega
upp sterkt gengi krónunnar.
Í fréttatilkynningunni segir einnig
að mikil hækkun hafi orðið á raforku í
kjölfar lagabreytinga. Hækkun á
þessum eina rekstrarlið hjá fiskeld-
issviði Samherja nemi nú þegar meira
en 10 milljónum króna á ári og fyr-
irsjáanlegt að hann muni hækka um
20 milljónir á ári til viðbótar innan
tveggja ára og hafi þá tvöfaldast á ein-
ungis þremur árum. Viðræður um
raforkukaup hafa ekki skilað árangri
til framtíðar og „er ljóst að jafn stór
raforkukaupandi og fiskeldið er nýtur
alls ekki sannmælis sem slíkur,“ segir
m.a. í tilkynningunni. Þá hafa viðræð-
ur um aðkomu Byggðastofnunar að
fiskeldinu ekki borið neinn árangur.
Oddeyri, dótturfélag Samherja,
hefur gert tilraunir með eldi á sand-
hverfu og lúðu, auk þess sem félagið
er annar stærsti bleikjuframleiðandi
á Íslandi. Mikill árangur hefur náðst í
eldi þessara tegunda og er ætlunin að
reyna að halda því áfram, að sögn
Jóns Kjartans Jónssonar, fram-
kvæmdastjóra fiskeldis Samherja.
Raforkuverð til landstöðvanna skiptir
öllu um framhaldið.
Mikil vonbrigði
Tveir starfsmenn Sæsilfurs í Mjóa-
firði hætta um næstu mánaðamót og
tveir í lok apríl n.k., að sögn Jóns
Kjartans. „Þetta er okkur, sem að
þessum málum komum, mikil von-
brigði, bæði okkur hjá Sæsilfri og
fólkinu í Mjóafirði,“ sagði Jón Kjart-
an. Hann sagði að fyrirtækið hafi haft
á að skipa góðu starfsfólki með mikla
þekkingu.
Seiðunum hefur verið klakið út og
þau alin að miklu leyti í Grindavík,
Ölfusi og Öxarfirði. Jón Kjartan sagði
að reynt yrði að finna landstöðvunum
annan farveg, t.d. við eldi á lúðu,
sandhverfu og bleikju. Þær tegundir
eru ekki aldar í sjókvíum hér við land
heldur einungis í eldisstöðvum á
landi.
Sæsilfur
hættir
laxeldi
árið 2008
Eftir Guðna Einarsson
gudni@mbl.is
STAÐAN í kjaramálum sveitarfé-
laganna verður til umræðu á launa-
málaráðstefnu sem fram fer í dag.
Öll stærstu sveitarfélögin senda full-
trúa sína þangað, samkvæmt upplýs-
ingum frá Sambandi sveitarfélaga,
en alls eiga um 150 fulltrúar rétt til
setu á ráðstefnunni. Víst er að marg-
ir bíða niðurstöðu hennar með nokk-
urri eftirvæntingu, þar á meðal leik-
skólakennarar, foreldrar
leikskólabarna og þeir starfsmenn
sveitarfélaganna sem lægstar tekjur
hafa. Þeir forsvarsmenn sveitarfé-
laga og aðrir sem Morgunblaðið
ræddi við í gær kváðust vonast til
þess að árangur næðist á ráðstefn-
unni. Þeir bentu þó einnig á að staða
mála væri flókin og að tíma gæti tek-
ið að ná endanlegri lausn í málinu.
Karl Björnsson, sem annast fram-
kvæmdastjórn fyrir launanefnd
sveitarfélaganna, segir að til ráð-
stefnunnar hafi verið boðað vegna
þeirrar stöðu sem upp sé komin í
launamálum sveitarfélaganna. „Það
er ýmislegt sem vakið hefur óskir
um að sveitarfélögin bregðist við
með einhverjum hætti,“ segir Karl.
Á ráðstefnunni muni koma fram
áherslur sveitarstjórnarmanna í
þeim málum.
„Launanefnd sveitarfélaga mun
svo funda í framhaldi af því og vinna
úr þeirri stefnu sem væntanlega
kemur fram á þessari ráðstefnu.“
Karl segir að nefndin hyggist ekki
leggja fram ákveðnar tillögur á
launamálaráðstefnunni. „Við munum
fyrst og fremst greina stöðuna og
kynna ýmsar samanburðarupplýs-
ingar og staðreyndir um launakjör.
Svo verða ýmsir valkostir í stöðunni
kynntir og þá fara fram umræður á
grundvelli fyrirliggjandi upplýs-
inga,“ segir Karl sem kveðst vonast
til að línur skýrist. „En þetta eru það
flókin viðfangsefni að það er ekki
auðvelt að finna allsherjarlausnir.“
Læst og flókin staða
Birgir Björn Sigurjónsson, skrif-
stofustjóri starfsmannaskrifstofu
Reykjavíkurborgar, kveðst vænta
þess að á ráðstefnunni í dag ræði
menn saman af hreinskilni og hafi til
hliðsjónar þær leikreglur sem gilda á
vinnumarkaði. Birgir átti sæti í sam-
ráðshópi borgarstjóra um kjaramál
leikskólakennara, en hópurinn
komst ekki að sameiginlegri niður-
stöðu fyrir launamálaráðstefnuna.
Hann telur starfið þó hafa verið ár-
angursríkt, enda hafi aðilar málsins
skoðað það rækilega. Kannað hafi
verið hvaða valkostir séu í stöðunni
og eins hver mismunurinn í kjörum
sé. Engin einföld lausn sé þó til á
þeim málum sem lúta að leikskóla-
kennurum.
Bera saman bækur sínar
Lúðvík Geirsson, bæjarstjóri
Hafnarfjarðar, segist fyrst og fremst
líta á ráðstefnuna sem tækifæri fyrir
menn til að bera saman bækur sínar
og átta sig á því hvaða leiðir séu fær-
ar. „Ég á von á því að launanefndin
leggi fram ákveðnar hugmyndir og
tillögur og veit hún hefur verið að
vinna að því. Það þarf svo að skoða
þær tillögur þegar þær eru komnar
upp á borðið,“ segir Lúðvík. „Við
munum láta okkar skoðanir í ljós í
umræðunni.“
Halldór Halldórsson, bæjarstjóri
Ísafjarðar, kveðst ekki sannfærður
um að skýr niðurstaða fáist á ráð-
stefnunni í dag. Hann hafi þó
ákveðnar væntingar. „Þær eru að
okkur takist að vinna úr þessum mál-
um í sameiningu, að við höldum því
ágæta samstarfi sem hefur verið
meðal sveitarfélaganna í þessum
málum,“ segir Halldór. Sveitarfélög
á landsbyggðinni vilji ekki að starfs-
fólk þeirra sé á öðrum launum en
starfsfólk sveitarfélaga á höfuðborg-
arsvæðinu. „Hins vegar er geta
sveitarfélaga á landsbyggðinni til að
bregðast við mun minni en þeirra
sem eru á höfuðborgarsvæðinu.“
Halldór segir að mikilvægt sé að
menn einbeiti sér að því að hækka
lægstu launin og gæti að því að búa
ekki til kerfi sem geri að verkum að
allir aðrir hópar þurfi einnig að
hækka. Slíkt geti leitt til verri nið-
urstöðu fyrir þá lægst launuðu.
Ætlast til að lausn finnist
Gunnar I. Birgisson, bæjarstjóri
Kópavogs, vill ekki segja til um hvort
Kópavogsbær muni koma með
ákveðið útspil í launamálum á ráð-
stefnunni. Hann kveðst vonast til
þess að hún skili árangri og kveðst
bjartsýnn á að árangur náist. Helstu
verkefnin segir Gunnar þau að taka
á launamálum hinna lægst launuðu
og málum leikskólakennara.
Ýmis samtök og starfsmannafélög
hafa undanfarið sent frá sér yfirlýs-
ingar þar sem þess er krafist að
lausn verði fundin á kjaramálum
starfsmanna sveitarfélaga. Í yfirlýs-
ingu sem Börnin okkar, samtök for-
eldrafélaga leikskóla í Reykjavík,
sendu frá sér í gær, segir að staðan
sem komin er upp á leikskólum í
Reykjavík sé mikið áhyggjuefni.
Mannekla hamli þeirri góðu starf-
semi sem þar hafi verið. Hvetja sam-
tökin borgina og önnur sveitarfélög
til að finna lausn á vandanum.
Miklar væntingar til launamálaráðstefnu sveitarfélaganna sem fram fer í dag
Ýmsir val-
kostir í stöð-
unni kynntir
Eftir Elvu Björk Sverrisdóttur
elva@mbl.is
Morgunblaðið/Ómar
ÍSLENDINGAR hafa næstum fyllt
upp í mengunarkvóta þjóðarinnar og
er nú aðeins rúm fyrir eitt álver til
viðbótar hér á landi ef heiðra á
Kyoto-samkomulagið og þær meng-
unarheimildir sem þjóðin hefur sam-
kvæmt því. Helgi Hjörvar, þingmað-
ur Samfylkingar, gerir þetta að
umræðuefni á heimasíðu sinni,
www.helgi.is. Segir hann ekki rúm
fyrir frekari stækkun, nema sér-
staklega verði keypt leyfi til auk-
innar mengunar eða aukin heimild
fengin til að menga meira.
Á síðasta þingi spurðist Helgi fyr-
ir um mengunarheimildir Íslendinga
samkvæmt Kyoto-samkomulaginu,
en það takmarkar heimildir þjóða til
að menga andrúmsloftið. Íslend-
ingum var sérstaklega heimilað að
losa 1,6 milljónir tonna af koltvísýr-
ingi í tengslum við stóriðju.
Þannig bendir Helgi á að ef ákveð-
ið verður að stækka álverið í
Straumsvík muni Íslendingar hafa
náð því marki sem Kyoto-bókunin
setur þjóðinni á árunum 2008-2012.
„Verði Kyoto samningurinn fram-
lengdur og við fáum ekki heimild til
að menga meira, er ekki hægt að
reisa hér fleiri álver nema kaupa
hingað sérstaklega leyfi til aukinnar
mengunar,“ segir Helgi á heimasíðu
sinni. „Um leið liggur fyrir að Norð-
urál hefur óskir um álver í Helguvík
og enn annað fyrirtæki skoðar
möguleika á Norðurlandi.“
Lýsir eftir umræðu
Helgi segir nú þá meginbreytingu
hafa orðið að ræða þurfi hvaða stór-
iðju og virkjanakosti þjóðin vilji og
hver hraðinn eigi að vera í uppbygg-
ingunni. „En ekki bara taka því sem
að okkur er rétt einsog áður var.“
Helgi segir litla umfjöllun um
þessa staðreynd í stjórnmálaum-
hverfinu vera áhyggjuefni og lýsir
eftir umræðu um mikilvægar póli-
tískar spurningar. Hún hafi verið lít-
il sem engin, þrátt fyrir að viðræður
við álfyrirtækin séu á fullri ferð.
Mengunar-
kvóti Íslend-
inga næstum
á þrotum
Aðeins rúm fyrir eitt
álver til viðbótar
BJÖRG Bjarnadóttir, formaður Fé-
lags leikskólakennara, segist telja
að leikskólakennarar bíði nið-
urstöðu launamálaráðstefnu sveit-
arfélaganna, áður en þeir ákveða
næstu skref í sínum málum. Hún
treystir sér ekki til að segja um
hvort margar uppsagnir berist,
reynist árangur ráðstefnunnar ekki
viðunandi að mati kennara, en
verði árangurinn dræmur kæmi
henni ekki á óvart að til uppsagna
kæmi. „Miðað við þær yfirlýsingar
sem ég hef heyrt frá fólki, kæmi
það mér ekki á óvart. Það byggi ég
á samtölum mínum við kennara, en
tíminn verður að leiða þetta í ljós,“
segir Björg. Leikskólakennarar
sögðu í nokkrum mæli upp störfum
milli jóla og nýárs, vegna óánægju
með kjör. Spurð um hvort hún sé
bjartsýn á afrakstur launa-
málaráðstefnunnar svarar Björg að
hún vonist til þess „að sveit-
arstjórnarmenn átti sig á þessum
vanda svo eitthvað verði gert“.
Leikskólakennarar hafi und-
anfarið sett sín sjónarmið fram með
ýmsum hætti. Það hafi þeir gert í
samráðshópi borgarstjóra, með því
að skrifa greinar í blöð og eins hafi
margir fulltrúar í stjórnum svæða-
félaga út um land komið að máli við
sveitarstjórnarmenn á sínu svæði.
Bíða niður-
stöðu launa-
málaráð-
stefnunnar