Morgunblaðið - 20.01.2006, Blaðsíða 49

MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 20. JANÚAR 2006 49
MINNINGAR
✝ Jóhannes Krist-inn Árnason
fæddist á Hyrnings-
stöðum í Reykhóla-
sveit 21. apríl 1926.
Hann lést á Heil-
brigðisstofnun Suð-
urlands 11. janúar
síðastliðinn. For-
eldrar hans voru
Árni Híerónýmus-
son, f. 1880, d. 1976
og Jónína Guðrún
Arinbjörnsdóttir, f.
1888, d. 1979. Systk-
ini Jóhannesar eru
Guðrún Þórunn Árnadóttir, f.
1923, Baldvin Árnason, f. 1924,
Margrét Auður Árnadóttir, f.
1929, hálfbræður samfeðra Auð-
unn Guðmundur Árnason, f. 1901,
d. 1991 og sammæðra Þorvarður
Jónsson, f. 1917, d. 2005 og Guð-
mundur Arinbjörn Jónsson, f.
1918, d. 1984.
Jóhannes kvæntist 11.4. 1959
Guðrúnu Einarsdóttur frá Mold-
núpi undir Eyjafjöllum, f. 1935.
Börn þeirra eru 1) Árný Jóna Jó-
hannesdóttir, f. 1959, gift Kjart-
ani Kristóferssyni. Börn Jóhann
Gunnar Guðmundsson, f. 1978,
sem var að mestu leyti alinn upp
af Jóhannesi og Guðrúnu og Sig-
ríður Anna Kjartansdóttir, f.
1994. 2) Sveinn Borgar Jóhannes-
son, f. 1961, kvæntur Guðbjörgu J.
Tómasdóttur. Synir Sveinn Aron
Sveinsson, f. 1987 og Sölvi Borgar
Sveinsson, f. 1992. Fyrir átti Guð-
rún dótturina Eyju
Þóru Einarsdóttur,
f. 1955, sem Jóhann-
es gekk í föðurstað,
gift Jóhanni G. Frí-
mannssyni. Synir
Einar Þór Jóhanns-
son, f. 1986, og Jó-
hann Þórir Jóhanns-
son, f. 1989. Fyrir
átti Jóhann börnin
Andra Má Jóhanns-
son, f. 1975 og Guð-
rúnu Mörtu Jó-
hannsdóttur, f.
1980.
Jóhannes ólst upp á Hyrnings-
stöðum til 14 ára aldurs en fór þá í
vinnumennsku á bæjum í sveitinni
á vetrum, en vegavinnu á sumrin.
Vann hann m.a. að lagningu vegar
yfir Þorskafjarðarheiði. 1944-
1946 stundaði hann nám í Héraðs-
skólanum á Laugarvatni og vann
auk þess með skólanum ýmis störf
s.s. vegalagningar hjá Ólafi Ket-
ilssyni. 1950 lærði hann á skurð-
gröfu og vann síðan við það í 20
ár. Fyrst hjá Vélasjóði Ríkisins en
stofnaði síðan ásamt fleirum
Landþurrkun sf. Jóhannes og
Guðrún hófu búskap í Kópavogi
1959 en fluttust á Moldnúp undir
Eyjafjöllum 1965 og tóku þar við
búskap 1970. Þau hjónin fluttu á
Hvolsvöll 1993 og síðan á Selfoss
2005.
Útför Jóhannesar verður gerð
frá Ásólfsskálakirkju í dag og
hefst athöfnin klukkan 14.
Mér finnst stundum sem hann
faðir minn hafi upplifað alla Ís-
landssöguna þó hann hafi ekki náð
nema tæpum 80 árum. Fæddur í
torfbæ í Reykhólasveitinni þar sem
gilti að sjá um sig sjálfur og lifa af
því sem landið gaf. Að upplifa það
að fara úr sauðskinnskónum yfir í
gúmískó, komast úr myrkrinu í raf-
ljósin, úr þögninni yfir í útvarpið.
Vera orðinn stálpaður þegar fyrsti
bíllinn kemur akandi og vera síðan
allt lífið að upplifa nýjungar. Það er
ekki auðvelt fyrir nútíma Íslending
að setja sig í þau spor sem börn og
unglingar ólust upp við fyrir stríð.
Faðir minn þurfti í raun að vera
sjálfbjarga frá 14 ára aldri. Draum-
urinn um menntun var sterkur og
mikið á sig lagt til að geta stundað
nám við Héraðsskólann á Laugar-
vatni í 2 vetur. Hann var mjög hag-
ur í höndum og líklega hefði hann
valið sér smíðar eða annað hand-
verk ef aðstæður hefðu leyft. Örlög-
in höguðu því þó þannig að lengst af
varð búskapurinn helsta ævistarfið.
Kaflaskil verða árið 1993 þegar
foreldrar mínir bregða búi og flytj-
ast á Hvolsvöll. Þá gafst föður mín-
um tími til að vinna að hugðarefn-
um sínum. Til dæmis keypti hann
sér rennibekk og fór að dunda sér
við smíðar í bílskúrnum. Vestur á
Hyrningsstöðum kom hann upp
ágætis aðstöðu til sumardvalar og
þar hefði hann helst viljað vera frá
vori fram á haust. Faðir minn var
snillingur í að sjá það spaugilega í
tilverunni og koma því í hnitmiðaða
setningu. Söng- og sagnamaður var
hann góður, hafði sterka og góða
framsögn jafnframt því að vera
fæddur leikari. Túlkun hans á
hreppstjóranum á þorrablótunum á
Heimalandi er ógleymanleg öllum
sem sáu og heyrðu.
Ég læt þessar ljóðlínur vera mína
hinstu kveðju til föður míns með
þakklæti fyrir allt sem hann hefur
verið mér og minni fjölskyldu.
Margs er að minnast,
margt er hér að þakka.
Guði sé lof fyrir liðna tíð.
Margs er að minnast,
margs er að sakna.
Guð þerri tregatárin stríð.
(V. Briem.)
Árný J. Jóhannesdóttir.
Sárt er mér í minni.
Sakna ég þín vinur.
Minnist þeirra mörgu
mætu gleðistunda
sem við áttum saman.
Sólu fegur skína
allar þær og eiga
innsta stað í hjarta.
(J.G.S.)
Það er mér svo sárt að kveðja
hann afa minn. Hann var mér svo
mikið meira en afi, heldur var hann
lika einn minn besti vinur upp alla
mína barnæsku og síðast en ekki
síst má segja að hann hafi gengið
mér í föðurstað. Allar þær yndis-
legu stundir sem ég átti með afa og
ömmu verða mér að eilífu ómetan-
legar.
Afi var fæddur á Vestfjöðum,
nánar til tekið að Hyrningsstöðum í
Barðastrandasýslu. Sá staður var
honum alltaf kær og alltaf sérstök
upplifun að koma „í afasveit“ Fyrir
um 7 árum girtu hann og amma af
lítinn skika í landi Hyrningsstaða
og reistu þar lítinn og snotran bú-
stað. Þar áttu þau margar yndisleg-
ar stundir saman í kyrrðinni fyrir
vestan.
Afa verður sárt saknað hjá öllum
sem urðu þeirrar gæfu aðnjótandi
að fá að kynnast honum á lífsleið-
inni. Mestur er þó missirinn hjá
henni elsku ömmu minni. Styrkur-
inn sem hún amma sýndi í erfiðum
veikindum eiginmanns síns er
vandfundinn og einstakur.
Guð geymi minningu um yndis-
legan afa um ókomna tíð. Hvíl í
friði, elsku afi minn.
Jóhann Gunnar.
„Það er komið rismál.“ Með þess-
um orðum var Jóhannes Árnason,
eða Jói eins og hann var ávallt kall-
aður, vanur að vekja mig á morgn-
ana þau fjölmörgu sumur sem ég
dvaldi á Moldnúpi í bernsku.
Það var um 10 ára aldur er ég
borgarbarnið var sendur nauðugur
viljugur í sveit. Skjálfandi á bein-
unum og lafhræddur um að fólk í
sveit ætti meira skylt við tröll en
menn. En sú dökka mynd sem ég
hafði dregið upp af ábúendum
breyttist fljótt eftir að ég leit bónd-
ann fyrst augum.
Þegar þessi lágvaxni brosmildi
maður heilsaði og tók á móti mér
var ekki annað hægt en að heillast.
Hann gerði mér strax ljóst að hér
væri ég velkominn og meðan ég
dveldi hjá þeim hjónum kæmu þau
fram við mig sem þeirra eigið barn.
Til þessa þurfti engin orð því hlýjan
og væntumþykjan endurspeglaðist
svo vel í andliti þessa glaðlynda
manns. Jói var sífellt að kenna og
miðla af reynslu sinni og þolinmæði
hans gagnvart glappaskotum mín-
um var yfir allt hafin. Hann tók á
málum með slíku jafnaðargeði að
leitun var að öðru eins.
Ég leit alltaf upp til Jóa og hafði
gaman af því að segja félögum mín-
um úr Reykjavík sögur af honum.
T.d. voru að mínu viti ekki mörg
„háöldruð“ gamalmenni sem gátu
sveiflað sér í hringjum eins og af-
reksmenn í fimleikum, hlaupið upp
og niður erfið gil eins og ekkert
væri og gengið á höndum út um all-
ar trissur. Andaktugur horfði ég
upp á Jóa framkvæma slíka hluti án
þess að stæra sig nokkurn tíma af
þeim, það var ekki í hans karakter.
„Það líkar öllum vel við Jóa,“
sagði ég einhvern tíma og átti það
bæði við menn og dýr. Þegar ég lít
til baka rifjast það upp fyrir mér
hvað það gat verið erfitt að mjólka
Jóa megin í fjósinu, því kýrnar sem
vart hreyfðu sig þegar Jói mjólkaði
létu öllum illum látum þegar ég var
á mjaltavélunum, það var auðséð
hverjum þær treystu. Þá fannst
mér betra að vera „på den anden
side“ eins og Jói sagði svo oft. Eins
er fræg orðin sagan af því þegar
brjálaða kýrin bar upp í túni að Jóa
fjarstöddum og vinnumennirnir
ætluðu að ganga í málið. Fullir
sjálfstrausts vígbjuggust þeir með
dráttarvél og kerru og af stað upp í
tún. Var engum blöðum um það að
fletta að kýrin sturlaðist og eftir
margar ítrekaðar tilraunir komu fé-
lagarnir til baka með tóma kerru.
Þegar Jói kom heim og hafði hlust-
að á útskýringar drengjanna sótti
hann hjólbörur, gekk upp í tún
lagði nýborinn kálfinn í börurnar,
lagði af stað heim og kýrin rölti sátt
á eftir. Það líkaði öllum vel við Jóa!
Jói var þúsundþjalasmiður. Eins og
Jón heitinn á Miðskála sagði eitt
sinn „hann er ótrúlegur hann Jói,
hann getur allt“. Þetta var ekki
fjarri lagi því það virtist vera alveg
sama hvert viðfangsefnið var, hvort
sem var að laga bíla eða smíða hús,
ekkert virtist vera Jóa ofviða. Ég
man að eitt sinn þegar við vorum að
taka til í geymslunni, sem var upp-
full af góssi, sagði ég við Jóa „ég er
viss um að þú gætir smíðað geim-
flaug úr öllu þessu drasli hérna“.
Jói hafði í raun yndi af því að smíða
og vandaði alltaf vel til verksins og
skipti þá engu hvort um var að
ræða nýja hlöðu eða leikkofa fyrir
krakkana.
Það eru ótal minningar sem fylla
hugann á þessari stundu, minning-
ar um yndislegar stundir á Mold-
núpi hjá þeim Jóa og Gunnu, tíma
sem ég mun ávallt varðveita í hjarta
mínu. Ég veit að samverustundir
okkar Jóa hefðu mátt vera fleiri í
seinni tíð en ég er ákaflega þakk-
látur fyrir að hafa heimsótt þau
hjón að heimili þeirra á Selfossi í
desember síðastliðnum. Þar rædd-
um við gamalt og nýtt og um tíma
gekk ég í barndóm því allt varð ein-
hvern veginn eins og áður.
En nú verða rismálin ekki fleiri
hjá Jóa, en þegar við hin vöknum,
skulum við minnast Jóa, hans já-
kvæðni og æðruleysis og það sem
hann hefur gefið okkur er gott
veganesti í amstri sérhvers dags.
Elsku Gunna og ættingjar, inni-
legustu samúðarkveðjur frá mér og
fjölskyldu minni á þessum erfiðu
stundum.
Andri.
JÓHANNES
KRISTINN ÁRNASON
✝ Bjarni Pálssonfæddist í
Reykjavík 27. júlí
1922. Hann lést á
Landspítalanum við
Hringbraut 10. jan-
úar síðastliðinn.
Foreldrar hans voru
hjónin Páll Stein-
grímsson, f. á Kvíár-
völlum í Miðnes-
hreppi í Gull. 26.
september 1878, d.
24. febrúar 1942, og
Ólöf Ingibjörg Jóns-
dóttir, f. á Rauðhálsi
í Mýrdal 1886, d. 24. júní 1964.
Systkini Bjarna eru: 1) Þórunn, f.
1907, d. 1993. 2) Steingrímur
Kári, f. 1908, d. 1931. 3) Ingibjörg
Lilja, f. 1911, d. 1934. 4) Sigur-
björn Ólafur, f. 1917, d. 1923. 5)
Kjartan, f. 1918. 6) Elín Kristín, f.
1920, d. 1992. Bjarni
kvæntist Þórunni
Valdimarsdóttur, f.
1914, d. 1995. Dóttir
þeirra er Kristín
Bjarnadóttir, f. 9.
janúar 1950. Eigin-
maður hennar er
Sigurður Stefáns-
son og eru synir
þeirra Stefán Bjarni
og Sveinn.
Seinni kona
Bjarna var Bergljót
Einarsdóttir, f.
1911, d. 1995. Bjarni
og Bergljót bjuggu lengstum í
Möðrufelli í Reykjavík, en síðustu
árin voru þau búsett á Hrafnistu í
Reykjavík.
Útför Bjarna fer fram frá Ás-
kirkju í dag og hefst athöfnin
klukkan 13.
Fallinn er nú frá gamall frændi
minn, Bjarni Pálsson. Þegar ég
loka augunum og hugsa til baka þá
koma fram margar minningar ljúf-
ar og fallegar. Í óskalagaþáttunum
í gamla daga voru spiluð sjó-
mannalög eins og „Hann var sjó-
maður dáðadrengur“. Þetta lag
kemur upp í huga mér þegar ég
hugsa til þín, Bjarni minn, vegna
þess að lengstum varstu sjómaður
og alla tíð varstu dáðadrengur.
Ég var lítill, mjög lítill peyi, þeg-
ar þú ákvaðst að leigja herbergi
hjá foreldrum mínum. Það var
okkur mikil gleði og gæfa að fá þig
í sambýli með fjölskyldu minni.
Alltaf var gaman þegar þú komst í
land og lífið breyttist á skammri
stund, það varð bara veisla um
leið, gleðin og ánægjan fylltu
heimili okkar og oft var sleginn
tappi úr flösku hjá ykkur fullorðna
fólkinu, sungið, hlustað á plötur,
sagðar sögur og þið fullorðna fólk-
ið skelltuð ykkur á dansleik hvort
sem það var í Þórskaffi eða á
Röðli. Þú varst alltaf svo örlátur,
Bjarni minn, og allir nutu góðs af.
Svo varstu farinn aftur út á sjó
og oft fannst mér langt í næsta
endurfund, en á meðan sagði ég fé-
lögum mínum frá þér, hversu klár
kall þú værir og duglegur og fisk-
inn. Ég var svo montinn af þér og
stoltur, það hélt alla tíð.
Eins og áður sagði varstu lengst
af á sjó þinn starfsferil. Ég kann
ekki að greina frá því á hvaða skip-
um þú varst og með hverjum, það
verða aðrir að gera. En fyrir ein-
hverjum árum hitti ég gamlan karl
sem hafði verið með þér á sjó og
hann sagði mér að þú hefðir verið
hörkuduglegur og eldklár sjómað-
ur, ekki í síst á dekkinu, netavinna
var þér leikur einn og ég veit að þú
varst ákveðinn. Vei þeim manni
sem ekki nennti að vinna við hlið
þér, þú samþykktir enga farþega á
dekkið með þér. Og það er
skemmst frá því að segja að þú
sigldir mjög stíft enda orð og
hugsun á bakvið eitthvað sem heit-
ir frítúrar og annað slíkt ekki kom-
ið í orðabækur.
Frá því ég man eftir mér þá
tengdumst við traustum böndum í
því að vera KR-ingar. Það kom
ekkert annað til greina hjá þér og
auðvitað fylgdi ég þér að málum,
ekki síst fyrir það að þú gafst mér
KR-búninginn þegar ég var um tíu
ára aldur.
Okkar menn voru Þórólfur, Ell-
ert, Felixbræður og allar hinar
stjörnurnar í KR. En það var ekki
tekið út með sældinni fyrir okkur
að vera KR-ingar því það tók 33 ár
að verða meistarar aftur en aldrei
misstum við móðinn þrátt fyrir
mótlætið.
Þú sagðir mér einu sinni sögu
frá því er þú varst að spila fótbolta
vestur á Grímsstaðaholtinu og
varst í marki. Þú hélst hreinu
vegna þess að þú varst að passa
mömmu og varst með hana í vagn-
inum inni í markinu og enginn and-
stæðinganna þorði að skjóta á
markið. Oft var hlegið dátt að
þessari minningu.
Ég var kominn á unglingsár
þegar þú ákvaðst að kaupa þér
íbúð í Möðrufellinu í Breiðholtinu
sem þá var að byggjast. Þú fékkst
úthlutað frá Verkamannabústöðum
lítilli tveggja herbergja íbúð fyrir
tilstuðlan góðra manna og held ég
að Óskar Vigfússon, formaður Sjó-
mannasambandsins, hafi reynst
þér betri en enginn, eftir því sem
þú sagðir sjálfur frá, í því að kom-
ast í þitt eigið húsnæði. En sam-
gangur okkar hélt áfram því ég
hafði flutt í Rjúpufellið og það voru
bara tíu skref yfir til þín, Bjarni
minn. Þar áttum við góðar stundir
við skák og ýmis spil.
Þú endaðir sjómannsferil þinn
hjá Sambandinu á Jökulfellinu. Ég
held að strandsiglingar með olíu
hafi þér ekki fundist mikil sjó-
mennska.
Eftir að í land kom þá starfaðir
þú hjá þeim sómamönnum í Ög-
urvík, Gísla Jóni og Pétri heitnum,
og segir minn hugur mér að hvergi
hafir þú verið ánægðari en hjá
þeim heiðursmönnum.
Hugur þinn í seinni tíð var ávallt
tengdur sjómennsku og oft fórstu
niður á Granda með vini þínum
honum Dóra P. og þið spjölluðuð
við karlana meðan heilsan var enn
góð.
Þér varð tíðrætt um ósanngirni
kvótakerfisins og fannst þér sem
of fáir hefðu náð að sölsa undir sig
auðlind þjóðarinnar. Einnig var
þér umhugað um kjör sjómanna og
lést oft heyra í þér á þeim vett-
vangi á árum áður.
Þú kynntist líka ástinni, Bjarni
minn, á besta aldri þegar hún
Bergljót Einarsdóttir (Begga) kom
inn í líf þitt og var þér til mikillar
gleði og gæfu. Þið giftuð ykkur og
hófuð búskap í Möðrufellinu og
síðan fluttuð þið í þjónustuíbúð við
Hrafnistu.
Begga dó 1995 og eftir það varst
þú búsettur á Hrafnistu. Ég heim-
sótti þig oft þegar þú bjóst í
einstaklingsíbúðunum á Hrafnistu
og það var farið að hausta í lífi
þínu, astminn farinn að þjaka þig
og þú áttir oft erfitt, en það sem ég
man best eftir var það hve ótrú-
lega vel þú barst þig og hve um-
hugað þér var um hann nafna þinn,
hann Bjarna. Fyrir það er ég
þakklátur.
Ég verð að gera smá játningu
við þig, Bjarni minn, undir það síð-
asta var ég ekki nógu duglegur að
heimsækja þig og það var vegna
þess að ég fann að þú varst ósáttur
við að vera kominn á efri Hrafnistu
eins og ég kalla þetta stóra bákn
og varst orðinn mjög framlágur og
ósáttur við að geta ekki bara feng-
ið að fara. En ég efast ekki um að
þú hafir fengið góða umönnun. Ég
fylgdist með þér, Bjarni minn, í
gegnum hana mömmu sem hugsaði
mikið um þig og var þér stoð og
stytta undir það síðasta.
Og nú er komið að leiðarlokum
og ég veit að þú ert hvíldinni feg-
inn, elsku Bjarni minn.
Sigldu seglum þöndum á ný mið,
gamli sjómaður og dáðadrengur.
Páll Höskuldsson.
BJARNI
PÁLSSON
Morgunblaðið birtir minningar-
greinar alla útgáfudagana.
Formáli Minningargreinum fylgir
formáli, sem nánustu aðstand-
endur senda inn. Þar koma fram
upplýsingar um hvar og hvenær
sá, sem fjallað er um, fæddist,
hvar og hvenær hann lést, um for-
eldra hans, systkini, maka og börn
og loks hvaðan útförin fer fram og
klukkan hvað athöfnin hefst. Ætl-
ast er til að þetta komi aðeins
fram í formálanum, sem er feit-
letraður, en ekki í minningargrein-
unum.
Minningar-
greinar