Morgunblaðið - 20.01.2006, Blaðsíða 53

MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 20. JANÚAR 2006 53
MINNINGAR
við erum engan veginn undir það bú-
in.
Það er margt sem ég hefði viljað
segja Pétri frænda sem fór svo
snöggt og óvænt frá okkur. Ég sé
hann fyrir mér kátan og brosmildan
og þegar hann brosti þá brosti hann
með öllu andlitinu. Það var alltaf
gleði og kraftur sem fylgdi honum
Pétri mínum. Hann var mikill fjöl-
skyldumaður, einstaklega laginn
með börn sem löðuðust að honum.
Umhyggja hans fyrir öðrum kom
fram á margvíslegan hátt. Hann var
alltaf svo hjálpsamur og fús til að að-
stoða fólkið í kringum sig. Nú síð-
ustu árin eftir að ég fór að búa fékk
ég oftar en ekki boð um dekk undir
bílinn, bollastell eða aðra hluti sem
hann taldi gagnast ungri frænku
sinni sem var að byrja að standa á
eigin fótum.
Allt frá því að ég var lítil stelpa hef
ég litið á Pétur frænda sem hálfgerð-
an afa minn. Hann átti sérstakan
stað í mínu hjarta og sem barni
fannst mér fátt betra en að heim-
sækja Pétur frænda enda snerist
hann í kringum mig og lék við mig.
Jólaböll Álversins, vinnustaðar Pét-
urs, eru meðal atvika sem eru mér
einkar eftirminnileg og voru alltaf
tilhlökkunarefni. Við klæddum okk-
ur þá upp í okkar fínasta púss og
héldum tvö af stað hönd í hönd.
Þó að samverustundum okkar
Péturs hafi fækkað eftir að ég varð
eldri þá fannst mér fjarlægðin milli
okkar aldrei vera mikil. Ég fann
ávallt fyrir sérstökum tengslum við
hann.
Á nýliðnum jólum helltum við
saman upp á espresso kaffi í nýju
kaffivélinni hans og ég kenndi hon-
um að búa til almennilega cappucc-
ino froðu. Á þeirri stundu fann ég
fyrir gömlu nálægðinni og fann svo
sterkt hve stóran sess hann skipaði í
lífi mínu. Í minningunni er þessi
stund ómetanleg fyrir mig.
Pétur skipti okkur fjölskylduna
afar miklu máli. Frændfólkið býr
flest fyrir norðan en hér í Reykjavík
vorum við svo heppin að eiga Pétur
að og hans fjölskyldu. Ég vil þakka
honum fyrir þá umhyggju sem hann
ávallt sýndi okkur litlu fjölskyldunni
í Bólstaðarhlíð.
Ég veit að Pétur frændi minn mun
áfram fylgjast með mér í gegnum líf-
ið og standa við hlið mér sem traust-
ur klettur.
Þú ljós, sem ávallt lýsa vildir mér,
þú logar enn,
í gegnum bárur, brim og voðasker.
Nú birtir senn.
Og ég finn aftur andans fögru dyr
og engla þá, sem barn ég þekkti fyrr.
(M. Joch.)
Mínar innilegustu samúðarkveðj-
ur sendi ég Guðríði, Hildi, Erlu,
Pétri Geir og Ástrós og bið guð að
vaka yfir þeim.
Ég mun sakna þín sárt, elsku Pét-
ur minn, en ég á margar góðar minn-
ingar sem ylja mér um hjartarætur á
þessari erfiðu kveðjustund.
Þín litla trítla,
Una Særún.
Pétur frændi. Þú sem varst alltaf
svo hress og kátur. Heilsaðir mér
með mikilli gleði og bauðst velkomna
á þinn hátt. Þú hafðir unun af því að
hafa margt fólk í kringum þig og þá
sérstaklega börn. Þú sagðir síðast
núna fyrir jólin: „Ég get ekki hugsað
mér jólin án barnabarnanna.“ Þau
voru þér hjartfólgin og missir þeirra
er mikill eins og þeirra mæðgna
allra.
Ég minnist áranna minna í
Reykjavík. Þú og fjölskyldan voruð
alltaf til staðar þegar á þurfti að
halda; við að flytja og geyma búslóð-
ina mína, leyfa mér að þvo, hjálpa
mér með „Unoinn“ o.fl. Sérstaklega
er eftirminnilegt spjall okkar um
menn og málefni í eldhúskróknum í
Holtsbúðinni og öll heimboðin.
Höfðinglegar voru móttökurnar
sem við fjölskyldan fengum í Bisk-
upstungunum sumarið 2004. Þú
hreinlega keyrðir úr fríi að norðan
suður yfir Kjöl til að taka á móti okk-
ur í sumarbústaðnum þínum. Okkur
langaði til að sjá bústaðinn og líta á
hestana þína. Stelpurnar muna vel
eftir þessu enda lagðir þú á, svo þær
gætu fengið að fara á hestbak.
Síðasta samtal okkar áttum við
fyrir rúmri viku við jarðarför Dags
bróður þíns. Við ræddum um að
næsta sumar yrðum við fjölskyldan
að gera okkur ferð suður yfir Kjöl til
að heimsækja ykkur í bústaðinn og
fá að fara á hestbak.
Þú sagðir: „Tékkaðu fyrst á því
hvort ég er þar.“ Undarlegt, því nú
ertu farinn og ég get aldrei tékkað á
þér framar í sumarbústaðnum. Við
munum koma þar við og hitta Gurrý
og kannski afkomendur þína.
Ykkar bræðra verður sárt saknað
á ættarmótinu í sumar, því ykkar
skarð er vandfyllt.
Ég og fjölskylda mín sendum Guð-
ríði, Hildi, Erlu, Pétri Geir og Ástrós
okkar innilegustu samúðarkveðjur.
Þuríður Sólveig Árnadóttir.
Mig langar í örfáum orðum að
minnast míns kæra vinar, Péturs
Hermannssonar. Í fáfræði minni
hélt ég að við hefðum allan heimsins
tíma og margar stundir til að heils-
ast og kveðjast. Nú get ég einungis,
með fátæklegum orðum, kvatt í síð-
asta sinn. Kynni mín og Péturs hóf-
ust þegar ég var tíu ára gömul og
eignaðist minn fyrsta hest. Hestur-
inn var að sjálfsögðu frá Pétri og ég
reikna með að fyrir tilstuðlan föður
míns hafi Pétur tekið að sér að hugsa
bæði um stelpuna og hestinn næstu
árin. Samband okkar varð frá fyrsta
degi gott og langvinnara en uppeldið
á trippinu. Hann var ekki einungis
lærifaðir minn í hestamennsku held-
ur reyndist mér einnig sem faðir í
öllu því sem stelpan og unglingurinn
gekk í gegn um á þessum árum. Það
var margt skrafað í hesthúsinu og
mörg ráðin gefin á ýmsum sviðum
lífsins. Sérstaklega er mér minnis-
stætt hvað hann hvatti mig áfram til
náms og hvað hann taldi menntun
auka á tækifæri fólks í lífinu. Ég veit
að dætur hans fengu sömu hvatn-
ingu og tóku sama mark á henni og
ég gerði.
Pétur hafði áhuga á öllu í kringum
sig. Hann lét mann alltaf finnast
maður vera mikilvægur og hann
hlustaði, mundi og spurði af áhuga
réttu spurninganna. Með þessu
sýndi hann sinn einlæga áhuga á
fólkinu sínu og lífi þess. Þó samveru-
stundunum fækkaði undanfarin ár
þá mundi hann alltaf hvað okkur
hefði farið á milli í síðasta samtali,
tók upp þráðinn þar sem frá var
horfið og skildi mig eftir með þá full-
vissu að hann myndi alltaf fylgjast
með mér, bera hag minn fyrir brjósti
og vera ekki langt undan.
Pétur átti alltaf góða reiðhesta.
Hestar hans voru öllu jöfnu kraft-
miklir klárhestar með mikla yfirferð.
Ef yfirferðina vantaði, var ekkert í
þá varið. Að fá að fara á bak hest-
unum hans var mér alltaf upplifun.
Víkingur og Sólfaxi eru mér minn-
isstæðir og ég veit að Pétri þótti líka
gaman að gleði minni yfir þeim. Pét-
ur leiddi mig áfram í hestamennsk-
unni og við áttum marga góða reið-
túra og aðrar stundir saman. Upp í
hugann kemur eitt atvik. Við Pétur
að járna Hrímfaxa. Hesturinn var
ljósgrár og komið vor. Veðrið var
gott og við vorum utandyra. Þar sem
ég held fótum sé ég allt í einu lús á
hrossinu. Skipti engum togum – ég
fleygði frá mér öllu og eftir lá Pétur
undir hestinum með hófjárnið í
hendinni. Hann stóð upp, hægur að
vanda, og sagðist vera búinn að
leggja meira í tamninguna á mér en
svo að ég þyrfti að vera stökkva
svona útundan mér, ég væri baldnari
en folinn. Ekki var æsingnum fyrir
að fara heldur hafði hann gaman af.
Ég tók upp fótinn að nýju og ekki
var minnst meira á lús en óskaplega
var ég samt fegin þegar við vorum
búin. Aldrei sá ég hann skipta skapi
og sannur áhugi hans á mönnum og
málefnum kom fram í alúð hans og
væntumþykju.
Við áttum góð sambúðarár saman
í hesthúsinu og miðlaði hann til mín
ekki aðeins reynslu í hestamennsku
heldur hafði hann áhrif á mig sem
lærifaðir lífsins sjálfs. Eins og gerist
og gengur á uppeldisárunum koma
tímar gleði og sorgar. Hann tók þátt
í þeim með mér. Einhverju sinni
þegar mér leið illa en þagði þunnu
hljóði sagði hann við mig: ,,Hvíslaðu
því öllu að Sindra.“ Þannig létti hann
á mér með því að láta mig hvísla í
eyrun á hestinum. Þá aðferð hef ég
notað æ síðan. Þegar ég frétti lát
míns kæra vinar varð ég ekki í rónni
fyrr en ég hafði hvíslað í eyru míns
gamla klárs öllu sem ég hefði vilja
segja við Pétur og verður ekki sett í
minningargrein. Þau orð hafa þó
verið sögð upphátt og berast honum
vonandi að endingu til eyrna.
Mig langar til að kveðja hann með
síðasta erindi ljóðsins Fákar eftir
Einar Benediktsson en við lestur
þess finnst mér Pétur ætíð vera hjá
mér:
– Ef inni er þröngt, tak hnakk þinn og hest
og hleyptu á brott undir loftsins þök.
Hýstu aldrei þinn harm. Það er bezt.
Að heiman, út, ef þú berst í vök.
Það finnst ekki mein, sem ei breytist og bætist,
ei böl, sem ei þaggast, ei lund, sem ei kætist
við fjörgammsins stoltu og sterku tök.
Lát hann stökkva, svo draumar þíns hjarta
rætist.
Ég bið góðan guð að vera með
Gurrý, Hildi, Erlu, barnabörnunum
og fjölskyldunni allri, vernda þau og
styrkja á erfiðum stundum.
Elsa Ingjaldsdóttir.
Við ótímabært fráfall góðs vinar
míns, Péturs Gauta, reikar hugurinn
til þess tíma fyrir rúmum 30 árum er
við kynntumst fyrst og vorum þá
saman í hesthúsi í Kópavogi. Mér féll
strax vel við þennan glaðlynda og
skemmtilega Hörgdæling, sem setti
beinskeyttar skoðanir sínar fram á
þann hispurslausa hátt sem Norð-
lendingum er lagið, og með okkur
tókst vinátta sem varað hefur síðan.
Pétur Gauti var ágætlega greind-
ur og hafði frábæra frásagnargáfu
og sagði mér margt frá bernsku- og
uppvaxtarárum sínum í Myrkárdal
og síðar í Lönguhlíð, en einnig frá
Gautlöndum í Mývatnssveit, en það-
an var móðir hans. Stundum stríddi
ég Pétri á þingeyska loftinu sem ég
sagði að í honum væri, en það hrein
ekki á honum því hann var engu síð-
ur stoltur af því en eyfirska blóðinu
sem í æðum hans rann. Það var alltaf
einhver heiðríkja yfir svip Péturs,
þegar hann ræddi um Gautlönd og
frændfólk sitt á þeim fallega bæ, og
ég veit að hann ræktaði vel vináttuna
við það góða fólk alla tíð. Flestar frá-
sagnir Péturs voru af daglegum bú-
störfum, smalamennsku um hin háu
fjöll Hörgárdals eða hirðingu fjár á
vetrum, en einnig sögur af skemmti-
legum sveitungum og samferðafólki,
allt sagt með því græskulausa glensi
og glaðværð sem einkenndi hann.
Oft hef ég velt fyrir mér þeim að-
stæðum sem margt fátækt fólk á Ís-
landi átti við að búa allt fram á tíma
stríðsáranna síðari, þar sem eina
hjólið á bænum var kannski í rokkn-
um eða skilvindunni og öll vinna og
afkoma byggðist á líkamlegu atgervi
og útsjónarsemi fólksins. Og samt
gaf þetta fólk sér tíma í stopulum
tómstundum til að lesa góðar bækur
og taka þátt í félagsstarfi sveitar
sinnar og göfga þannig andann.
Þannig finnst mér að fjölskylda Pét-
urs Gauta muni hafa verið og unnið
frábæran sigur í baráttunni við að
komast úr fátækt til bjargálna og
komið ókalið á hjarta úr því stríði.
En það var hestamennskan sem
sameinaði okkur Pétur frá fyrstu tíð
og áttum við margar unaðsstundir
saman á hestunum okkar, bæði hér á
Reykjavíkursvæðinu og í styttri og
lengri hestaferðum um landið. Hann
var ágætur hestamaður og tamn-
ingamaður, eignaðist marga góða
hesta og fóðraði þá svo vel á vetrum
að eftir því var tekið af vinum hans.
Hann var frábær ferðafélagi, ávallt
glaður og reifur með spaugsyrði á
vör og ráð undir rifi hverju ef eitt-
hvað bjátaði á, svo sem við járningar
eða lagfæringar á reiðtygjum. Þegar
við Andvaramenn héldum sýninguna
Hestadagar í Garðabæ fékk ég Pét-
ur til að hafa yfirumsjón með þeirri
hlið sýningarinnar sem kölluð var
Sögusýning og átti að sýna hina
ýmsu notkun hestsins frá fornu fari.
Hann leysti það starf frábærlega vel
af hendi ásamt félögum sínum, vandi
óvana bæjarhesta undir heyband,
hrís og skreið og aðra fyrir hest-
vagna, og leiddi lestina svo um sýn-
ingarsvæðið með þeirri nærgætni og
fumleysi að ekkert óhapp hlaust af.
Pétur Gauti hafði þá fágætu eig-
inleika að kunna að rækta vináttu. Á
árunum sem við hjónin bjuggum úti
á Álftanesi hafði hann fyrir sið að líta
inn til okkar með reglubundnu milli-
bili, oftast á sunnudagsmorgnum.
Hann var árrisull maður og stundum
kom fyrir að hann tók okkur fjöl-
skylduna í bólinu. Þá vorum við ekki
lengi að drífa okkur í sloppana og
setja upp kaffi. Í framhaldinu var
svo farið að taka út þjóðmálin. Við
vorum langt því frá að vera sammála
í pólitík og tókum marga fjöruga
snerru um stjórnmál líðandi stund-
ar, en vorum alltaf jafn góðir vinir
fyrir því. Mest spjölluðum við þó um
sameiginleg áhugamál okkar, hesta-
mennsku, sveitabúskap og íslenska
menningu, og þar var ekki komið að
tómum kofunum hjá Pétri. Hann var
hafsjór af fróðleik og kunni skil á
mönnum og málefnum um allt land.
Síðast leit ég inn í kaffi hjá mínum
góða vini á jólaföstunni og þá barst
tal okkar eins og svo oft áður að
bernskuslóðum hans norður í Hörg-
árdal. Bundum við þá fastmælum að
fara saman norður við fyrsta tæki-
færi, útvega okkur hesta og ríða
fram í Myrkárdal og skoða tóftina af
gamla bernskuheimili hans. Sú ferð
verður ekki farin með Pétri, en ef til
vill fæ ég einhvern ættingja hans til
fylgdar á þær slóðir síðar.
Að leiðarlokum þökkum við Guð-
rún Pétri Gauta áralanga vináttu og
tryggð og sendum Guðríði, dætrum
þeirra, barnabörum og öðrum ást-
vinum einlægar samúðarkveðjur og
biðjum góðan Guð að blessa þau öll.
Andreas Bergmann.
Síðasta gamlárskvöldi var fagnað í
Holtsbúð hjá Pétri og Guðríði. Að
vanda var margt skrafað og hlegið.
Pétur var þar kóngur í ríki sínu,
hress með ákveðnar skoðanir á
skaupinu. Þá hvarflaði ekki að okkur
að skömmu síðar yrði hann kvaddur
hinstu kveðju. En lífið er óútreikn-
anlegt. Fyrir tólf árum tengdist ég
fjölskyldu Guðríðar og kynntist
Pétri. Edda kona mín og Ragnheiður
tengdamóðir, hafa ætíð verið heima-
gangar hjá þeim hjónum. Kynni okk-
ar Péturs voru góð. Einkennandi var
hvernig hann fyllti upp þau rými þar
sem hann kom. Ekki var hann þó
sérlega hávaxinn eða feitlaginn. Nei,
rýmin fyllti hann af lífi og fjöri. Um
tíma bjuggu tengdó og Hildur, dóttir
Péturs, í sömu blokk. Þegar setið var
inni í stofu hjá tengdó heyrðist oft
hressilegur hlátur frá bílastæðinu
jafnvel þó gluggar væru lokaðir.
Mátti bóka að þar var Pétur kominn
í heimsókn eða að rétta hjálparhönd.
Það vita þeir sem til þekkja að smit-
andi hláturinn hans heyrðist vel.
Börnin drógust að Pétri eins og seg-
ull enda beindi hann athygli sinni
jafnan fyrst að þeim. Þegar við kom-
um í sumarbústaðinn sagði Pétur oft
við litlu strákana mína: „Nei, er ekki
hann Marmundur kominn,“ og brosti
góðlátlega. Þetta nafn afa míns not-
aði hann stundum, ekki síst ef hann
vildi gantast í tengdó með því að
barnabörnin líktust henni lítið. Hvað
sem til er í því munum við sakna þess
að fá ekki oftar slíkar móttökur með
tilheyrandi brosi. Líkja má fjölskyld-
um við girðingu. Einstaklingarnir
mynda staura og í góðum girðingum
standa þeir þétt saman. Góðar girð-
ingar standast áhlaup og hornstaur-
arnir eru traustir. Mér finnst að
hann Pétur hafi verið nokkurs konar
hornstaur í okkar fjölskyldu. Hann
hefur ávallt verið ómissandi í því
sem gert hefur verið. Það er mikið
áfall þegar slíkur hornstaur brotnar
og girðingin stendur löskuð eftir. En
minning um góðan dreng lifir. Guð-
ríði, Hildi, Erlu og afabörnunum
þeim Pétri Geir og Ástrós sendum
við Edda og strákarnir innilegar
samúðarkveðjur.
Aðalsteinn Ingvason.
Síðast þegar ég hitti Pétur var
hann ekkert á förum. Sennilega
kvaddi hann þó á hinn besta veg; á
æskuslóðum fyrir norðan, innan um
nánustu ættingja og vini. Þessi kviki
og afskaplega hjartahlýi maður var
einstaklega hjálpsamur og ráðagóð-
ur, reyndar vildi hann fá að ráða
hvernig hlutirnir voru gerðir og vissi
iðulega miklu betur en þessi óharðn-
aði unglingur hvernig gera átti hlut-
ina. Síðast í sumar hafði hann sterk-
ar hugmyndir hvernig breyta ætti og
bæta húsið mitt og lýsti því með sín-
um háa rómi. Já, Pétur hafði sterka
rödd sem stundum vakti mig af vær-
um blundi, ekki endilega að það væri
meiningin, heldur var hann kannski
bara að ræða um það við Guðríði
hvort hann ætti ekki að hella upp á
kaffi; þrennar lokaðar dyr höfðu
ekkert að segja.
Pétur var mikil félagsvera, enda
skemmtilegur sjálfur. Hann hafði
gaman af tónlist þótt þessi klassíska
tónlist sem dætur hans báru borð
væri kannski ekki alveg eftir hans
höfði, músík með laglínu sem hægt
var að syngja eftir var meira að hans
skapi og honum fannst nú aulalegt
að maður skyldi ekki getað glamrað
undir lögunum hans Fúsa. Pétur var
mikil tilfinningavera, en það leyndist
ekki neinum sem sá hann innan um
dætur sínar og barnabörn og einnig
hestana sína, þó svo hann bæri til-
finningar sínar ekki á borð dagsdag-
lega.
Péturs verður sárt saknað hvar-
vetna og er ég þakklátur fyrir að
hafa fengið að kynnast honum þótt
stutt væri og þó að við hittumst
sjaldan á síðustu árum. Ég geri þó
ekki ráð fyrir að hann láti okkur af-
skiptalaus.
Snorri Pétur Eggertsson.
Góður vinur og félagi, Pétur Gauti
Hermannsson, er fallinn frá. Allt of
snemma, finnst okkur samferðafólki
hans í hestamennskunni, en enginn
ræður sínum örlögum. „Við sjáumst
svo eftir viku þegar ég kem aftur
suður,“ voru hans síðustu orð við mig
þegar hann lagði af stað norður í
land, til að fylgja bróður sínum til
grafar. En hann fylgdi honum alla
leið yfir móðuna miklu.
Ég minnist samverunnar í Sörla-
holti 3, hesthúsinu sem við deildum
saman um nokkurra ára skeið. Við
vorum að leggja drög að starfsemi
hesthússins í vetur og skipuleggja að
taka hrossin okkar á hús. Oft var
gestkvæmt í kaffistofunni okkar og
þar fóru fram langar umræður um
hross og ferðalög, menn og málefni.
Pétur var fróður og hafði frá mörgu
að segja. Þar ríkti gleði og samhugur
og var Pétur þar hrókur alls fagn-
aðar enda lífsglaður mjög. Hann
gerði oft grín að sjálfum sér og sér-
staklega man ég þegar hann sagði
okkur frá hrakförum sínum í sleppi-
túr, þar sem hann endaði ofan í síki,
varð holdvotur og þurfti að skipta
um föt yst sem innst við þjóðveg
nr.1. Og hann brosti og hló með öllu
andlitinu og smitaði út frá sér svo að
allir viðstaddir veltust um. Og ekki
vantaði kímnina hjá honum þegar
hann skírði hryssurnar sínar. „Ó
helga nótt“ og „Í bljúgri bæn“. Pétur
var mín stoð og stytta í hesthúsinu
og ef eitthvað þurfti að lagfæra á
heimili mínu. Hann var alltaf boðinn
og búinn að veita aðstoð, taka að sér
verkefni og ráðleggja.
Ég minnist ferðar, sem við fórum
nokkur saman ásamt Pétri og Guð-
ríði ríðandi yfir Arnarvatnsheiði. Þá
héldum við upp á 70 ára afmælið
hans í sumarbústað efst í Borgar-
firðinum áður en við lögðum á heið-
ina. Þetta var ógleymanleg ferð í
góðu veðri með góðum félögum og á
góðum hrossum. Margt skondið
gerðist eins og oft er í slíkum ferðum
og við lifðum lengi á þessari ferð.
Það verður tómlegt í hesthúsinu í
vetur án hans. Þeir verða margir
sem sakna hans þar enda var hann
þekktur að góðmennsku og hjálp-
semi.
Kæri vinur, hafðu þökk fyrir sam-
fylgdina. Ég vona að þín bíði góðir
gæðingar fyrir handan.
Guðríði, dætrum og barnabörnum
sendi ég mínar innilegustu samúðar-
kveðjur og bið Guð styrkja þau í
sorginni.
Blessuð sé minningin um góðan
dreng.
Guðlaug.
 Fleiri minningargreinar um
Pétur Gauta Hermannsson bíða
birtingar og munu birtast í blaðinu
næstu daga. Höfundar eru: Gerður
og Guðmundur Bergsson; Hulda G.
Geirsdóttir.