Morgunblaðið - 20.01.2006, Blaðsíða 46

46 FÖSTUDAGUR 20. JANÚAR 2006 MORGUNBLAÐIÐ
MINNINGAR
✝ Aðalbjörn Jóns-son fæddist á
Grundarstíg 17 í
Reykjavík 25. nóv-
ember 1919. Hann
andaðist á heimili
sínu Vesturgötu 36 í
Keflavík mánudag-
inn 9. janúar síðast-
liðinn. Foreldrar
hans voru hjónin
Jón Ólafsson, f. á
Geitabergi í Svína-
dal 12. maí 1896, d.
1971 í Reykjavík, og
Jónína Jónsdóttir, f.
á Heggstöðum í Andakílshr. 14.
apríl 1894, d. í Reykjavík árið
1920. Hún lést frá þremur ungum
börnum þeirra hjóna, Valgarði
Líndal, f. 14. nóv. 1916, Guðrúnu,
f. 12. febr. 1918, og Aðalbirni, f.
25. nóv. 1919, þeim er hér er
minnst. Foreldrar þeirra bjuggu í
Katanesi á Hvalfjarðarströnd.
Eftir lát konu sinnar kvæntist Jón
seinni konu sinni, Ólöfu Jónsdótt-
ur frá Bolholti á Rangárvöllum, f.
7. maí 1892. Þau eignuðust tvö
börn, Ólaf, f. 10. júní 1922, og Jón-
ínu Bryndísi, f. 29. maí 1923.
Vorið 1921 var Aðalbjörn settur
í fóstur að Bolholti á Rangárvöll-
um hjá foreldrum Ólafar, Jónínu
Gunnarsdóttur frá Kraga á Rang-
árvöllum, f. 12. apríl
1868, og Jóni Ólafs-
syni, f. á Voðmúla-
stöðum í Austur-
Landeyjum 8. mars
1858. Þau önduðust
í Snjallsteinshöfða í
Landsveit bæði
sömu nóttina, 19.
febrúar 1939.
Lengst af bjuggu
þau í Bolholti, en
síðustu átta árin í
Snjallsteinshöfða.
Hinn 19. sept.
1953 kvæntist Aðal-
björn Kristnýju Ingibjörgu Rós-
inkarsdóttur, f. 26. febr. 1927, frá
Snæfjöllum á Snæfjallaströnd.
Þau eignuðust fjögur börn. Þau
eru: Jón, f. á Sámsstöðum í Fljóts-
hlíð 20. apríl 1954, Haraldur, f. á
Sámsstöðum 28. júní 1955, Jakob-
ína, f. í Kópavogi 25. apríl 1958,
og Rósinkar, f. í Kópavogi 14. apr-
íl 1959. Aðalbjörn gekk í föður-
stað börnum konu sinnar, þeim
Ester Aðalbjörnsdóttur, f. á Ísa-
firði 11. ágúst 1948, og Guðmundi
Árna Sigurðssyni, f. í Hnífsdal 26.
október 1949. Þau ólust upp sem
börnin þeirra.
Útför Aðalbjörns fer fram frá
Keflavíkurkirkju í dag og hefst at-
höfnin klukkan 14.
Elsku afi, þú hringdir í mig fjórum
dögum áður en þú kvaddir þennan
heim. Í þessu símtali vissi ég innra
með mér að þú værir að kveðja mig.
Það var svo margt sem þú þurftir að
segja mér. Ég sat og hlustaði á hvert
orð sem þú sagðir en einhvern veg-
inn stóðu orðin sem mig langaði að
segja þér föst í hálsinum á mér.
Elsku afi, mig langaði að segja svo
margt og langar enn. Einn af þínum
helstu eiginleikum var að sjá alltaf
hið góða í lífinu til þess að yfirstíga
hið neikvæða. Góðmennska þín hafði
alltaf mikil áhrif á mig í hvert skipti
sem ég hitti þig eða þegar þú varst
svo elskulegur að slá á þráðinn til
mín. Þú hikaðir aldrei við að hrósa
mér fyrir það sem ég hafði tekið mér
fyrir hendur hverju sinni og þú varst
alltaf jafn stoltur af mér. Að fá að
heyra og finna slíkt er ekki sjálfgefið
í þessu lífi. Orð þín fylltu mig alltaf
miklum krafti og verða þau alltaf
geymd í huga mínum. Samskipti
okkar voru einlæg og það var mér
mikils virði að vita að ég gæti treyst
þér. Mér er það alltaf minnisstætt
þegar ég kom ein til þín og við löbb-
uðum saman út að Garðskagavitan-
um og ég sagði þér margt sem mér lá
á hjarta. Það sem fór okkar á milli þá
hefur og verður alltaf einungis okkar
á milli.
Þú komst inn á heimili mitt ásamt
ömmu í fyrsta skipti um jólin. Mér og
fjölskyldu minni fannst það notalegt
að geta tekið á móti ykkur báðum og
var heimsóknin ánægjuleg fyrir okk-
ur öll. Í vikunni milli jóla og nýárs
kom ég svo ásamt fjölskyldu minni
til ykkar hjónakornanna og áttum
við þar saman ánægjulega samveru-
stund. Þessi samverustund var okk-
ar síðasta hér á þessum stað og er ég
þakklát fyrir það að hafa átt hana
með þér. Það er alveg á hreinu að
það voru forréttindi að hafa fengið að
kynnast þér og er ég ævinlega þakk-
lát fyrir allar þær stundir sem við
fengum að eyða saman. Og nú kveð
ég þig með þeim fallegu orðum sem
þú kvaddir mig með í okkar síðasta
samtali þar sem þú varst svo þakk-
látur fyrir að hafa komið inn á heim-
ili mitt, okkar stundir verða ekki
gleymdar heldur vel geymdar.
Þín
Hildur.
Að fæðast og deyja er lífsins saga.
En samt er það svo að maður hrekk-
ur jafnan við þegar manni er tilkynnt
lát góðs vinar. Þannig fórst mér er
mér var borin fregnin að Aðalbjörn
vinur minn væri dáinn. Þó vissi ég að
árin voru orðin nokkuð mörg og
heilsa hans léleg og hann reiðubúinn
að hlýða kalli sínu. Sterk trúarvissa
gaf honum þrek að þakka hvern dag
og horfa óttalaus fram á veg. – Bless-
unaróskir mínar fylgja þér, Alli
minn, á nýjum vegum. En ég sakna
þín. Nú hringir þú ekki lengur til
mín. En ég á og geymi minningarnar
um spjall okkar og þá miklu hlýju og
vináttu sem þú umvafðir mig og mitt
fólk og raunar alla, – þú varst mann-
vinur – gafst okkur öllum bænir þín-
ar. Þú barst aldrei á í lífinu og hefur
trúlega ekki reist hallir sem þykja
efni í fyrirsagnir. En trygglyndi þitt
og vinátta og þakkarhugur var ein-
stakur og allar fyrirbænirnar sem þú
hefur gefið samferðamönnunum ein-
lægar, þar varst þú stór. Minning-
arnar sem ég á um þig, kæri vinur,
eru mér bæði dýrmætar og lær-
dómsríkar.
Atvikin höguðu því svo að við vor-
um vinnufélagar eitt sumar og unn-
um tveir að heyskap. Þetta er dýrð-
legt sumar í minningunni. Við
þekktumst ekkert er samstarf okkar
hófst. En ég fann fljótt að þar sem
Alli fór, fór góður drengur og vinátta
tókst með okkur, sem aldrei hefur
rofnað síðan. Breytti engu þó að við
höfum lengst af búið í sitthvorum
landsfjórðungi. Vinátta mælist ekki í
vegalengdum. Það sannaði Alli.
Hann átti vafalaust marga kunn-
ingja en fáa vini. Þeim sýndi þessi
duli maður mikinn trúnað og ein-
staka vináttu – fjarlægð skipti ekki
máli, síminn leysti það. Nú verða
símtöl okkar ekki fleiri – ég sakna
þess. En svona er lífið – sá sem nýtur
verður líka að sakna. Aðalbjörn var
að eðlisfari dulur maður og það fór
jafnan lítið fyrir honum í önn dag-
anna. En í þröngum vinahópi var
hann hrókur alls fagnaðar og átti til
að fara á kostum þegar hann sagði
frá og kryddaði frásögnina með
röddum samferðamanna – lét þá
tala. Alltaf var þetta græskulaust og
meiddi engan. Og hvernig mátti það
vera – slíkt var svo fjarri honum.
Hafi ég þekkt Alla rétt vildi hann
engan særa og vera alltaf heldur til
góðs. Þar gerði hann miklar kröfur
til sín en kunni að fyrirgefa okkur
mistök.
Fyrir nokkru bað Alli mig að
minnast sín nokkrum orðum er lífi
hans lyki. Þegar hann var á öðru ári
og móðir hans fallin frá, var honum
komið í fóstur í Bolholti á Rangár-
völlum til hjónanna Jóns Ólafssonar
og Jónínu Gunnarsdóttur. Eins og
komið var leit hann á það sem mikið
lífslán að hafa lent hjá þessum góðu
hjónum sem reyndust honum eins og
bestu foreldrar og börn þeirra eins
og góð systkini og afkomendur
þeirra hafa sýnt honum sömu tryggð
og vináttu. Það var gæfa mín að
tengjast þessu góða fólki sagði hann
oft við mig. Hann bað mig að minn-
ast sín við ævilok – ekki til að mæra
sig – heldur til að kunngera þessu
góða fólki þakklæti sitt og væntum-
þykju, sem hann var aldrei maður til
að sýna sem vert væri eins og hann
orðaði það sjálfur. Þessa bón hans
geri ég af einlægni – svo oft talaði
hann um fólkið sitt og alltaf af sama
hlýleika og virðingu. – Ég veit þið
minnist hans í bænum ykkar þakklát
fyrir allt, sem hann var ykkur.
Hvað ungur nemur gamall temur.
Aðalbjörn ólst upp í sveit í Bolholti á
Rangárvöllum til 1931 og flutti þá
með fósturforeldrum sínum að
Snjallsteinshöfða í Landsveit. Sveit-
in og sveitalífið var Alla alltaf hug-
stætt – þar naut hann sín best – ung-
ur lærði hann þar til verka og voru
þau honum samofin. Hvergi naut
hann sín betur meðal vina og að
bjástra við dýrin. Hann var mikill
dýravinur og hestarnir voru honum
ekki síst kærir. Minnist ég stunda, er
við fórum á fákum hans. Það voru
glaðar stundir. Eins og gengur leit-
aði hann atvinnu við sjávarsíðuna
sem ungur maður. En sveitin togaði
alltaf í hann – Alli var sannur sveita-
maður í þess orðs bestu merkingu.
Það leiddi því eins og af sjálfu sér að
þegar Aðalbjörn og Kristný hófu bú-
skap völdu þau sveitina er hann
gerðist bústjóri hjá Klemensi Krist-
jánssyni á Sámsstöðum í Fljótshlíð
1953, þá var vor í lofti. En enginn
ræður sínum næturstað. Heilsa hans
þoldi ekki vinnuálag bóndans og fjöl-
skyldan flutti á mölina eins og sagt
er. Alli unni fjölskyldu sinni og vildi
leggja allt í sölurnar fyrir hana, vera
þar sem hún gæti best bjargast. Fór
fjölskyldan fyrst í Kópavog 1957, en
flutti til Reykjavíkur 1960 og í Garð-
inn 1962, þar sem heimilið stóð þar
til fyrir fáum árum er þau fluttu til
Keflavíkur. Í Garðinum leið Alla vel,
þar var víðsýnt, staðurinn minnti
hann á sveitina þar sem rætur hans
stóðu. Alli stundaði almenna vinnu
meðan aldur og heilsa leyfðu. Ég veit
að hann hefur verið trúr í verki, því
mottó hans í lífinu var að skulda eng-
um neitt nema að elska hver annan.
Hann vildi lifa eftir þessum orðum
postulans.
Góði vinur: Með þessum orðum
hef ég komið ósk þinni á framfæri og
það sem umfram er, er kveðjan mín.
Ég og konan mín kveðjum þig með
innilegu þakklæti fyrir alla vináttu
og bænir sem þú hefur gefið okkur.
Við vissum að heilsa þín var að bila
og erum Guði þakklát að þú fékkst
að sofna síðasta blundinn í rúminu
þínu, – kveðja á hljóðlátan hátt eins
og líf þitt var. Drottinn heyrði bæn
þína. Kristný, börn og fjölskyldur;
Innilegar samúðarkveðjur frá okkur
hjónum.
Við geymum öll minningar um
góðan dreng. Gefum honum bænirn-
ar okkar og segjum: Far þú í friði,
friður Guðs þig blessi, hafðu þökk
fyrir allt og allt.
Blessuð sé minning þín, Aðalbjörn
Jónsson.
Bjarni Guðjónsson.
Nú þegar leiðir skiljast um stund,
hugsa ég til þess að hafa ekki svarað
bróður mínum betur nokkrum
spurningum, sem hann hafði áhuga
á. Hann hafði á orði hve hann væri
ókunnur uppruna sínum og ætt-
mennum, vegna fjarlægðar frá okk-
ur, sinni eigin fjölskyldu. Ég vil gera
tilraun til að bæta um betur.
Afi okkar, Jón Hannesson, var frá
Elínarhöfða á Akranesi af Klingen-
bergsætt, sem er allútbreidd hér.
Kona, Kristjana Jónsdóttir bónda í
Efri-hrepp. Þau bjuggu í Árdal, síð-
ar Heggstöðum. Jón deyr þar 18.
des. 1893, þann vetur, 14. apríl, fæð-
ist þeim dóttir, sem þriðja barn
þeirra, barnið var skírt Jónína, dreg-
ið af föðurnafninu, hún er móðir okk-
ar. Tvö eldri börnin munu hafa fyrst
flutt að Varmalæk, en vorið 1913,
flytja þau til Kanada, að vori. Þar
giftast þau íslensku fólki og setjast
að í Manitobafylki o.v. Börn þeirra
fóru sum til N-Vancover. Jón átti tvö
börn en Ingibjörg sjö. Tvö þeirra
hafa komið í heimsókn til okkar. Wil-
freð V. Andreson er okkur allkunn-
ugur og oft komið, síðast í fyrrasum-
ar.
Jónína móðir okkar var töluvert
yngri. Henni var komið í fóstur til
ungra hjóna úr Skorradal, þau hétu
Jón Bjarnason og Guðlaug Gísla-
dóttir, þau bjuggu góðu búi, á Ána-
brekku á Mýrum. Það má segja að
þetta móðurfólk okkar sé af borg-
firsku bændafólki úr hinum fögru
sveitabyggðum og gjöfula landi, ár
og engi …
Vorið 1909 kaupa þau fósturfor-
eldrar móður okkar jörðina Þránd-
arstaði í Brynjudal í Kjósarsýslu.
Haustið 1915 ræður Jón Bjarnason
sér vetrarmann, það var Jón Ólafs-
son sem var sonur Ólafs Jónssonar,
sem áður hafði búið í 12 ár í Kata-
nesi, og 18 ár áður á Geitabergi í
sama hrepp. Að Geitabergi flutti
hann harðindavorið 1881, kom úr
Hraununum, sunnan Hafnarfjarðar.
Var leiguliði á Þorbjarnarstöðum, og
reri til fiskjar úr Straumsvík. Þarna
vann hann sér inn jarðarverðið fyrir
Geitaberginu, kr. 3000, það var árið
áður sem svo samdist, aðeins upp á
heiðursmannasamkomulag, sem
dugði, Ólaf vantaði aðeins upp á jarð-
arverðið og hét því að afla þess fjár,
koma svo með greiðsluna.
Ólafur bjó í barnlausu hjónabandi,
en skildi við konuna, þá kominn að
Geitabergi. Þá kemur til hans ung
myndarleg kona, sem Guðrún Rögn-
valdsdóttir hét, 33 árum yngri. Þau
eignuðust 4 börn, sem eru Jón Ólafs-
son, faðir okkar, Guðfríður, maður
Matthías, sjómaður á skútum og tog-
urum í 50 ár, oftast kokkur. Guðný,
maður Jón Snorri bakarameistari á
Hf., og Björgvin vörubílstjóri á
Akranesi.
Ólafur á Geitabergi og Katanesi
varð orðlagður dugnaðarmaður og
bóndi góður, Guðrún konan hans lét
sitt ekki eftir liggja, dugleg.
Þrátt fyrir nokkurn aldursmun þá
lést Guðrún 1911, afleiðing slyss.
Ólafur dó 1912. Faðir Guðrúnar var
Rögnvaldur Jónsson útvegsbóndi.
Hann var giftur systrum. með fyrri
konunni, Guðrúnu, átti hann 12 börn
síðan 6 börn með Arnbjörgu, þau
urðu 18, börnin. Rögnvaldur var
sagður stór og hraustur, kappfullur
og heppinn formaður.
Maður sem reri hjá honum í mörg
ár lét mikið vel af honum, prúður og
ljúfur maður.
Hann var móðurafi Jóns föður
okkar. Út af Ragnheiði Rögnvalds
eru Jóhannes í Bónus, Óli í Olís og
margt áberandi dugnaðarmanna í
þjóðfélaginu.
Hinn 12. maí 1916 voru þau gefin
saman Jón Ólafsson og Jónína Jóns-
dóttir á Þrándarstöðum. Þar fæddist
þeim frumburður, sá sem hér ritar.
En 12. febr. á þorranum, frostavet-
urinn mikla 1918, fæddist þeim dótt-
irin Guðrún, sem lést sjötug, þá var
farið á ís úr Brynjudal um freðinn
Hvalfjörð til Reykjavíkur. Foreldrar
okkar fluttu vorið 1918 úr sveitinni,
fengu leigt á Grundarstíg 17. Þar
fæddist þeim drengurinn Aðalbjörn,
sem hér er kvaddur. Á þessu tíma-
skeiði hófust virkjanir í Elliðaám.
Þangað réðst hópur manna, faðir
okkar var einn þeirra. Menn settu
kostfélag á laggirnar og var faðir
okkar kosinn til að verða koststjóri,
en hann keypti sér verslun um þetta
leyti sem Ásbyrgi hét. Ég gæti trúað
að þarna hafi þeim foreldrum okkur
hagnast það að þau kaupa gott íbúð-
arhús á Brekkustíg 8. 17. des. 1920
kom stóra höggið, þá deyr móðir
okkar snögglega. Um vorið þegar
bóndinn í Bolholti kom til að sækja
dóttur sína úr vistinni, segir hann,
við skulum taka Aðalbjörn litla með
og honum var ekki skilað aftur, veri
þau blessuð fyrir. Ég kveð minn
kæra bróður, með fullri hluttekn-
ingu.
Valgarður L. Jónsson.
Ég heyri álengdar hófadyninn,
ég horfi langt á eftir þér.
Og bjart er alltaf um besta vininn
og blítt er nafn hans á vörum mér.
(Davíð Stefánsson.)
Aðalbjörn Jónsson var einn
þeirra, sem gott er að minnast sem
samferðamanns á lífsleiðinni, vegna
þeirra mannkosta sem honum voru
áskapaðir. Það voru reyndar ekki
kostir, sem metnir verða á mæli-
stokk frægðar og frama eða vegnir á
vogarskálum hinnar taumlausu
græðgi, enda var hlutur Aðalbjörns
ekki mikill fyrirferðar á þeim vett-
vangi. Hans hlutur var hins vegar
stór á þann mælikvarða, sem mælir
heiðarleika, trygglyndi og trú-
mennsku, ræktarsemi við sína nán-
ustu og virðingu fyrir náttúrunni
ásamt sköpunarverkinu öllu. Alli,
eins og hann var daglega nefndur af
sínum nánustu, missti móður sína í
frumbernsku en naut þeirrar gæfu,
að stjúpmóðir hans, Ólöf Jónsdóttir,
kom honum í fóstur til foreldra
sinna, sæmdarhjónanna Jónínu
Gunnarsdóttur og Jóns Ólafssonar,
sem þá bjuggu í Bolholti á Rangár-
völlum. Þau fluttu síðar að land-
námsjörðinni Snjallsteinshöfða í
Landsveit og hjá þessum hjónum og
börnum þeirra ólst Alli upp og naut
þar ástar og umhyggju í ríkum mæli.
Í uppvextinum vann hann að öllum
hefðbundnum sveitastörfum eins og
þau tíðkuðust allt fram að fyrri
heimsstyrjöldinni og vandaði öll
verk, sem honum var trúað fyrir.
Sérstaka alúð lagði hann þó við
hrossin, enda ágætur tamningamað-
ur og tókst oft að gera gæðinga úr
folum, sem aðrir höfðu ekki náð tök-
um á. Alli stundaði ekki skólagöngu
umfram það, sem í boði var almennt í
farskólum til sveita á árunum í
kringum 1930. Hann naut hins vegar
þeirrar menntunar, sem hlýst af því
að vera á mótunarárunum samvist-
um við vandað og menningarlega
sinnað fólk, sem með líferni sínu og
framkomu við aðra var til fyrir-
myndar. Slík menntun fæst ekki
endilega með langri skólagöngu,
enda sjálfsagt ekki á námskrám
skólakerfis nútímans. Aðalbjörn
Jónsson bar yfirbragð og framgöngu
uppalenda sinna alla tíð með sér, og
sannaðist þar hið fornkveðna: „fjórð-
ungi bregður til fósturs.“
Ég naut þeirrar gæfu að vera í níu
sumur „snúningastrákur“ hjá þessu
ágæta fólki og met þá veru til jafns
við langt skólanám. Á þessum sum-
ar- og sólskinsdögum kynntist ég
Alla, sem þá var að verða fulltíða
maður og þótt leiðir hafi skilið, höf-
um við fylgst hvor með öðrum í
gegnum tíðina.
Hann naut þeirrar gæfu að eign-
ast góða eiginkonu, sem var honum
samstiga í uppeldi barna þeirra, en
Alli var einstaklega góður heimilis-
faðir.
Undirritaður varð þess einnig
áskynja að Alli var vel metinn af
vinnuveitendum sínum, enda skipti
hann ekki oft um vinnustað. Það var
gott að vera í návist Alla og ég minn-
ist hans nú sem manns sem aldrei
brást trausti annarra, manns, sem
aldrei lét hnjóðsyrði falla um aðra
menn, en færði frekar ávirðingar
annarra til betri vegar, manns sem
aldrei gerði neitt á hlut annarra. En
sérstaklega minnist ég góðs drengs,
sem átti rætur í íslenskri bænda-
menningu og bar aðalsmerki þess til
hinstu stundar.
Dæm svo mildan dauða,
Drottinn, þínu barni,
eins og léttu laufi,
lyfti blær frá hjarni,
eins og lítill lækur
ljúki sínu hjali,
þar sem lygn í leyni
liggur marinn svali.
(Matthías Jochumsson.)
Það er bjart yfir minningunni um
Aðalbjörn Jónsson. Ég votta Dídí og
börnunum mína dýpstu samúð.
Finnbogi Eyjólfsson.
AÐALBJÖRN
JÓNSSON
Morgunblaðið birtir minningar-
greinar alla útgáfudagana.
Skil Minningargreinar skal senda í
gegnum vefsíðu Morgunblaðsins:
mbl.is (smellt á reitinn Morgun-
blaðið í fliparöndinni – þá birtist
valkosturinn „Senda inn minning-
ar/afmæli“ ásamt frekari upplýs-
ingum).
Myndir Ef mynd hefur birst í til-
kynningu er hún sjálfkrafa notuð
með minningargrein nema beðið
sé um annað. Ef nota á nýja mynd
er ráðlegt að senda hana á
myndamóttöku: pix@mbl.is og
láta umsjónarmenn minningar-
greina vita.
Minningar-
greinar