Morgunblaðið - 20.01.2006, Blaðsíða 36

36 FÖSTUDAGUR 20. JANÚAR 2006 MORGUNBLAÐIÐ
UMRÆÐAN
PRÓFKJÖR Sjálfstæðisflokksins
fer fram næstkomandi laugardag og
er mjög mikilvægt að þar verði til
sterk liðsheild sem verður sig-
urstrangleg í komandi bæjarstjórn-
arkosningum. Ég tel mig búa yfir
kostum sem geta nýst Kópavogsbú-
um og hef ég því ákveðið að gefa
kost á mér í 4.–5. sæti í
prófkjöri Sjálfstæð-
isflokksins í Kópavogi
þann 21. janúar næst-
komandi.
Jafnréttismál
Ég tel mikilvægt að
markvisst sé unnið að
jafnrétti kynjanna.
Stelpur eiga einfald-
lega að fá sömu tæki-
færi og strákar á öllum
sviðum samfélagsins.
Þeir sem taka að sér
uppeldi barna, svo sem
foreldrar, kennarar og þjálfarar
verða að leggja áherslu á að stelpur
og strákar geti náð árangri í öllu því
sem þau taka sér fyrir hendur.
Íþróttafélögin í Kópavogi hafa verið
í fararbroddi hvað þetta snertir og
mikilvægt að tryggja að sú vinna
stöðvist ekki. Það er mín skoðun að
hugarfarsbreyting sé forsenda fyrir
því að jafnrétti verði að fullu náð. Sú
hugarfarsbreyting þarf að ná til alls
samfélagsins og tekur tíma en með
markvissri vinnu er hægt að flýta
fyrir slíkri breytingu. Ég er viss um
að margir Kópavogsbúar deili þess-
ari skoðun með mér og nauðsynlegt
að tryggja brautargengi þeirra sem
leggja áherslu á jafnréttismál.
Skipulagsmál
Skipulag verður að hugsa til fram-
tíðar og erfitt er að leiðrétta gömul
mistök. Skipulagsmál eru mjög mik-
ilvæg, sérstaklega í
jafnört vaxandi bæ og
Kópavogi og á stóran
þátt í því að íbúar hans
dafni vel. Náin sam-
vinna verður að vera á
milli þeirra sem stjórna
og íbúa bæjarins. Íbúar
þekkja sitt umhverfi og
vita oft á tíðum betur
en stjórnendur hvernig
haga ber hlutunum og
því ber að efla íbúa-
lýðræði í skipulags-
málum.
Kópavogur er fyrir
alla aldurshópa
Ég legg ríka áherslu á að Kópa-
vogsbær sé bær fyrir alla aldurs-
hópa. Með auknum lífaldri fjölgar
eðli máls samkvæmt eldri bæj-
arbúum og þarfir þeirra verða sífellt
fjölbreyttari. Huga þarf að aukinni
þjónustu fyrir eldri bæjarbúa sem
lögðu grunn að því velferðarþjóð-
félagi sem við lifum í í dag. Það er
mikilvægt að uppfylla sem best mis-
munandi þarfir þeirra sem eldri eru
þannig að þeir geti notið lífsins og
átt áhyggjulaust ævikvöld. Kópa-
vogur er þekktur fyrir tómstunda-
starf aldraðra og má nefna frí-
stundahópinn Hana nú sem hefur
staðið fyrir öflugu tómstundastarfi
fyrir aldraðra í Kópavogi.
Íþrótta- og unglingamál
Áhersla á forvarnir er aldrei of
mikil. Í dag er margt sem keppir um
athygli barna og unglinga og því enn
mikilvægara að tryggja öflugt
íþrótta- og tómstundastarf sem
leggur áherslu á heilbrigt líferni og
metnað. Það hefur sýnt sig að íþrótt-
ir og aðrar tómstundir stuðla að
betri líðan og heilsteyptari ein-
staklingum. Foreldrar eru í vaxandi
mæli að gera sér grein fyrir mik-
ilvægi forvarna. Þessum áhuga for-
eldra þarf að mæta með markvissum
stuðningi. Meðal annars með því að
efla samvinnu milli skólanna og
íþróttafélaganna í Kópavogi.
Sterkan lista til sigurs
Eftir Ásthildi Helgadóttur ’Skipulag verður aðhugsa til framtíðar og
erfitt er að leiðrétta
gömul mistök. ‘
Ásthildur Helgadóttir
Höfundur er verkfræðingur og
býður sig fram í 4.–5. sæti í prófkjöri
Sjálfstæðisflokksins í Kópavogi.
Prófkjör Kópavogur
SAMGÖNGUMÁL eru fjöl-
skyldumál. Það að komast greiðlega
á milli staða skiptir
alla gríðarlegu máli.
Kópavogur hefur á
undanförnum árum
lagt metnað sinn í að
byggja samgöngu-
mannvirki samhliða
uppbyggingu hverfa í
bænum. Bærinn er að
vaxa gríðarlega og
nær allt frá Kársne-
sodda í vestri og að
Vatnsenda í austri og
finnst mér stundum
hægt að líkja Kópa-
vogi við Ítalíu, þar sem
nyrsti hluti Ítalíu er
uppi við Alpana en sá
syðsti skammt frá
Túnis. Við verðum að
átta okkur á að í nánu
sambýli við Reykjavík
og Garðabæ verða
Kópavogsbúar að vera
í náinni samvinnu til að
tryggja hagsmuni
heildarinnar. Segja má
að íbúar í nýju hverf-
unum í Kópavogi eigi
meira sameiginlegt
með Breiðhyltingum
en íbúum í Vesturbæ
Kópavogs hvað samgöngur úr bæn-
um varðar.
Huga þarf vel að samgönguæðum
á milli bæjarhluta og nauðsynlegt er
að Kópavogur sofni ekki á verðinum
í þessum málum. Ljóst er að í fram-
tíðinni mun Breiðholtsbrautin verða
mikilvæg samgönguæð Kópavogs-
búa úr hverfum við Vatnsenda og
þarf að tryggja í samráði við Reykja-
víkurborg greiða leið frá þessum
svæðum. Gríðarlegt álag er á
Kringlumýrarbrautinni sem er
helsta umferðaræðin frá vestari
svæðum í Kópavoginum og þarf að
taka það mál fyrir og
leysa til frambúðar.
Hvað varðar almenn-
ingssamgöngur í Kópa-
vogi þarf að skoða þau
mál vandlega í ljósi þess
hversu stór bærinn er
orðinn. Enn sem komið
er er svæði Breiðabliks
í Smára helsta íþrótta-
svæði íbúa Linda-, Sala-
og Vatnsendahverfis og
þyrfti að skoða almenn-
ingssamgöngur í Smár-
ann frá þessum svæð-
um. Slíkt væri
raunhæfur valmögu-
leiki við einkabílinn og
myndi nýtast vel þeim
stóra hópi ungmenna
sem sækir æfingar í
Smárann. Með áfram-
haldandi uppbyggingu
íbúðarsvæðis í Kópa-
vogi þarf að hugsa til
framtíðar hvað sam-
göngumannvirki og um-
ferðaræðar varðar.
Lengi býr að fyrstu
gerð og skammsýni í
þessum málum hefur í
för með sér vandamál
sem erfitt er að leysa þegar allt er
komið í óefni. Ég vil beita mér fyrir
því að áfram verði þessum mála-
flokki sinnt af metnaði í Kópavogi.
Samgöngumál
í Kópavogi
Eftir Ragnheiði
K. Guðmundsdóttur
Ragnheiður Kristín
Guðmundsdóttir
’Huga þarf velað samgöngu-
æðum á milli
bæjarhluta og
nauðsynlegt er
að Kópavogur
sofni ekki á
verðinum í þess-
um málum. ‘
Höfundur býður sig fram í
4.–5. sæti í prófkjöri sjálfstæðis-
manna í Kópavogi á laugardag.
Prófkjör Kópavogur
ÞÆR GÓÐU fréttir hafa borist
út um landsbyggðina að áform um
vatnsveitu eða virkjun í grennd við
upptök Þjórsár hafi verið lögð á
hilluna, sett á ís, sópað út af borð-
inu. Þetta var ákveðið á fundi uppi
í sveit og svo virðist sem borgar-
fulltrúar í Reykjavík séu sammála
niðurstöðunni og kannski allt liðið
við Austurvöll að auki. Þessu fagn-
ar landsbyggðin öll, sem sagt góð-
ar fréttir. Í kjölfar þess arna hafa
fulltrúar stærstu fyrirtækja í al-
mannaeigu í landinu hafið merki-
legt þref um hvort sé betra, nátt-
úruöflunum þóknanlegra, að
virkja gufu eða vatn. Af þeim orða-
skiptum sem fram hafa farið er
helst að skilja að þarna séu hreint
ekki nein vísindi á ferðinni, þetta
eru í besta falli sandkassavísindi
sem eins og allir vita byggjast á
því að pabbi minn sé sterkari en
pabbi þinn. Ég verð að viðurkenna
að sjálfur er ég leikmaður þegar
kemur að umhverfismati á vatns-
miðlun í þessa eða hina áttina. Ég
veit ekkert hvort gæsir t.d. láta
drekkja sér í stað þess að flytja
hreiðurstæði um set, enn síður er
ég dómbær á það hvort hækkun í
lóni bætir sundaðstöðu gæsanna
eða ekki. Ég hef að vísu grun um
að gæsirnar hafi í gegnum árþús-
undin hagað búsetu sinni í Þjórs-
árverum miðað við vatnshæð og
aðstæður á hverjum tíma og út af
fyrir sig ekki gert sér mikla rellu
út af öllu saman. Ég hef þess
vegna óþægilega á tilfinningunni
að verið sé að flytja framkvæmdir
um set ekki til að bjarga gæsunum
frá drukknun heldur til að skipta
út freðmýrum og eyðimörkum fyr-
ir verðmætara land sem á að
sökkva í byggðinni. Þetta er auð-
vitað byggt á misskilningi en okk-
ur er vorkunn, texti þeirra sem eru
í aðalhlutverkum er óskiljanlegur.
Mér finnst að leikstjórarnir, hverj-
ir sem þeir eru, skuldi þeim sem
ekki skilja skýringar annars vegar
á sigrinum sem vannst og hins
vegar á því hvort valið á milli gufu
og vatns sé tilfinningamál?
Kristófer Már Kristinsson
Erum við á móti
virkjunum?
Höfundur er námsmaður
við Háskóla Íslands.
ÞAÐ ERU að verða söguleg
tímamót í viðhorfum þjóðarinnar
gagnvart nýtingu vatnsafls á Ís-
landi. Ekki einungis stór hópur
fólks, heldur mikill meirihluti þjóð-
arinnar, hefur tekið af-
gerandi afstöðu um
hvað skuli gera við
Þjórsárver. Fleiri verð-
mæt svæði sem á að
sökkva undir vatn til
að skapa ódýra orku til
stóriðju verða eflaust
mjög til umræðu á
næstu misserum.
Ástæðan er einföld.
Þjóðin hefur vaknað til
vitundar um að landið
sem fórnað er um alla
framtíð fyrir raforku-
heildsölu til nokkurra
ára er verðmætt. Í mörgum til-
fellum mun verðmætara en heild-
söluverð raforkunnar. Við höfum
verið að gefa gull fyrir litað gler.
Þessi tímamót eru til vitnis um
þroskasögu þjóðar. Fyrir um þrjá-
tíu árum þegar stóriðjan var að
stíga sín fyrstu skref hér á landi
tókum við henni fegins hendi. Hún
útvegaði fjölda fólks trygga og til-
tölulega vel launaða vinnu. Ekki
þótti sérlega mikil eftirsjá af því
þótt stöku dalverpum væri sökkt
undir vatn lengst upp á hrjóstr-
ugum fjöllum. Nú eru viðhorfin
önnur. Álstörfin eru ekki lengur sá
happafengur sem unga menn
dreymdi áður og í heimi sem sífellt
skreppur saman og alls staðar er
fullur af fólki þykja ósnortin,
hrjóstrug fjöll með grónum dal-
verpum miklar gersemar.
Æ fleiri eru á þeirri skoðun að
náttúran sé verðmæt í sjálfri sér og
menn hafa sótt sér aðferðir til ann-
arra landa til að reyna að leggja á
hana mat í krónum talið. Þær eru
að sönnu misjafnlega góðar og eng-
in þeirra býður upp á óskeikult
verðmat þeirra náttúrugæða sem
um ræðir. Mörgum þykir það stór
galli og því ályktuðu
þeir sem réðu ferð-
inni í stærstu virkj-
anaframkvæmdum Ís-
landssögunnar sem
svo: „Það er svo erfitt
að leggja raunhæft
mat á verðmæti þess
lands sem eyðilagt
verður um alla fram-
tíð við framkvæmd-
irnar svo það er þýð-
ingarlaust að taka
fórnarkostnað þess
með í reikninginn.“
Í ljós hefur komið
að til er aðferðafræði sem fyrir um
35 árum var sérstaklega hönnuð til
að takast á við spurningar um hag-
kvæmni óafturkræfra framkvæmda
af þessu tagi. Einhverra hluta
vegna rataði þessi aðferðafræði
ekki upp á Íslands strendur í tæka
tíð. Ein skýring kann þó að vera á
því. Rannsóknir hafa sýnt að þegar
opinberir aðilar ráðast í stór-
framkvæmdir þar sem réttlæt-
anlegur vafi leikur á um raunveru-
lega hagkvæmni hefur aukagjald
vegna áhættu tilhneigingu til að
nálgast núll. Slíkt gerist ekki þegar
um framkvæmdir einkaaðila er að
ræða. Ástæðan er sú að einkaaðilar
vilja fá ávöxtun á peningana sína,
opinberum aðilum nægir endurkjör.
Náttúruperlur þjóðarinnar eru
hins vegar ekki einu fórnirnar sem
stóriðjustefnan krefst. Hefði há-
tækniiðnaðurinn fengið að vaxa
með sama hraða síðastliðin fjögur
ár og hann fékk að gera næstu
fjögur ár þar á undan væri árleg
heildarvelta hans komin upp í 171
milljarð í stað 82. Miðað við það
hafa á síðustu fjórum árum tapast
samtals 183 milljarðar úr veltu há-
tækniiðnaðarins. Um 70% af veltu
hans fara beint í laun til starfs-
manna og um 40% af launum
starfsfólks fer í skatta og útsvar.
Miðað við það hafa ríki og sveit-
arfélög á síðustu fjórum árum
misst af skatttekjum sem nema 51
milljarði króna.
Þessar töpuðu tekjur má í tvenn-
um skilningi rekja til stóriðjustefn-
unnar. Margir hafa heyrt talað um
efnahagsleg ruðningsáhrif Kára-
hnjúkavirkjunar sem lýsa sér í því
að þensla eykst, gengið hækkar, út-
flutningsfyrirtæki fara á hausinn
og fólk missir vinnuna. En stór-
iðjan á sér annars konar ruðn-
ingsáhrif sem kalla mætti kalla
andleg ruðningsáhrif. Flestir hafa
einhvern tímann lent í hópi fólks
sem aðeins talar um einn hlut. Það
er ágætt hafi maður áhuga á því
tiltekna efni en ef ekki er einsýnt
hvað maður gerir. Maður fer. Þetta
er að gerast á Íslandi í dag. Vegna
andlegra ruðningsáhrifa stór-
iðjustefnunnar, ekki síður en efna-
hagslegra, eru hátæknifyrirtækin
að flýja land.
Stjórnvöldum hefur lengi verið
bent á vandann og leiðir til úrbóta
en áhuginn virðist enginn. Nefndir
hafa verið skipaðar og tillögur
gerðar en það virðist enginn vilji til
að hrinda tillögunum í framkvæmd.
Ráðherrar og háttsettir embætt-
ismenn daufheyrast, gera lítið úr
vandanum og gefa jafnvel í skyn að
tilboð erlendra aðila í hátæknifyr-
irtæki séu skröksögur og ýkjur. Á
þingi sem haldið var 16. janúar síð-
astliðinn um framtíð hátækniiðn-
aðar á Íslandi kom skilningsleysi
stjórnarflokkanna á þessum málum
greinilega í ljós. Jafnframt kom
fram að íslenskra hátæknifyr-
irtækja bíður glæst framtíð. Bara
ekki á Íslandi.
Nátttröllin í Stjórnarráðinu hafa
áltrú. Þjóðin er nú þegar búin að
segja nei við því að Þjórsárverum
verði fórnað á altari þeirrar trúar.
Það gefur von um að brátt birti af
degi og þeim verði óhætt að fara á
stjá sem hafa aðra trú. Vonandi
verða þeir ekki farnir úr landi áð-
ur.
Tímamót
Eftir Dofra Hermannsson ’Þjóðin er nú þegar bú-in að segja nei við því að
Þjórsárverum verði
fórnað á altari þeirrar
trúar. ‘
Dofri Hermannsson
Höfundur er meistaranemi í hagfræði
við Viðskiptaháskólann á Bifröst.
Hann býður sig fram í 4. til 6. sæti á
lista Samfylkingarinnar í Reykjavík.
Prófkjör Reykjavík