Morgunblaðið - 27.08.2006, Blaðsíða 28

daglegt líf
28 SUNNUDAGUR 27. ÁGÚST 2006 MORGUNBLAÐIÐ
ir fangar ekki hika við að misnota
hann líka. Núna vissu hins vegar
allir að Svíinn tilheyrði svertingj-
anum. Mér misbauð að sjálfsögðu
og sagði Svíanum að ég skyldi
reyna að hjálpa honum. Ég hafði
kynnst einum kapóanum nokkuð vel
og lét hann vita af nauðgununum.
Ekki var að spyrja að viðbrögð-
unum því Spánverjarnir urðu brjál-
aðir af reiði. Þeir klófestu svertingj-
ann og lömdu hann passlega lítið
með bambusprikum til að geta mis-
þyrmt honum í klukkutíma. Hann
var allur örum settur eftir þessa
meðferð. Fangaverðirnir fylgdust
þegjandi með án þess að hreyfa
legg né lið. Aldrei áður hafði ég
orðið vitni að barsmíðum án þess að
neinn reyndi að stöðva þær. Þetta
minnti á fótboltalið sem sparkar
bolta á milli sín. Mér fannst þetta
óhugnanlegt en allt þetta fangelsi
var líka óhugnanlegt.“
Helgi segir að eftir þennan at-
burð hafi svertinginn verið settur í
einangrun og loks fluttur í annað
fangelsi en það urðu líka vistaskipti
hjá öðrum föngum. „Daginn eftir
var Svíinn látinn pakka saman
dótinu sínu, honum afhent vega-
bréfið sitt og loks sleppt. Ekki leið
heldur á löngu þar til mér var líka
gefið frelsi. Ég fékk svolítið klink
til að geta hringt í ræðismanninn til
að fá aðstoð við að koma mér heim.
Ég er alveg handviss um að ég
slapp bara vegna þess sem Svíinn
hafði orðið fyrir og viðbragða Spán-
verjanna við því.“
Þráðurinn tekinn upp
aftur í tattúinu
Önnur fangelsi sem Helgi hefur
orðið að sitja í hafa reynst saklaus-
ar heimavistir miðað við gæslu-
varðhaldsfangelsið á Malaga. Hann
kveðst hafa varið u.þ.b. sjö árum af
lífi sínu innan fangelsisveggja á
Litla-Hrauni, Kvíabryggju, í
Malaga en líka í Danmörku. „Í
Kaupmannahöfn sat ég inni í tvo
mánuði fyrir yfirhylmingu. Sænsk-
ur maður hafði stolið bíl í Svíþjóð
og reyndi að selja hann í Kaup-
mannahöfn. Löggan hirti okkur
nokkra sem bjuggum í Kristjaníu
og spurði okkur um mál sem tengd-
ist eiturlyfjum. Þegar ég vildi ekki
veita neinar upplýsingar um það
var ég dæmdur í tveggja mánaða
fangelsi fyrir að vilja ekki segja til
Svíans. Þegar ég hafði setið þá af
mér var mér vísað úr landi. Ég
mátti ekki koma aftur til Danmerk-
ur næstu fimm árin.“
Helgi segir að sér hafi aldrei liðið
neitt sérstaklega illa innilokaður.
„Ég leit bara á fangelsisvistina sem
biðtíma. Ég vann 2–3 tíma á dag
þegar ég var á Litla-Hrauni og
nýtti síðan tímann til að teikna.“
Þegar Helgi var ungur maður sat
hann aðallega inni fyrir innbrot.„Ég
gerði líka margt heimskulegt af
mér þegar ég var í black-outi. Til
dæmis fór ég stundum einhvers
staðar inn þar sem ég var síðan
staðinn að verki við að telja bréfa-
klemmur. Ég hafði aldrei neitt upp
úr þessu og var alltaf einn á ferð,“
segir Helgi og hristir höfuðið.
Síðar fékk hann erlenda vini sína,
meðal annars frá Brasilíu, til að
smygla fyrir sig fíkniefnum. Þegar
þeir náðust bárust böndin fljótlega
að höfuðpaurnum Helga. Í eitt
skiptið náðist mesta magn af kók-
aíni sem lögreglan hafði þá komið
höndum yfir. „Mér hafði tekist að
koma mér upp samböndum út um
allan heim meðal annars í gegnum
tattúið en líka í fangelsinu. Ég gat
alltaf reddað fíkniefnum.“
Árið 1979 gaf Helgi sér tíma til
að setjast niður og kryfja líf sitt. Þá
áttaði hann sig á því að hann hafði
ekki náð þeim markmiðum sem
hann setti sér á Ráðhústorginu
forðum daga þegar hugljómunin
varð. Drykkjan bar hann alltaf af
leið. „Brennivínið át upp bæði tíma
minn og peninga. Mér tókst aldrei
að ná árangri í tattúinu. Þess vegna
dreif ég mig heim í meðferð árið
1979. Ég ætlaði að hætta að drekka
brennivín en var staðráðinn í því að
halda áfram að reykja hass. Með-
ferðin gekk eins og í sögu, að
minnsta kosti snarhætti ég að
drekka brennivín og hef ekki gert
síðan,“ segir Helgi kankvís.
Fleira græddi hann á meðferð-
inni en aðeins lausn frá alkóhólinu
því ástin var ekki sein að leggja
snörur sínar fyrir hann og hefur
ekki sleppt honum aftur svo heitið
geti. Móðir Kiddýjar hafði áhyggjur
af dóttur sinni og hafði farið með
hana á Vífilsstaði svo hún gæti rætt
þar við ráðgjafa. Þar lágu leiðir
hennar og Helga saman. „Á
fimmtudagskvöldum var boðið upp
á bíó á Vífilsstöðum og Helgi var
bíóstjórinn,“ segir Kiddý og hlær.
„Hann bauð mér því í bíó eitt
kvöldið og skömmu síðar byrjuðum
við saman.“
Myndin sem skapaði þessar róm-
antísku aðstæður var engin önnur
en gamanmynd með þeim nær
gleymdu kempum Abbot og Cos-
tello. „Þetta var örugglega leið-
inlegasta mynd sem ég hef séð,“
segir Kiddý og brosir við minn-
inguna.
Í læri hjá þeim bestu
Fyrstu tvö ár sambúðar Helga og
Kiddýjar bjuggu þau hjá móður
Helga í Bandaríkjunum. Það stóð
reyndar aðeins í starfsmönnum
bandaríska sendiráðsins að veita
þessum unga manni vegabréfsárit-
un þar sem sakavottorðið var svolít-
ið flekkótt en samt létu þeir að lok-
um til leiðast. Elsta barn Helga og
Kiddýjar, sonurinn Óskar, fæddist
þeim vestanhafs. Hann er nú 25
ára. Síðar eignuðust þau dótturina
Anítu sem er orðin 19 ára. Bæði
eru þau fagurlega tattúveruð af föð-
ur sínum en á baki Anítu getur að
líta fallega rós og orðin Only God
Can Judge Me.
Fyrstu tattústofuna stofnaði
Helgi í barnaherberginu á heimili
fjölskyldunnar við Reykjavíkurveg í
Hafnarfirði. Óskar litli svaf vært á
meðan faðir hans vann. Fyrstu við-
skiptavinirnir voru flestir félagar
Helga af sjónum. „Til að byrja með
tattúveraði ég stundum frítt en ég
man líka eftir því að hafa sagt við
einn félaga minn að ef hann yrði
óánægður með myndina myndi ég
greiða honum 500 kall. Ef hann á
hinn bóginn yrði sáttur fengi ég
peningana. Þá lét hann til leiðast og
varð að sjálfsögðu glaður með
hvernig til tókst. Bubbi Morthens
var einn þeirra sem kom til mín á
Reykjavíkurveginn og fékk sér
svartan pardus á handlegginn.
Björk Guðmundsdóttur og Diddu
ljóðskáld tattúveraði ég heima hjá
mér. Þær komu saman og fengu sér
báðar sama galdrastafinn.“
Hvernig finnst þér að sjá gamlar
myndir eftir þig?
„Mér finnst ég hafa verið furðu-
naskur frá upphafi.“
Aðrir listamenn geta sagt að
verkin þeirra séu ódauðleg en það
getur þú ekki.
„Nei, list mín hverfur með þeim
sem hafa verið skreyttir henni.
Þess vegna ætla ég að taka mig til
og fara að mála myndir á næstu
vikum.“ Helgi nikkar í áttina að
blindrömmum og málningartúpum í
einu horni stofunnar.
Reglulega flaug Helgi til London
til að læra meira í listinni hjá Bret-
unum George Bone og Mickey
Sharp. Alls fór hann 13 ferðir á ár-
unum 1983–86. „George Bone og
Mickey Sharp tóku mér afskaplega
vel, enda fannst þeim heiður að fá
að taka þátt í því að móta fyrsta ís-
lenska tattúlistamanninn.“
Kiddý samsinnir því og bætir við:
„Þessir menn sáu líka að Helgi bjó
yfir hæfileikum. Hann var alltaf að
keppa við þá bestu.“
Helgi segist aldrei hafa getað far-
ið út án aðstoðar konu sinnar. „Á
þessum tíma vann Kiddý í fiski og
því hafði ég ráð á því að fara út að
læra.Í 12 ár var ég fyrsti og eini
tattúistinn á Íslandi. Ég átti mér
þann draum að tattúið festi rætur
sínar hér á landi svo því yrði sinnt
áfram þótt ég félli frá. Nokkrir
þeirra sem nú starfa hér sem tattú-
istar hafa lært af mér, þ.á m.Ólafur,
bróðir minn, Óskar, sonur minn, og
Jón Þór Ísberg.“
Helgi segir mikilvægt að hafa
lært hjá þekktum listamönnum því
þegar hann er staddur í útlöndum
og hittir þar aðra menn í faginu
spyrja þeir hann alltaf að því hverj-
ir hafi kennt honum. Þar hafa nöfn
þeirra George Bone og Mickey
Sharp fleytt honum langt. Sá fyrr-
nefndi á heiðurinn af hauskúpuröð-
inni á hálsi Helga.
Skreyttir klobbar
Frá upphafi leit Helgi á sig sem
fagmann í sínu fagi og því fannst
honum mikilvægt að fá leyfi frá
Landlæknisembættinu áður en
hann opnaði eigin stofu. Leyfisveit-
ingin reyndist aftur á móti mikill
barningur. „Allir sem ég talaði við
héldu að tattú væri bannað á Ís-
landi en ég sagði að það væri ekki
hægt að banna það sem aldrei hafið
verið leyft. Ég fékk strax leyfi til að
tattúvera frá heilbrigðisyfirvöldum í
Hafnarfirði þar sem fyrsta stofan
mín var en ég vildi líka leyfi frá
Landlæknisembættinu. Ólafur
Ólafsson, þáverandi landlæknir,
hafði mikið á móti tattúi og virtist
ekki vilja skipta sér neitt af þessari
starfsemi. Ég mátti vinna við þetta
heima hjá mér en ekki fá nein leyfi.
Við þrættum um þetta sitt á hvað.
Að lokum fékk ég mann til að fara í
gegnum tattútímaritin mín þar sem
fjallað er um smit sem hætt er við
ef ekki er rétt að farið. Maðurinn
samdi greinargerð upp úr þessum
greinum og fékk Ólafi. Landlæknir
sendi síðan húðsjúkdómalækni á
minn fund sem skoðaði græjurnar
mínar gaumgæfilega. Þá loks fékkst
líka leyfið. Tattúistar voru frá upp-
hafi afar meðvitaðir um það hvernig
HIV-veiran gat smitast ef ekki var
rétt að farið því áður hafði farið
fram mikil fræðsla um smitleiðir
gulu. Það var því engin ástæða til
að mála skrattann á vegginn þegar
umræðan um HIV skaut upp koll-
inum.“
Helgi yfirgaf Hafnarfjörðinn um
miðjan 9. áratuginn og opnaði stofu
í húsnæði í Þingholtsstrætinu sem
hann leigði af sr. Auði Eir. Litlu
síðar þurfti hann að sitja af sér
dóm. „Þessir dómar voru alltaf að
flækjast fyrir mér. Það er eitt að
brjóta af sér og vera handtekinn en
annað að bíða eftir því að þurfa að
taka þá út.“
Þegar Helgi kom aftur út opnaði
hann stofu í Þingholtsstræti 6 og
þar var hann lengst af. Þangað kom
ég fyrir tíu árum og fékk sverð
tattúverað á fótlegginn á mér í til-
efni af því að hafa skilað inn hand-
riti af fyrstu skáldsögunni minni.
Ekki eru allir þó svo penir að biðja
um tattúveringu á fótinn. Helgi
segist hafa tattúverað alla þá lík-
amshluta sem hægt er að tattúvera.
Líka kynfæri?„Að sjálfsögðu. Það
er algengara erlendis en hér.“
Hvað fær kvenfólk sér á pjöll-
una?
„Oft nöfn eða lítil ættbálkatákn
frá raufinni.“
Hvað um karlmennina?
„Það er einn hér inni í Keflavík
sem er með fótspor á typpinu. Einu
sinni tattúveraði ég rauðar rendur á
liminn á einum eins og þessar sem
eru á súlum framan á rakarastof-
unum. Síðan hef ég tattúverað
kónginn sjálfan svartan. Inn í þetta
spilar oft masókismi. Í gegnum tíð-
ina hafa menn komið til mín í tattú-
veringu sem sækjast meira eftir til-
finningunni en sjálfri myndinni.“
Finnst þér ekkert skrýtið að taka
þátt í þannig athöfnum?„Nei, ég lít
ekki svo á að ég taki þátt í þeim.
Þegar ég hef sett upp gleraugun og
hanskana og er byrjaður að vinna
er húð bara húð.“
Helgi vinnur iðulega í hljóði.
„Það er skrýtið en þegar fólk sest í
stólinn á tattústofu kemur það nið-
ur á jörðina, alveg sama hvernig
það er dagsdaglega. Maður getur
átt von á því að það segi manni
dýpstu leyndarmálin sín. Það er
gjörsamlega á valdi manns. Þetta
gerist ósjálfrátt og þegar ég sest í
stólinn verð ég var við sömu tilfinn-
ingu.“
Það þarf mikið til að ganga fram
af Helga og þá sjaldan hann hefur
vísað fólki út er það oftast vegna
þess að það er undir áhrifum. Sög-
urnar um mennina sem vakna að
loknu góðu fylliríi með ókunnugt
kvenmannsnafn á annarri rasskinn-
inni hafa aldrei gerst hjá Helga.
Hafa viðskiptavinirnir breyst í
gegnum tíðina?
„Já, um daginn var ég að tattú-
vera unga konu sem er öryrki og
býr í Hátúninu. Það er mikið stökk
frá því þegar tattúveraðir sjóarar
voru þeir einu sem fengu sér tattú.
Árið1984 kom Mickey Sharp hingað
til lands og við héldum ljós-
myndasýningu í skemmtistaðnum
Hollywood af tattúi sem hann hafði
gert. Þegar við mættum á staðinn
var okkur bent á að við fengum
ekki að fara inn með upprúllaðar
skyrtuermarnar. Svona myndi eng-
inn haga sér núna. Tattú þykja flott
á hverjum sem er hvar sem er.“
Í upphafi 10. áratugarins kom
upp bylgja í tattúinu þegar leikarar
og popparar tóku að skreyta sig
með fallegum myndum sem oftast
var saga á bak við. Kryddpíurnar,
Robby Williams og aðrar saklausar
táningsstjörnur fengu sér tattú.
Heimspressan fylgdist vel með og
lét oft söguna á bak við flúrið fylgja
með myndum af herlegheitunum.
„Tattú er svo persónulegt. Af öllu
myndi ég ekki vilja missa tattúið
mitt,“ segir Helgi. Sjálfur er hann
með svokallaðar ermar sem enn
hafa ekki náð fótfestu hér á landi
Morgunblaðið/ÞÖK
Í það heilaga Kiddý og Helgi voru gefin saman í hjónaband fyrir skemmstu.
Ungir foreldrar Helgi og Kiddý
með Óskar, son sinn.
Vinir Með Big Will, stofnanda Hell’s
Angels í Hollandi, fyrir tveimur árum.
Allir sem ég tal-
aði við héldu að
tattú væri bann-
að á Íslandi en
ég sagði að það
væri ekki hægt
að banna það
sem aldrei haf-
ið verið leyft.