Morgunblaðið - 27.08.2006, Blaðsíða 37

Það er á grundvelli þess starfs, sem hér hefur verið
fjallað um, á undanförnum árum og batnandi rekstrar,
að stjórn Árvakurs hf. hefur blásið til nýrrar sóknar í starfsemi
félagsins. Þar verður byggt á því breytta Morgunblaði, sem
lesendur eru að kynnast um þessa helgi, þeim trausta grunni,
sem lagður hefur verið að netútgáfu blaðsins, og þátttöku fé-
lagsins í útgáfu á fríblaði, en Árvakur hf. á 50% hlut í útgáfu-
félagi Blaðsins. Í þessari starfsemi felast mikil tækifæri.
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 27. ÁGÚST 2006 37
Á síðustu sex árum hefur starfsfólki ritstjórnar
og framleiðsludeildar Morgunblaðsins verið fækk-
að um allt að þriðjung til þess að takast á við
breyttar rekstraraðstæður. En jafnframt hefur
markaðsstarf verið aukið, sem ekki var mikill
þáttur í rekstri Morgunblaðsins fyrr en upp úr
1990.
Segja má, að með því mikla starfi, sem unnið
hefur verið í vetur, vor og sumar á vegum ráðgjafa
IMG, sem Stefán P. Eggertsson, stjórnarformað-
ur Árvakurs hf., hefur átt beina aðild að, hafi
smiðshöggið verið rekið á þetta verk.
Jafnhliða þeim breytingum á útgáfu Morgun-
blaðsins og hagræðingu í rekstri, sem hér hefur
verið vikið að, hefur mikið starf verið unnið á veg-
um Árvakurs hf. að uppbyggingu á netútgáfu
blaðsins, sem að sjálfsögðu hefur kostað mikla
fjármuni. Þessi netútgáfa er nú orðin sú víðles-
nasta á Íslandi. Í henni felst mikill fjársjóður fyrir
útgáfustarfsemi Árvakurs hf. á næstu árum.
Það er á grundvelli þess starfs, sem hér hefur
verið fjallað um, á undanförnum árum og batnandi
rekstrar, að stjórn Árvakurs hf. hefur blásið til
nýrrar sóknar í starfsemi félagsins.
Þar verður byggt á því breytta Morgunblaði,
sem lesendur kynnast um þessa helgi, þeim
trausta grunni, sem lagður hefur verið að net-
útgáfu blaðsins, og þátttöku félagsins í útgáfu á
fríblaði, en Árvakur hf. á 50% hlut í útgáfufélagi
Blaðsins. Í þessari starfsemi felast mikil tækifæri.
Í Hádegismóum, þar sem hinar nýju höfuð-
stöðvar Morgunblaðsins eru, er nú daglega unnið
að víðtækustu fréttaöflun og upplýsingamiðlun,
sem fram fer á Íslandi. Þessum fréttum og upplýs-
ingum er komið á framfæri í tveimur dagblöðum,
sem samtals er dreift í um 130 þúsund eintökum
um land allt og eru þar með umfangsmesta dag-
blaðaútgáfa á Íslandi. Jafnframt er sú frétta- og
upplýsingamiðlun, sem fram fer á vegum mbl.is,
netútgáfu Morgunblaðsins, sú víðtækasta sem fer
fram.
Nú hefur starfsemi Árvakurs hf. verið skil-
greind með víðtækari hætti en áður og stefnt að
mikilli uppbyggingu netútgáfunnar með auknum
umsvifum á grundvelli hennar svo og öflugri dreif-
ingu Blaðsins, sem hingað til hefur borizt lesend-
um um hádegisbil eða síðar. Grundvöllur að vel
heppnaðri útgáfu fríblaða er dreifingin, sem í raun
og veru skiptir öllu máli, því að auglýsingasalan
byggist á dreifingunni.
Líklega er dreifingin að verða aðalvandamálið í
dagblaðaútgáfu á Íslandi. Í því góða efnahags-
ástandi, sem hér hefur ríkt síðustu árin, hefur
reynzt sífellt erfiðara að fá fólk til þess að bera út
blöð eins og lesendur allra blaða hafa kynnzt á
þessu sumri og m.a. áskrifendur Morgunblaðsins.
Vonandi rætist úr þeim vandamálum með haust-
inu.
Segja má, að þegar hér er komið sögu hafi
Morgunblaðinu tekizt að laga sig að breyttum að-
stæðum á blaðamarkaðnum og að í stað samdrátt-
ar sé að hefjast tímabil nýrrar uppbyggingar. Það
markmið Morgunblaðsins er óbreytt að gefa út
það dagblað á Íslandi, sem býður lesendum sínum
upp á mest gæði. Og þó að stundum stormi svolítið
um blaðið vegna efnismeðferðar þess og skoðana
er það bara gott fyrir dagblað að það hvessi svolít-
ið í kringum það við og við.
Dagblað, sem hefur engin áhrif á tilfinningalíf
þjóðarinar, skiptir ekki miklu máli.
Blaðamarkaðurinn á heimsvísu
Þ
ær breytingar, sem hafa orðið á
blaðamarkaðnum hér, eru endur-
speglun á því, sem verið hefur að
gerast í nálægum löndum, sérstak-
lega þó í Evrópu. Frá því, að fyrsta
ókeypis blaðið hóf göngu sína í Sví-
þjóð, hefur útgáfa fríblaða aukizt jafnt og þétt. Að
vísu er hæpið að tala um fyrsta fríblaðið vegna
þess að lengi hafa verið til blöð, sem dreift hefur
verið frítt, og m.a. hafa lengi verið til blöð, sem
dreift hefur verið frítt í hús hér. Þar er átt við blöð,
sem gefin hafa verið út í einstökum bæjarfélögum
og hafa verið býsna lífseig enda vill fólk lesa fréttir
og frásagnir úr sínu næsta umhverfi.
En Metróútgáfan í Svíþjóð verður þó að teljast
upphafið að þeirri þróun, sem orðið hefur síðustu
árin. Útgáfa fríblaða hefur orðið til þess að lestur
dagblaða hefur aukizt og þess vegna er það rangt,
sem stundum er haldið fram, að blaðaútgáfa sé að
dragast saman. Þvert á móti er lestur blaða að
aukast eins og sjá má af því, að nú er dreift á Ís-
landi um 230 þúsund eintökum af dagblöðum sex
daga vikunnar og u.þ.b. 150 þúsund eintökum sjö-
unda daginn.
Það er ekkert lát á útgáfu fríblaða. Þannig hefur
hið merka franska dagblað Le Monde skýrt frá því
að á næstunni hefjist útgáfa fríblaðs á þess vegum.
Og hinn mikli blaðakóngur Rupert Murdoch er að
hefja útgáfu á fríblaði í London, þar sem hann á
fyrir nokkur blöð, sem eru seld. Það blað verður
kvöldblað. Raunar verður fróðlegt að fylgjast með
þeirri tilraun Metró-útgáfunnar í Kaupmannahöfn
að dreifa fríblaði bæði að morgni og síðdegis, þ.e.
að ná til fólks á leið til vinnu svo og á leið úr vinnu.
Öll er þessi þróun af hinu góða frá sjónarhóli
þeirra, sem vinna að útgáfu dagblaða. Aukinn lest-
ur skilar sér með ýmsum hætti og styrkir blöðin
gagnvart ljósvakamiðlunum. Eftir sem áður er sú
tilfinning sterk að unga fólkið hallist heldur að því
að lesa netútgáfur. Stundum er sagt að Morg-
unblaðið nái ekki til ungs fólks en staðreyndin er
auðvitað sú, að sú frétta- og upplýsingamiðlun,
sem fram fer á vegum Morgunblaðsins, nær til
ungs fólks í stórum stíl bæði í blaðinu sjálfu og
ekki sízt á mbl.is, netútgáfu Morgunblaðsins.
Það sem hins vegar veldur áhyggjum hjá þeim
sem starfa við dagblöð um allan heim og alla vega í
okkar heimshluta er sú staðreynd að auðvitað eru
fríblöðin lakari blöð að gæðum en þau sem seld
eru. Og þó er ástæða til að taka fram að Frétta-
blaðið hefur frá upphafi verið betra blað en flest
þau fríblöð, sem gefin hafa verið út t.d. á Norð-
urlöndum.
Segja má að beztu fríblöðin leggi áherzlu á að
vera nógu góð. Þau nálgast ekki áskriftarblöð eða
seld blöð að gæðum en þau leitast við að vera nógu
góð til þess að fullnægja lágmarksþörfum lesenda,
sem tæplega verður sagt að Metró-blöðin og
áþekk blöð geri.
Áhyggjur þeirra, sem á annað borð velta þessu
fyrir sér, eru þær, að metnaði fríblaðanna um
gæði séu takmörk sett en samkeppni þeirra við
seld blöð leiði til þess að hin síðarnefndu geti ekki
staðið við þær gæðakröfur, sem þau hafa sett
sjálfum sér, og þær kröfur, sem aðrir gera til
þeirra.
Hins vegar má segja, að ritstjórn Morgunblaðs-
ins telji sig hafa lært það af reynslu síðustu ára, að
það er hægt að gefa út jafngóð blöð og jafnvel
betri blöð með færra starfsfólki. Það er lengi hægt
að finna leiðir til að draga úr útgjöldum, ef vel er
að gáð og rétt haldið á útgáfustarfseminni.
Starfsmenn Morgunblaðsins telja sig hafa fund-
ið leiðir til þess á undanförnum árum og þess
vegna ríkir nú mikil bjartsýni um framtíð Morg-
unblaðsins og aukna starfsemi á vegum Árvakurs
hf. í hinu fagra umhverfi við Rauðavatn.
rbréf
Morgunblaðið/Golli
»