Morgunblaðið - 27.08.2006, Blaðsíða 36

36 SUNNUDAGUR 27. ÁGÚST 2006 MORGUNBLAÐIÐ
29. ágúst 1976: „Reynslan
hefur leitt í ljós, að verulegra
umbóta er þörf á starfi ým-
issa meiriháttar stofnana í
þjóðfélagi okkar. Það er ekki
síst framvinda síðustu mán-
aða í ýmsum sakamálum,
augljóst misrétti í skatta-
málum og misnotkun í banka-
kerfinu, sem hefur sannfært
menn um að nauðsynlegt sé
að taka starfsemi þessara
stofnana til rækilegrar end-
urskoðunar.
Í viðtali, sem birtist í
Morgunblaðinu í gær við Geir
Hallgrímsson víkur forsætis-
ráðherra að þessum við-
horfum og segir m.a.: „Það er
útilokað að sætta sig við, að
slík mál velkist árum saman,
án þess að niðurstaða fáist.
Vafalítið er skipulagi þessara
mála ábótavant. Hér er líka
um að ræða, að margvísleg
fjármálaleg samskipti þegn-
anna, sem voru ekki iðkuð í
sama mæli eða með sama
hætti áður, þegar minna var
umleikis, hafa leitt til þess að
réttarkerfið, bankar og
skattakerfi hafa ekki reynzt
þess megnug að mæta sem
skyldi breyttum aðstæðum.“
. . . . . . . . . .
24. ágúst 1986: „Síðan Ron-
ald Reagan Bandaríkja-
forseti skýrði frá því fyrir
rúmum þremur árum, að
Bandaríkin ætluðu að láta
rannsaka hvort unnt væri að
koma fyrir varnarkerfi í
geimnum gegn langdrægum
eldflaugum, hafa Sovétmenn
sett fráhvarf frá þessum
áformum sem skilyrði í af-
vopnunarviðræðum. Á síð-
ustu dögum hefur á hinn bóg-
inn komið fram, að
Sovétmenn telja rannsóknir á
geimvörnum samningsatriði.
Mikhail Gorbachev, leiðtogi
Sovétríkjanna, hefur lagt til
að risaveldin virði ABM-
samninginn um takmörkun
gagneldflaugakerfa næstu
fimmtán ár. Með þessum
samningi er Bandaríkjunum
og Sovétríkjunum bannað að
setja upp varnarkerfi gegn
eldflaugum, sem geti varið
allt landsvæði þeirra.“
. . . . . . . . . .
25. ágúst 1996: „Eins og
kunnugt er hóf Póstur og
sími fyrir nokkru samkeppni
við einkafyrirtæki á sviði al-
netsþjónustu. Þessi sam-
keppni var gagnrýnd vegna
þess, að einkafyrirtækin
höfðu byggt upp þessa þjón-
ustu og hið ríkisrekna fyr-
irtæki Póstur og sími var þar
með að ryðjast inn á vett-
vang, þar sem einkafyrirtæki
voru þegar fyrir og þjónusta
þeirra ekki talin ámælisverð
nema síður væri. Þá var held-
ur ekki kunnugt, að rík-
isstjórnin og þeir flokkar sem
að henni standa hefðu tekið
sérstaka ákvörðun um að
hefja starfsemi í þessum nýja
geira atvinnulífsins.
Þá þegar bentu talsmenn
einkafyrirtækjanna á, að
Póstur og sími væri að nota
sér aðstöðu sína til að selja
alnetsþjónustuna á lægra
verði en einkafyrirtækin gátu
gert. Því var svarað af hálfu
Pósts og síma, að þetta væri
hægt vegna tæknibúnaðar,
sem allir aðilar gætu út af
fyrir sig komið upp.“
Fory s tugre inar Morgunb laðs ins
Hallgrímur B. Geirsson.
Styrmir Gunnarsson.
Framkvæmdastjóri:
Ritstjóri:
STOFNAÐ 1913
Útgefandi: Árvakur hf., Reykjavík.
Aðstoðarritstjórar:
Karl Blöndal, Ólafur Þ. Stephensen.
Fréttaritstjóri:
Björn Vignir Sigurpálsson.
M
orgunblaðið tekur töluverðum
breytingum um þessa helgi.
Að baki þeim liggur mikil
vinna á ritstjórn blaðsins og
öðrum deildum sem hófst
snemma á þessu ári. Síðasta
stóra breytingin, sem gerð var á uppbyggingu og
útliti Morgunblaðsins, var gerð á árinu 1994. Hún
var að því leyti til mun umfangsmeiri en sú breyt-
ing, sem nú er verið að gera, að þá höfðu ekki verið
gerðar grundvallarbreytingar á blaðinu í áratugi
heldur blaðinu breytt smátt og smátt og lagað að
þörfum nýrra tíma en 1994 var tekin upp alveg ný
flokkun á efni blaðsins auk útlitsbreytinga.
Nú er byggt á þeim grunni, sem þá var lagður,
en engu að síður er veruleg breyting á þeirri hugs-
un, sem uppbygging blaðsins byggist á. Markmið-
ið með slíkum breytingum er jafnan að gera Morg-
unblaðið aðgengilegra fyrir lesendur og
auglýsendur og líflegra. Að baki breytingum á
Morgunblaðinu liggja alltaf miklar umræður inn-
an blaðsins og hugmyndir, sem kannski hafa verið
ræddar í nokkur ár áður en látið er til skarar
skríða. Að þessu sinni var einnig leitað eftir við-
brögðum svonefndra rýnihópa við fyrirhuguðum
breytingum og sýnishorn af breyttu blaði prentað
og sýnt viðskiptavinum.
Viðbrögð lesenda eru yfirleitt á sama veg. Þeir
gera athugasemdir við tilfærslu fastra dálka og þá
ekki sízt ef þeir hverfa úr blaðinu. Mestu athuga-
semdir nú eru við þá ákvörðun að hætta birtingu á
dagskrám erlendra sjónvarpsstöðva. Í gær, föstu-
dag, hringdu margir áskrifendur, sérstaklega af
eldri kynslóð, og mótmæltu þeirri ákvörðun. Dag-
skrá erlendu sjónvarpsstöðvanna verður færð inn
í blaðið á ný. Einnig voru gerðar töluverðar at-
hugasemdir við tilfærslu á veðurkorti, sem áður
var á næstöftustu síðu en er nú á bls. 8. En í öllum
meginatriðum hafa viðtökur lesenda við breyting-
unum verið góðar.
Skýrasta dæmið um athugasemdir lesenda var
þó, þegar ákveðið hafði verið að myndasagan
Ferdinand færi út úr blaðinu. Líkja má viðbrögð-
um lesenda við uppreisn. Ferdinand fór inn í blað-
ið aftur.
Að þessu sinni eru breytingar á Morgunblaðinu
hluti af mun stærra verkefni, sem unnið hefur ver-
ið að innan blaðsins mestan hluta þessa árs. Þær
eru þáttur í sérstöku verkefni, sem unnið hefur
verið að undir forystu ráðgjafa frá IMG til þess að
auka hagkvæmni í útgáfu og rekstri Morgunblaðs-
ins og leitt af Einari Sigurðssyni, sem nú hefur
verið ráðinn forstjóri Árvakurs hf., útgáfufélags
Morgunblaðsins. Rekstrarráðgjafar hafa áður
komið að vinnu í tengslum við rekstur Morgun-
blaðsins og að þessu sinni brugðu þeir upp annarri
mynd af rekstri blaðsins en áður hafði blasað við. Í
samræmi við þá mynd var tekin ákvörðun um að
fella niður útgáfu þriggja tímarita, Tímarits
Morgunblaðsins, Lifunar og M-blaðsins, en efni
þeirra í þess stað fellt inn í sérstakan hluta að-
alblaðsins, sem nefnist Daglegt líf og á sér rætur
aldarfjórðung aftur í tímann en hefur tekið mikl-
um breytingum á þeim tíma. Nú verður sá þáttur
mun umfangsmeiri en áður. Ástæðan fyrir því að
tímaritin hafa verið lögð niður er einfaldlega sú, að
þau reyndust ekki hagkvæm í rekstri en tiltölu-
lega auðvelt að fella efni þeirra inn í blaðið sjálft.
Þetta var því spurning um að bjóða lesendum upp
á svipað efni í öðru formi.
Jafnframt því að breyta útgáfunni á þann veg,
sem nú blasir við lesendum, hefur verið unnið að
verulegum breytingum á skipulagi ritstjórnar
Morgunblaðsins. Á síðustu þremur áratugum hef-
ur ritstjórninni smátt og smátt verið skipt upp í
fleiri deildir og meiri sérhæfing orðið. Sl. vor var
blaðinu snúið við að því leyti til að deildum innan
ritstjórnar var fækkað verulega. Markmiðið með
því var að ná fram betri nýtingu á starfskröftum
blaðsins. Í samræmi við þetta var gerð breyting á
yfirstjórn ritstjórnar, sem leiddi til fækkunar yf-
irmanna. Þessi breyting var framkvæmd sl. vor en
það tekur tíma að festa hana í sessi. Starfsmenn
hafa enn tilhneigingu til að hugsa og starfa á
grundvelli hinnar gömlu deildaskiptingar en það
breytist smátt og smátt.
Þriðja stóra verkefnið, sem unnið hefur verið að
í tengslum við þessar breytingar á rekstri Morg-
unblaðsins, eru breytingar á framleiðsluferli þess.
Að því er stefnt að smátt og smátt taki blaðamenn-
irnir meiri þátt í endanlegri vinnslu á einstökum
síðum. Þessi þáttur breytinganna er kannski erf-
iðastur en næst í gegn á nokkrum mánuðum.
Eins og sjá má er hér um umfangsmiklar breyt-
ingar að ræða á starfsemi ritstjórnar og fram-
leiðsludeildar Morgunblaðsins og að baki þeim
liggur gífurleg vinna.
Mesti þungi þeirra breytinga, sem gerðar hafa
verið á Morgunblaðinu sjálfu, hefur legið á herð-
um Árna Jörgensen, fulltrúa ritstjóra, sem mótað
hefur bæði útlit og efnistök blaðsins í þrjá áratugi.
Hann nýtur algerrar sérstöðu í því starfi hér á
landi og þótt víðar væri leitað. Sigurbjörg Arnars-
dóttir hefur verið hans nánasti samstarfsmaður í
þessu verkefni. Að öðru leyti hefur þessi vinna að
langmestu leyti hvílt á aðstoðarritstjórum blaðs-
ins, þeim Ólafi Þ. Stephensen og Karli Blöndal, og
Birni Vigni Sigurpálssyni fréttaritstjóra. En
margir aðrir hafa að sjálfsögðu komið við sögu.
Breytingar á framleiðsluferli blaðsins eru í hönd-
um forystumanna framleiðsludeildar, Guðbrands
Magnússonar framleiðslustjóra og Kristjáns
Bergþórssonar.
Þótt þessi nöfn séu nefnd er það svo, að mjög
stór hópur starfsmanna ritstjórnar kemur að svo
umfangsmiklum breytingum.
Batnandi afkoma
M
arkmiðið með breytingum á út-
gáfu Morgunblaðsins, útliti
blaðsins, uppbyggingu og efn-
istökum, skipulagsbreytingu á
ritstjórn og breytingum á
framleiðsluferli er að auka
hagkvæmni í rekstri blaðsins. Afkoma þess á fyrstu
sex mánuðum þessa árs er mun betri en verið hefur
síðustu 2–3 ár. Þær breytingar, sem nú er verið að
gera, skila sér í bættum rekstri á næstu misserum
en batnandi rekstrarárangur til þessa er afrakstur
af mikilli vinnu, sem segja má, að hafi verið unnið
nokkuð samfellt að frá byrjun nýrrar aldar.
Eftir mikinn uppgang síðustu ár tíunda áratug-
arins varð nokkur samdráttur í efnahagslífi strax í
byrjun árs 2001 og raunar mátti sjá þess merki á
auglýsingamarkaðnum síðustu mánuði ársins
2000. Í febrúarbyrjun árið 2001 óskaði Hallgrímur
B. Geirsson, fráfarandi framkvæmdastjóri Morg-
unblaðsins, eftir því við ritstjórn blaðsins, að gerð-
ar yrðu ráðstafanir til að draga úr kostnaði vegna
samdráttar í efnahagslífi og þar með auglýsinga-
tekjum. Við þeim óskum var brugðizt þá þegar.
Útgáfa Fréttablaðsins þá um vorið, sem þeir feðg-
ar Sveinn R. Eyjólfsson og Eyjólfur Sveinsson
stóðu fyrir, varð upphafið að miklum breytingum
á dagblaðamarkaðnum. Ókeypis blöð höfðu rutt
sér til rúms á Norðurlöndum og víðar en þeir inn-
leiddu þá nýjung að dreifa slíku blaði í hvert hús á
höfuðborgarsvæðinu. Þessi athyglisverða hug-
mynd breytti rekstrarumhverfi blaðanna sem fyr-
ir voru og Morgunblaðið hlaut að laga sig að
breyttum aðstæðum. Það kom sér því vel fyrir
blaðið, að hafin var hagræðing í rekstri áður en
Fréttablaðið kom upphaflega út.
Reykjavíkur
Laugardagur 26. ágúst
BREYTT VIÐHORF
HJÁ ÍSRAELSMÖNNUM?
Það er óneitanlega athyglisvertað fylgjast með þeim um-ræðum, sem nú fara fram í
Ísrael eftir að hernaðarátökum í suð-
urhluta Líbanons er lokið, alla vega
þessa stundina.
Þegar leið á þessi átök var orðið
ljóst, að Ísraelsmönnum gekk ekki
jafn vel, að uppræta starfsemi
skæruliða í suðurhluta Líbanons,
eins og þeir höfðu sjálfir talið. Þegar
horft er á þessa atburði úr fjarlægð
verður ekki séð að það hafi tekizt.
Bush Bandaríkjaforseti segir að vísu
að árangurinn hafi orðið meiri en
sýnist og hann býr auðvitað yfir betri
upplýsingum en allir aðrir um það.
Staðreynd er engu að síður að rík-
isstjórn Ísraels liggur undir mikilli
gagnrýni heima fyrir og er sökuð um
misheppnaðar hernaðaraðgerðir en í
Arabaheiminum líta menn á skæru-
liðana, sem sigurvegara. Og kannski
munu Arabaríkin líta svo á að í
starfsaðferðum skæruliðanna hafi
þeir fundið leið til þess að koma
höggi á hernaðarveldi Ísraelsmanna
án þess að verða of illa úti sjálfir.
Allt er þetta heldur öfugsnúið fyrir
Ísraelsmenn, sem hafa verið taldir
búa yfir langsterkasta heraflanum á
þessu svæði. Þeir hafa að vísu áður
lent í svipuðum hremmingum og náð
sér upp úr þeim.
Spurning er hins vegar hvort þessi
átök og misheppnaðar tilraunir Ísr-
aelsmanna til að ná undirtökunum í
viðureigninni við skæruliðana gæti
leitt til þess að Ísraelsmenn sjái
stöðu sína í Miðausturlöndum í nýju
ljósi, að þeir átti sig á því, að það er
kannski betri kostur að beita öðrum
aðferðum í samskiptum við nágranna
sína en vopnavaldi.
Þeir, sem nú ráða ferðinni í Ísrael,
hafa haft það að markmiði, að yf-
irgefa herteknu svæðin bæði á Vest-
urbakkanum og Gazasvæðinu. Hugs-
unin á bak við þá stefnu hefur verið
sú, að Ísraelsmenn væru einfaldlega
í sterkari stöðu að verja landamæri
sín en dreifa herafla og lögreglu um
hernumdu svæðin, þar sem þær
sveitir eru í stöðugum aðgerðum við
að halda niðri uppreisn íbúanna.
Nú er auðvitað spurning, hvort
breyting verður á þessari stefnu hjá
ríkisstjórn Ísraels, að hún treysti sér
einfaldlega ekki til þess í ljósi veikr-
ar stöðu eftir átök undanfarinna
vikna. Svo er líka hugsanlegt að rík-
isstjórnin neyðist til að efna til þing-
kosninga og að harðlínumenn komist
til valda í kjölfar slíkra kosninga.
Alla vega er ljóst að Ísraelsmenn
eru ekki í þeirri sterku stöðu, sem
þeir voru fyrir þessi átök. Hefði
kannski verið skynsamlegra að
senda sérsveitir til þess að finna her-
mennina tvo í stað þess að leggja
suðurhluta Líbanons og efnahags-
kerfi landsins í rúst til þess að hafa
uppi á þeim?
Átökin í Miðausturlöndum eru fyr-
ir löngu orðin mjög þreytandi fyrir
umheiminn. Aðrar þjóðir leggja bæði
fram mikla fjármuni og í sumum til-
vikum herafla til þess að halda stríð-
andi fylkingum í skefjum. Er
kannski kominn tími til að láta þess-
ar þjóðir afskiptalausar og gefa þeim
svigrúm til að leysa ágreiningsmál
sín?
Hafa afskipti hinna gömlu her-
velda í Evrópu og síðar Bandaríkja-
manna skilað nokkrum árangri, sem
máli skiptir?
Þessar spurningar hljóta að fara
að sækja stíft á þær þjóðir, sem mest
hafa komið við sögu, sem eru Banda-
ríkjamenn, Bretar og Frakkar og
kannski að einhverju leyti Rússar.
Höfuðstöðvarnar í Hádegismóum.