Skinfaxi - 01.10.1937, Blaðsíða 31

SKINFAXI
127
hugsun um það. En ekki síÖur en mig langaði lieim,
girntist eg jafnframt að koma i föðurlandi mínu
nokkru þvi til vegar, sem eg liafði séð i hinum siðuðu
löndum og eg þóttist sannfærður um, að líka gæti þrif-
izt á lslandi“.
„Fjölnismenn“ voru því verðugir arfþegar fyrirrenn-
ara sinna, viðreisnar- og hugsjónamanna eins og Egg-
erts Ólafssonar, Skúla Magnússonar, Magnúsar Step-
hensens og Baldvins Einarssonar, sem plægl liöfðu ak-
ur íslensks þjóðlífs og húið i haginn fyrir þá, sem
fylgdu þeim i spor í íslenzkyi framfaraviðleitni.
Ekki verður því annað Sugt, en að stefnuskrá „Fjöln-
ismanna“ væri bæði likleg til þjóðnytja og hin ætt-
göfugasta. Athugum liana nokkru nánar. Þeir vilja
leysa þjóð sína úr aldalöngum álögum ófrelsis og sjálfs-
skaparvíta, vekja hana til nýs og auðugra lífs, „brjóta
skarð í stíflurnar og veita fram lífsstraumi þjóðarinn-
ar“, eins og þeir orða það sjálfir. Það var þá heldur
engin tilviljun, að Fjölnir reið úr hlaði með sannlcall-
aðri lögeggjan til nýrra dáða, snilldarkvæði Jónasar
Hallgrímssonar: „Island farsælda frón“:
„Hvar er þín fornaldarfrægð,
frelsið og manndáðin bezt?“
Þau orð skáru sig inn i merg og bein manna; þeir
hrukku við af draumamókinu — og settust upp.
Þrennt lögðu þeir fjórmenningarnir sérstaklega á-
herzlu á í starfseminni, þjóð sinni í hag: nytsemina,
fegurðina og sannleikann. Sverja þau kjörorð sig í ætt-
ina til þeirrar tíðar, þótt þau séu livergi nærri úrelt,
en lýsa jafnframt ágætlega mönnunum, sem völdu sér
þau að leiðarsteini. Þeir voru sér áreiðanlega þess með-
vitandi, að maðurinn lifir ekki á einu saman brauði.
Sérstaklega eftirtektarverð, og alltaf tímábær, eru
ummæli þeirra um sannleikann, sem þeir gerðu að ein-
kunnarorðum rits síns: „Við höfum fastlega ásett, að
fara því einu fram, sem við höldum rétt vera, og ætíð