Skinfaxi - 01.10.1937, Qupperneq 39

SKUXl-AXI
135
upp og flutlur að sjónum, sem klausturmenning sú,
er ól fornbókmenntir vorar, á fjörefni til fyrir skáld
og rithöfunda nútímans. Með þessu er íslenzk sveita-
menningu ekki álasað. En þess verður að gæta, að
menning er tíma- og staðbundið fyrirbrigði. Hún er
hamur sá, er lífið prjónar sér eftir efnum og ástæðum
umhverfis og aðstæðna. Á þessu áttuðu ungmennafé-
lagar sig ekki um nokkurt skeið, og varð það með
öðru til nokkurs afturkipps, er varð í starfi þeirra.
Þeir héldu dauðalialdi i ákveðið menningarform eða
farveg, án þess að gæta þess, að lífið brýtur sér ein-
att nýjar brautir, og verðo,r ekki við þvi spornað.
Hin rétta aðferð er að hagnýta sér orku þess, hverja
framrás sem það velur sér. Því verður ekki neitað,
að nú eru æðaslög íslenzks þjóðlífís að ýmsu: leyti
örust við sjóinn.
Með þessu er ekki sagt, að íslenzk sveitamenning
sé úr sögunni. Ég hefi lagt áherzlu á lrinn efnahags-
lega jarðveg, er menning hlýtur að eiga gróandi sína
undir. Enginn mun verða til þess að mótmæla þvi,
að margvíslegar umbætur liafa orðið í sveitum lands-
ins undanfarið. Reynt hefir verið að létta undir með
bændum í lífsbaráttu þeirra. Meðan haldið er áfram
á þeirri braut, á íslenzk bænda- og sveitamenning fram-
tíð fyrir sér, þótt ýms fyrirbrigði hennar kunni að
þykja nýstárleg. En vert er að gefa því gaum, að
gamlir og nýir ungmennafélagar hafa haft forustuna
í viðreisn landbúnaðarins.
En mjög mikið veltur á því, að vel takizt til um hina
nýju bæjamenningu. Ríður á, að öflugur æskulýðs-
félagsskapur, svo sem Umf., nái þar fótfestu og geti
rétt alþýðunni hjálparhönd í menningarbarátlu henn-
ar. Um skeið voru og Umf. i Reykjavík og á Akureyri
mjög sterk, og er margt, sem bendir til, að nú sé
þeim að vaxa aftur fiskur um hrygg.
Jafnvægi í menningu sveita íslands og bæja er nauð-