Sjómannablaðið Víkingur - 01.12.1946, Page 28

framkvæma hugmyndina um hvalveiðastöð á
Austfjörðum. Uppliaflega var það ætlun hans
að reka eftir sem áður stöðina í önundarfirði.
Valdi hann sér stað á Asknesi við Mjóafjörð og
tók að koma þar upp verksmiðjuhúsum. Var
það aldamótaárið 1900. Um þessar mundir vildi
það óhapp til, að verksmiðja Ellefsens á Sól-
bakka brann til kaldra kola. Varð sá atburður
til þess, að Ellefsen fluttist alfarinn úr Önundar-
firði. Rak hann hvalveiðistöðina á Asknesi með
miklum dugnaði og skörungsskap, unz hann
fluttist þaðan allt til Suður-Afríku, og hóf þar
hvalveiðar. Ellefsen var höfðingi í lund og kom
sér afburða vel, hvar sem hann starfaði. Minn-
ast aldraðir Vestfirðingar og Austfirðingar hans
með djúpri virðingu.
Eftir að Ellefsen var kominn austur til Mjóa-
fjarðar, fylgdu aðrir fordæmi hans.
Marcus Bull flutti frá Hesteyri austur til
Hellisfjarðar.
Dr. Paul, þýzkur maður, kom upp hvalveiða-
stöð á Fáskrúðsfirði.
Ásgeir G. Ásgeirsson flutti stöð sína frá Seyð-
isfirði vestra, til Eskifjarðar. Forstjóri þeirrar
stöðvar var nú Jóhann Stixrud frá Tönsberg,
er áður hafði stjórnað útgerð „Tálkna“ á
Tálknafirði.
„Victor“, félag það er Lauritz Berg veitti for-
stöðu, flutti stöð sína frá Dýrafirði til Mjóa-
fjarðar eystra.
Þróunin var því öll í sömu átt. Þó var ein und-
antekning. ,,Tálkna“-félagið var kyrrt á sínum
stað. Og brátt bættist því „kollega" í stað þeirra,
sem farnir voru á annað landshorn. Árið 1£T02.
var stofnað í Haugasundi hvalveiðifélagið
„Hekla“, forstjóri Jacob Odland. „Hekla“ valdi
sér aðsetur á Hesteyri, þar sem Bull hafði verið
áður með stöð sína.
Norskur hvalabátur, ,,Svend Foyn“.
Myndin sýnir algenga tegund veiái-
báta á tímabilinu 1900—1915.
Eins og nokkuð má sjá af því, sem nú hefur
verið sagt, var það enginn smáræðis hvalveiði-
floti, sem hér hafði bækistöðvar er líða tók að
aldarlokum. Árið 1900 veiddu 23 hvalveiðibátar
samtals 823 hvali, og framleiddu hvalaverk-
smiðjurnar 33600 föt lýsis úr hvalskrokkum
þessum.
Andrés Ellefsen.
Það kom brátt í ljós, að veiðisvæðið út -af
Vestfjörðum þoldi ekki allan þennan flota, enda
naumast við því að búast. Urðu hvalabátarnir
brátt að sækja norður og austur með landi, allt
til Langaness, og eins suður fyrir Reykjanes,
jafnvel austur að Vestmannaeyjum. Smám sam-
an fóru að heyrast raddir um það, að hagkvæm-
ast væri að flytja hvalveiðistöðvarnar til Aust-
fjarða, til þess að losna við hinn langa og erfiða
flutning á hvalnum.
Hans Ellefsen á Sólbakk'a varð fyrstur til að
316
V I K I N G U R