Sjómannablaðið Víkingur - 01.12.1946, Side 78

in og Skipagerðin. Líklega þarf að semja nýja
bók í skipagerð, þar sem stuðzt er við þá, sem
nú er kennd, og tekið tillit til hirðingar skipa,
eldsneytiseyðslu, vélaafls og hraða o. fl. Sigl-
ingafræðina telur skólastjóri ekki hagkvæmt að
hafa á íslenzku vegna nýjunga í þeirri fræði-
grein og mikils kostnaðar sem af því myndi
leiða. Skrifar skólastjóri alllangt mál um þetta
atriði. Rökum skólastjóra þar að lútandi treysti
ég mér ekki til að hnekkja að svo komnu. Þá er
eftir dæmabókin. Enginn maður getur fengið
mig til að trúa því, að sú bók þyrfti að vera á
erlendu tungumáli. Hún á að vera á íslenzku og
getur líka verið það. Sú bók, sem nú er notuð,
miðar verkefnin við erlendar siglingaleiðir,
Skagerak, Kattegat og Norðursjóinn. fslenzk
kaupför sigla um þessi höf og reikningurinn er
sá sami, en viðkunnanlegra væri þó að nokkur
dæmi væru tekin hér við ísland, því þar eru
þó flest fiskiskip.
Það sem skólastjóri skrifar um siglingatæki
skólans, breytir í raun og veru engu af því sem
ég sagði um þau. Þau eru ekki til, en eiga að
koma strax og ástæður leyfa, segir skólastjóri,
og er það gott. Ummæli mín um miðunarstöðina
var ég áður búinn að leiðrétta.
Um nauðsyn hverrar námsgreinar má lengi
deila, segir skólastjóri. Þar erum við sammála.
Síðan deilir hann um vélfræðinámið og segist
frekar hafa lært of lítið en of mikið í þeirri
fræðigrein, að þetta sé kennt í öðrum löndum,
að stýrimenn þurfi að hafa hugmynd um ein-
földustu atriði þeirrar tækni, sem öll afkoma
þeirra og landa þeirra byggist á, og þeir þurfi
að þekkja þá hluta skipsins, sem þeir eiga að
bera þó nokkra ábyrgð á.
Ég hélt því fram að vélfræðinám stýrimanna
væri óþörf og úrelt námsgrein og ég held því
fram enn, þrátt fyrir ummæli skólastjóra. Ég vil
bæta því við, að það er að mínum dómi ekkert
nema leikaraskapur. Ég bjóst við, að menn gætu
orðið sammála um þetta, en þar hef ég farið
villur vegar, ef skólastjóri meinar það, sem hann
segir, og það þykist ég vita. Hann segist frekar
hafa lært of lítið en of mikið í þeirri fræðigrein.
Ætli það sé ekki svo um fleiri góða menn á þil-
fari? Þetta er nefnilega svo þungur lærdómur,
að nemendur stýrimannaskólans botna hvorki
upp né niður í neinu af því, sem um er verið að
ræða í vélfræðitímum og hafa ekki yfir nægum
tíma að ráða utan skólatíma tii þess að sökkva
sér niður í það. Þar að auki eru vélstjórarnir,
með þeirri þekkingu, sem þeir hljóta, alveg ein-
færir um þetta, enda eru þeir, og þeir einir,
ábyrgir samkvæmt lögum fyrir gæzlu og hirð-
ingu vélarinnar, og öllu, sem að henni lýtur.
Þrátt fyrir þessa ábyrgð, sem lögin leggja vél-
stjórum á herðar, en ekki stýrimönnum og skip-
stjóra, breytir það engu um vald skipstjóra, sem
hefur æðsta vald í öllum málum engu að síður.
Betra er að vita en vita ekki, geta allir fallizt á,
og sá maður mun varla vera til, sem veit nógu
mikið í vélfræði. Það sannar því ekkert um
nauðsyn. vélfræðináms í stýrimannaskólanum.
Spurningin er: Hvað er hagnýtt? Skólastjóri
álítur ekki rétt að afnema þetta, meðan ekki er
búið að því í öðrum löndum. Þarna hefur hann
allsterkt tromp á hendi, en þó ekki sterkara en
svo, að þessi kennsla fer ekki fram í öllum öðr-
um löndum, ekki í Bandaríkjum Norður-Amei'-
íku. Engin vélfræðiþekking er þar talin nauðsyn-
leg hjá þilfarsyfirmönnum. Bandai’íkinstanda þó
flestum þjóðum, ef ekki öllum, á sporði í tækni,
verklegum framkvæmdum, verzlun ,og sigling-
um. Þessi þjóð á nú stærsta flota í heimi, sem
siglir um öll heimsins höf. Sú eina vélfræðiþekk-
ing, sem stýrimenn Bandaríkjanna þurfa að
hafa er hugmynd um eldsneytiseyðslu í hlutfalli
við vélaafl og hraða. Þetta væri hægt að sam-
eina skipagerðinni. Því þar fá menn þekkingu á
þeim hlutum skipsins, sem þeir bera ábyrgð á.
Skólastjóri er á sama máli og ég um það, að
æskilegast væri að nemendur kynnu venjuleg
störf þegar í skólann kemur, en telur varla von
á því að svo sé, þar sem siglingatími sé svo
stuttur, og störf um borð í skipunum einhæf.
Störfin eru einhæf, satt er það, en siglingatím-
inn er ekki stuttur, hann er langur að mínum
dómi, eða 3 og 4 ár, eftir því hvort um fiski-
menn eða farmenn er að ræða, þegar gengið er
að prófborðinu. Það hefur hins vegar sýnt sig, að
menn eru fákunnandi þrátt fyrir þennan langa
siglingatíma, vegna einhæfra starfa um borð í
skipunum. Mætti eflaust stytta þennan tíma
eitthvað, ef farið væri inn á þá braut að efna
til námskeiðs í verklegum efnum, eins og F.F.S.í.
hefur lagt til, eða að menn kæmu með vottorð
um kunnáttu sína í þessum efnum frá skip-
stjórnarmönnum á varðskipum og rannsóknar-
skipum ríkisins í framtíðinni. Það væri einnig
í samræmi við samþykktir F.F.S.Í., sem hefur
lagt til að þau skip væru löggilt sem skólaskip.
Grímur Þorkelsson.
Það var í Skotlandi árið 1900.
Mac litli Duffy: — Pabbi! Eigum við ekki að fara
á aldamótahátíðina? Það kostar bara einn shilling.
Faðirinn: — Næsta skipti, væni minn, næsta skipti!
★
Skoti hitti kunningja sinn.
— Hvers vegna ertu svona súr á svipinn?
— Við erum að leysa upp knattspyrnufélagið okkar,
sem starfað hefur í 50 ár.
— Hvers vegna?
— Boltinn sprakk!
366
V í K I N G U R