Sjómannablaðið Víkingur

Ukioqatigiit

Sjómannablaðið Víkingur - 01.12.1946, Qupperneq 80

Sjómannablaðið Víkingur - 01.12.1946, Qupperneq 80
Hrafn af lífi tekinn eftir skipan Þorvaldar, en hinir tveir fóthöggnir. Eftir þetta rændi Þorvaldur bæinn á Eyri öllu lausu fé, því sem innan veggja var, vopnum, klæðum húsbúnaði og mat. Síðan tóku þeir skip, sem kirkjan átti, og báru þar á allt ránsféð og héldu síðan á brott. Þessi atburður gerðist 4. marz 1213. Sama ár eftir páska, fór Þorvaldur aðra ránsferð til Arnar- fjarðar og fór rænandi um byggðir fjarðarins. Þó sá Þorvaldur sér ekki annað fært en að leita sætta við frændur Hrafns. Var sáttafundur haldinn á Þingeyri við Dýrafjörð og skyldi friðarhöfðingi Sturlungaætt- arinnar, Þórður Sturluson gera um allar sakir. Var sú sektargerðin, að Þorvaldur skyldi fara utan sam- sumars og vera utan fimm vetur, nema því aðeins að hann færi til Róms á fund páfa og tæki lausn af hon- um. Skyldi þá útlegð hans ekki vera nema þrjá vetur. Eftir þann tíma mætti hann vitja bús síns og goðorðs, en aldrei skyldi hann fæti stíga á landssvæðið frá Vatnsfjarðará í Breiðafirði og að Stiga á Isafirði. Þá skyldi Þorvaldur missa alla þá þingmenn sína, sem hefðu verið á þessu svæði, eða innan takmarka þess. Þeir Þorvaldur urðu líka að greiða miklar fjársektir. Síðan var þeim Þorvaldi skipað að gjalda í vöru eða góðum málmi allt það, sem þeir höfðu rænt um byggðir Arnarfjarðar og víðar. Og margir af mönnum Þor- valdar, sem með honum höfðu verið að drýgja þetta fáheyrða níðingsverk, fengu útlegð eða aðra þunga dóma. Þorvaldur greiddi sektarfé þetta eins og tilskilið var, fór síðan suður til Róms og fékk aflausn páfa, kom síðan eftir 3 ár til íslands og settist að búi sínu í Vatnsfirði. Eftir aflausn páfa taldist Þorvaldur sáttur við alla menn, og fengu nú Hrafnssynir — Seldælagoðarnir — að vera í friði fyrir honum í sex ár eða til 1222. Þá fengu Jónssynir Hrafnssyni til þess að binda við sig félag um að drepa Þorvald, sem þó ekki heppnaðist í það sinn. Var þá ekki að sökum að spyrja. Þorvaldur gerði þeim Hrafnssonum aðför að Hrafnseyri, en þeir voru viðbúnir aðförinni og höfðu svo mannmargt að Þorvaldur treystist ekki á þá að ráða. Þó lofuðu Hrafns- synir því að hætta liðveizlu allri við Jónssonu. En tveim árum síðar, árið 1224, veitir Þorvaldur þeim Hrafns- sonum aftur aðför. Voru þeir þá ekki eins vel viðbúnir komu hans eins og fyrr, og flýðu þeir þá burtu frá Hrafnseyri. Þorvaldur rændi búið á Hrafnseyri og lagði fégjöld á marga fylgismenn Hrafnssona. Þorvaldur ætlaði t. d. að drepa Odd Álason mág þeirra Hrafns- sona, en hlífði honum fyrir bænastað konu Odds, Stein- unnar Hrafnsdóttur, en Oddur varð að greiða Þor- valdi stórfé, því Oddur var með í aðförinni að Þor- valdi með Hrafnssonum og Jónssonum. Eftir þetta leituðu Hrafnssynir á náðir Sturlu Sig- hvatssonar, og báðu hann aðstoðar. Lofaði Sturla þeim aðstoð sinni, en krafðist þess aftur í móti að þeir létu af höndum við hann goðorð það, er þeir réðu yfir, — Seldælagoðorð —, og gerðu Hrafnssynir það. Réð Sturla yfir goðorði þessu í 14 ár eða til 1238, er hann féll í Örlygsstaðabardaga. En frá 1224—1245 eða í 21 ár sættu Seldælagoðaþingmenn stöðugum yfirgangi af Vatnsf jarðargoðunum. Fyrst 4 ár frá 1224—1228 af Þor- valdi Vatnsfirðingi, sem brenndur var inni af Hrafns- sonum árið 1228 að Gillastöðum í Króksfirði, og síðan af sonum Þorvaldar, sem voru litlir föðurbetrungar í yfirganginum, en Sturla Sighvatsson lét drepa þá árið 1232. Síðan máttu Seldælingaþingmenn þola yfirgang af Órækju Snorrasyni, sem réði fyrir Vatnsfirðinga- goðorði eftir beiðni föður síns, vegna þess að Einar Þorvaldsson dóttursonur Snorra var of ungur til að hafa á höndum héraðsstjórn eða ráða yfir Vatnsfirð- ingagoðorðinu. Var Órækja ójafnaðar- og ránsmaður. Hann hóf aðför að Oddi Álasyni á Hrafnseyri og lét drepa hann 1241, en Oddur var settur af Sturla Sighvatssyni til þess að hafa á höndum Seldælagoðorðið. Réði Órækja fyrir Vatnsfirðingagoðorði frá 1233 til 1242, að hann fór utan með Gizuri, eftir að hann hafði gert misheppnaða tilraun til þess að hefna Snorra föður síns, vegna þess að hann lét biskupinn í Skál- holti hræða úr sér allan kjark, og slá þannig vopnið úr hendi sér. Þegar Órækja hafði með miklum mann- fjölda slegið hring um kirkjuna í Skálholti, þar sem Gizur var fámennur inni, er það auðséð að Órækja hefði átt auðvelt með að hefna föður síns. Koma þeir Þorvai'ður ríki á Möðruvöllum og Teitur Gunnlaugsson ríki í Bjarnarnesi þá manni ósjálfrátt í hug, sem ekki létu Skálholtskirkju vernda ólífismanninn Jóns Gerreks- son biskup fyrir að fá maklega hegningu. I viðureign þeirra Sturlu Sighvatssonar og Órækju um Seldæla- og Vatnsfirðingagoðorð, var það eitt sinn að menn Órækju lentu upp í Kópavík og lágu þar í tjöldum, því þeim gaf ekki að halda lengra áfram vegna storma og óveðurs. Frétti þá Sturla, sem stadd- ur var með liði sínu í Otradal, að menn Órækju væru staddir í Kópavík. Sendi hann þá menn sína út í Kópa- vík til þess að drepa menn Órækju. Komu Sturlumenn að Órækjumönnum í tjöldunum að óvörum, og felldu tjöldin ofan á þá. Féllu þar nokkrir af mönnum Órækju, en sumum var gefið líf. Farangur þann, sem Órækju- menn höfðu haft með sér, báru Sturlumenn á skip og færðu hann Sturlu. Þessi mannvíg eru þau einu, sem Sturlunga getur um að hafi farið ■ fram í Selárdals- landareign. Eftir Flóabardaga 1244 var Kolbeinn ungi svo reiður Þórði kakala og Vestfirðingum fylgismönnum hans, að hann ætlaði að láta brenna upp alla byggð Vest- fjarða, og er það stórkostlegasta illvirki, sem nokkur íslenzkur maður hefir tekið í mál að láta fremja. Sigldi hann af Húnaflóa vestur fyrir Horn í þessum tilgangi. En þessu illvirki var afstýrt af vitrari og betri mönn- um, en Kolbeinn var. Hitti Kolbeinn í þessari för Einar Þarvaldsson Vatnsfirðing og móður hans, Þórdisi Snorradóttur. Tóku þau Kolbeini vel, enda hefir Einar ekki verið á móti skapi þótt lækkaður væri rostinn í Sturlungum, sem lengi höfðu elt grátt silfur við Vatns- firðinga, og Sturla og Hrafnssynir höfðu drepið föður hans og bræður. Þágu þau af Kolbeini gjafir, og hafa þá auðvitað lofað honum fylgi sínu. En Kolbeinn fór um Vestfirði og tók eiða af þeim Vestfirðingum, sem höfðu verið fylgismenn Þórðar kakala. Hefur það auðvitað verið mannvalið úr Seldælagoðorðsþingmönn- um. Má nærri geta hvað ljúft þeim hefir verið að vinna trúnaðareiða Kolbeini, sem á harðýðgislegan og grimmd- arfullan hátt hafði nýlega látið drepa og misþyrma, frændum þeirra og vinum. Eftir að Þórður kakali, sem var að öllu samanlögðu mesti maður Sturlunga, náði yfirráðum á Vestfjörðum, fékk hann sínum trúa fylgismanni Hrafni Oddssyni umráð yfir Seldælagoðorði, og komst þá goðorðið aftur 360 VÍKINGUR
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88

x

Sjómannablaðið Víkingur

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Sjómannablaðið Víkingur
https://timarit.is/publication/335

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.