Sjómannablaðið Víkingur - 01.04.1972, Blaðsíða 19

Svanur II. úr Sandgerði, Sóley
frá Keflavík, Huginn í Vogum og
Eggert úr Sandgerði.
Þorsteinn fórst 24. nóvember
1940 með Eggert, ásamt allri á-
höfn, er þeir voru á reknetaveið-
um frá Sandgerði.
I allri sinni skipst j órnartíð
var Þorsteinn farsæll skipstjóri.
Það mun aldrei hafa slasast hjá
honum maður. Hann var góður
aflamaður, fiskaði vertíðina 1932
900 skippund í 50 róðrum, sem
var þá mjög góður afli. Hann var
einstakt prúðmenni í öllu sínu
starfi og allir sem þekktu hann
elskuðu hann og virtu. Ef að
miður gekk skeytti hann ekki
skapi á þeim sem með honum
voru, þegar ég týndi fyrir hon-
um baujunni einu sinni sagði
hann ekki við mig eitt styggðar-
yrði. Ef vel gekk mátti sjá gleði-
bros á vörum hans.
Eiginkona Þorsteins var Mar-
grét Guðnadóttir fædd í Kefla-
vík. Hún er einnig látin.
Þau áttu fágað og hreinlegt
heimili í litlu húsi, sem síðar
hét við Aðalgötu 20 í Keflavík.
Þau undu þar vel hag sínum með
sonunum sínum tveimur, sem
voru fjögra og sex ára gamlir,
þegar sá atburður gerðist með
björgunina sem að framan er
sagt frá.
Margrét var einstök húsmóðir og
lét sér annt um að halda heimilið
þannig að vel færi um fjölskyld-
una og að fyrir gestkomandi væri
gaman að koma þangað. En hjón-
in voru samhent um að taka vel
á móti gestum. Ég og aðrir sem
voru með Þorsteini en voru að-
komumenn, áttu oft leið þangað
heim og við áttum þar margar
ánægjulegar og ógleymanlegar
stundir.
Synir þeirra Þorsteins og Mar-
grétar eru Eggert, fyrrv. ráð-
herra, og Guðbj örn, þekktur skip-
stjóri í Reykjavík. Mér hefur
alltaf verið ríkt í huga þetta
björgunarstarf Þorsteins og hef
nú með þessum fáu línum látið
þess að litlu getið
Ég bið Guð að blessa minningu
þessara gömlu vina minna.
VlKINGUE
Loðnuveiði
o. fl.
Loðnan hefur ekki látið standa
á sér í vetur. Leitarmenn. og f iski-
fræðingar, t. d. Jakob Jakobsson,
sem oft hefur sagt óorðna hluti
eða látið hafa eftir sér nokkra
veiðispá um síld og loðnu, lof-
uðu engu góðu um loðnuveiði við
suðurströndina fyrr en eftir
miðjan febrúar. Staðreyndin
varð hins vegar sú, að hún (loðn-
an) varð á undan bjartsýnustu
áætlun og byrjaði að veiðast í
byrjun febrúar og hefur vægast
sagt verið landburður svo að not-
að sé gamalþekkt og vinsælt
orðtak yfir góða veiði, enda þótt
þessu orði hafi sennilega ekki
verið ætlað það hlutverk að ná
yfir hina brjálæðiskenndu of-
veiði, sem nú á sér stað á öllum
sviðum. Sjómenn og útgerðar-
menn eru löngu hættir að bera
aflann á land, enda væri það
býsna langt frá nútíma afla- og
vinnubrögðum. Þegar síldar- og
loðnuveiðibátar, sem enn þá eru
kallaðir bátar en ekki skip og sem
virðist þó vera öllu réttara þegar
þeir eru orðnir 300—400 tonn,
yrði það nokkuð erilssamt starf
að bera aflann á land og ekki í
samræmi við nútímann.
Það er ákaflega ánægjulegt
fyrir íslenzka ríkisborgara, þeg-
ar aflabrögð verða mikil og góð
og þá ekki síður ef veðrátta og
gróðurfar eru hagstæð bændum
og búaliði. Þetta virðist mér hafa
farið saman núna upp á síðkastið.
Bændur hafa heyjað vel, þó ekki
eins mikið og gömlum sveita-
dreng virðast efni standa til.
Þá hafa einnig orðið færri hlöðu-
brunar en oft áður og bændur
víðast hvar á landinu hafa sæmi-
lega afkomu, og hefur hinn alda-
gamli bændabarlómur jafnvel
lækkað, svo að bændur gera
minna af því í dag en oft áður
að jafna sig og sína afkomu við
Dagsbrúnarmenn í Reykjavík,
enda þótt þessi óskiljanlegi mis-
skilningur — eða blekking — sé
enn ekki með öllu dauður.
Um aflabrögð og veiðitækni
við sjávarsíðuna er ekki annað
sjáanlegt en stefnt sé að því að
gera hina umdeildu 50 mílna
landhelgi, sem nú er talið mál
málanna, algerlega lausa við
allt líf. Karfinn, sem lengi var
lítið eftirsóttur, var drepinn án
þess að hirða um hræið lengi
vel en síðar malaður í gúanó,
þar til ekkert eða lítið var eftir.
Síldinni var ekki gefinn tími til
að hrýgna. Hún var elt allt árið
um kring með nýtízku fisksjám
og hinum fullkomnustu „gereyð-
ingartækjum", sem fengust á
okkar jörðu, þar til hún var horf-
in. Rækjan og humarinn eru
nokkuð eftirsóttir einstaklingar
í dag, og enn þá virðist ekki
stefnt að algerri eyðingu þessara
skelfiska. Þó held ég, að margur
leikmaður sé uggandi um að
veiði þessara nýtilkomnu nytja-
vera sé á sömu línu og veiði
karfa, síldar og fleiri fiskteg-
unda, sem áður voru uppistaðan
í íslenzkum afla en eru horfnir,
sumpart algerlega en sumpart
að miklum mun.
Loðnan hefur um aldaraðir lát-
ið lítið yfir sér. Hún hefur komið
í stærri og minni torfum, engar
skýrslur um þær göngur eru tfl.
Þó er það vitað, að á eftir loðnu-
göngum fylgdu góð aflabrögð
eftir þeirra tíma mælikvarða og
löngu vitað, að loðnan er „tál-
beita“ fyrir þorsk og annan bol-
fisk. Hins vegar voru feður okk-
ar og langfeður ákaflega lítið
spenntir fyrir loðnu. Hún þótti
ósköp meinlaus og lítið eftir-
sóknarverð, ef utan var skilin
fiskiganga á grunnmið af henn-
ar völdum.
Nú er þessu snúið við. Hinar
stórvirku síldarverksmiðjur víðs
vegar um landið, sem nú vantar
hráefni sökum þess að búið er
að gereyða síld og karfa svo að
þar er ekki meiri aflavon, byggja
nú alla sína framtíð á hinum
lengi lítilsvirta fiski, loðnu, sem
mun vera um það bil 80% vatn.
Kapphlaupið um að hreppa þessa
131