Sjómannablaðið Víkingur - 01.04.1972, Qupperneq 35

síðan lakkbera eða mála með ljósum lit. Sé þetta
vel og samvizkulega gert, þá á að vera hægt að
útiloka að slagvatnsgerill komist í viðinn. Þegar
ég tala hér um inréttingu í fiskilest þá gildir
það jafnt yfir alla klæðningu svo og öll skilrúms-
borð lestarinnar. Fylgjast þarf sérstaklega vel með
gólfi lestarinnar til að útiloka skemmdir af völd-
um slagvatnsgerla. Þá verður að hafa strangt
eftirlit með að niðurfallsristar í gólfi séu í góðu
lagj svo rennsli frá lestinni niður í kjalsog skips-
ins stöðvist ekki, því stöðvist það þá getur bæði
skipshöfn og skip verið í mikilli hættu. Klæðning
innan á byrðingi þarf að vera þétt, svo að blóð
og slor komist ekki milli hennar og byrðingsins,
eða að öðrum kosti að auðvelt sé að koma þar
við daglegum þrifum á milli innri klæðingar og
byrðmgs. Komizt blóð og slor þarna á milli, sem
ekki er hreinsað í burtu daglega, þá úldnar það
og fúlnar og getur valdið mengun á fiskinum.
Þá þarf þil á milli fiskilestar og vélarúms að
vera þétt og vel einangrað, þannig að útilokað
sé að hiti geti komizt frá vélarúmi í fiskilestina.
Sama gildir ef mannaíbúð liggur að fiskilestinni.
Allar vökvaiagnir gegnum fiskilest verða líka að
vera svo vel einangraðar að útilokað sé að hiti
geti komið frá þeim 1 lestina. Þurfi að nota kjöl-
festu í fiskilest þá má aðeins nota til þess salt,
sem gengið er frá á haganlegan hátt. Séu fiski-
lestar klæddar innan með álmálmi þá auðveldar
slíkt bæði þrif og viðhald. En þá er nauðsynlegt
að lestarborð séu líka úr áli. Þegar lagfæra þarf
þilfar eða fiskilest, þá er nauðsynlegt að kalla
til ráða eftirlitsmenn frá Fiskmati ríkisins áður
en það er gert, því þeir hafa sérþekkingu á því,
hvað bezt er að gera. Áður en skráð er á skip.
þarf að liggja fyrir hæfnisvottorð frá Fiskmati
ríkisins um þilfar skips og fiskilest, að hvoru-
tveggja fullnægi þeim reglum, sem í gildi eru á
hverjum tíma.
Það verður að vera föst regla allra skipstjórn-
armanna án undantekninga að þrífa þilfar vel
eftir fiskaðgerð eða losun á farmi. Það sama gild-
ir um fisklestina, hana verður að hreinsa og þvo
vandlega eftir hverja losun á fiski. Þá er nauðsyn-
legt að sprauta yfir bæði þilfar óg fiskilest með
klórblöndu eða öðru gerladrepandi efni, sem Fisk-
mat ríkisins eða Rannsóknarstofnun fiskiðnaðar-
ins mæla með að nota í þessu augnamiði. En um
notkun og blöndun slíkra efna er nauðsynlegt að
hafa samráð við þessar stofnanir og fara alltaf
eftir þeim fyrirmælum sem þær gefa, svo hugsan-
legur skaði af völdum slíkra efna sé útilokaður.
Fiskveiðarnar og meðferðin á fiskinum.
Góðir áheyrendur. Eins og ykkur er kunnugt þá
eru fiskveiðar og fiskiðnaður sá undirstöðubúskap-
ur okkar Islendinga, sem að langsamlega mestu
leyti verður að standa undir okkar innflutnings-
VlKINGUR
þörf, á hverjum tíma. Á miklu veltur því að sjávar
útvegurinn sé vel rekinn, bæði sá þátturinn sem
fram fer á miðunum við veiðarnar svo og hag-
nýting aflans í landi. Þetta tvennt verður algjör-
lega að haldast í hendur, öðruvísi verður ekki
bezta árangri náð. En til þess að svo megi verða,
þá er okkur nauðsynlegt að afla okkur allrar þeirr-
ar þekkingar og kunnáttu sem að gagni getur kom-
ið við veiðar og vinnslu. Við eigum mikil og góð
fiskimið á landsgrunnssvæðinu hringinn í kringum
landið og góða fiskistofna, sem með útfærslu land-
helginnar og skynsamlegri nýtingu ætti að verða
hægt að vernda gegn ofveiði, þó útgerð verði
aukin héðan. Ef við t. d. tökum íslenzka þorsk-
stofninn, sem hér hrygnir við suðurströndina á
veti’arvertíð, þá eru gæði hans frá matvælalegu
sjónarmiði sérstaklega mikil. Eg held að íslenzkir
fiskframleiðendur hafi aldrei athugað þessa hlið
málsins nægjanlega vel, því hún er sérstaklega
þýðingarmikil. Mér er kunnugt um að norskir
fiskframleiðendur setja tvo þorskstofna í sama
gæðaflokk og meta þá að jöfnu, en þessir stofnar
eru Lófótþorskstofninn og íslenzki þorskstofninn.
Gæði þessara tveggja stofna t. d. til saltfiskfram-
leiðslu telja þeir vera miklu meiri heldur en
annara þorskstofna. Enda er staðreyndin sú að
saltfiskur sem norsk skip veiða hér á íslands-
miðum og flytja heim, hann er keyptur hærra
verði til verkunar í Noregi heldur en saltfiskur
frá öðrum fjarlægum miðum. Þetta er nauðsyn-
legt fyrir okkur að vita bæði þá sem stunda
sjálfar veiðarnar, svo og hina sem vinna úr fisk-
inum í landj En þegar við vitum um gæði okkar
fiskstofna sem að líkindum eru til orðin gegnum
langa þróun, þar sem hafstraumar og góð átu-
skilyrði hafa ráðið mestu um árangur, þá þarf
okkur líka að vera ljóst, að þessum miklu fisk-
gæðum til matvælaframleiðslu, þeim má hvorki
spilla við sjálfar fiskveiðarnar né vinnslu aflans.
Sé það gert, þá kemur það fram í lægra afurða-
verði. Frá hendi móður náttúru bjóða fiskimið
okkar upp á mikil fiskgæði til matvælaframleiðslu.
Þessi fiskgæði þurfum við að vernda bæði við
veiðar og vinnslu aflans. Hér er hlutverk íslenzkra
sjómanna stórt, því lengi býr að fyrstu „gerð“
eins og gamalt máltæki segir. Mistök, sem kunna
að vera gerð á sjónum við veiðarnar, er ekki hægt
að leiðrétta síðar, nema þá að mjög litlu leyti.
Nauðsynlegt er að allir skipstjórnarmenn kunni
vel til verka á þessu sviði og séu færir um að
leiðbeina skipshöfn sinni þegar með þarf. Skip-
stjórnarmönnum þarf að vera ljóst hvað ber að
varast og hvað ber að gera til að vemda gæði
aflans sem þeir fá hverju sinni. Á tímum árabáta
og þilskipaútgerðar á Islandi öðluðust sjómenn
þessa kunnáttu gegnum langa þjálfun og reynslu.
Þekkingin fluttist þannig frá manni til manns
og frá kynslóð til kynslóðar. Með vaxandi vél-
147